Articulus 12

Questio. I. PRimo ostendo quod sacrilegi sint excommunica ti ipso iure. xi. q. 3. canonica. Ecclesiarum dei violatores auctoritate dei: et iudicio sancti spiritus a gremio sancte matris ecclesieet a confortio totius christianitatis eliminamus. Sed facrilegisunt ecclesiarum dei violatores.

¶ Item. 17. q. 4. Omnes ecclesie raptores atque suarum facultatum alienatores a liminibus eiusdem matris ecclesie anathematizamus.

¶ Item extra de sen. exco. conquesti. memoratos sacrilegos nuncietis: et faciatis sicut excommunicatos arctius euitari.

Contra 12 q. 2. indigne. Indigne ad altare domini priparare permittitur qui res ecclesiasticas audet inuadere: aut iniuste possidere: autem iniusta vel iniqua defensione in eis perdurare. de quibus tamen tanta debet esse pruisio: vt vindictam admonitio praecedat: quod non esset verum si¬ essent excommunicati ipso iure.

¶ Item. 17. q. 4. Quisquis. §. Siquis domum dei. Si quis domum dei violauerit et aliqua sine licentia illius cui commissa dignoscitur: inde abstulerit: et paucis interpositis: sequitur quod si post secundam et tertiam conuentionem coram episcopo satisfacere detrectauerit nemini fidelium misceatur: ergo tales non sunt ipso iure excommunicati: sed excommunicandi.

Respondeo vt dicitur. 7. q. 4. Quisquis. Sacrilegium committitur auferendo sacrum desacro: vel non sacrum de sacro: siue sacrum de non sacro: et quocumque istorum modorum quis committat sacrilegium: non incurrit maiorem excommunicationem ipso iure: nisi hoc faciat cum violatione ecclesie seu incendio. extra de sen. exco. conquesti. in gloQuod bene ostendunt iura allegata ad partem secundam. excommunicandi tamen sunt tales si moniti satisfacere contempserint: videtur tamen probabiliter aliquibus: quod ipso iure minorem excommunicationem incurrunt. 17. q. 4. Quisquies. §. Si quis domum dei. ibi non dicitur quod donec in conuentum admonitus legitime satisfaciat sciat se communione priuatum esse. Ex predictis patet quod deflorans monialem benedictam quamuis auferat rem sacram id est virginitatem de muliere sacra: excommunicationem non incurrit ipso iure communi: nisi eam per violentiam opprimat. Si tamen episotus in consecrando sententiam excommunicationis ferat in omnes: qui cum tali se carnaliter copulabunt post hoc eam carnaliter cognoscens excommunicationem incurrit.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illud decre tum loqutur de violatoribus ecclesiarum: que violatio sit cum effractione. Sacrilegium autem sine redicta violatione potest committi.

¶ Ad secundum dicendum: quod illud decretum intelligendum est de raptoribus rerum ecclesiasticatum violentiam ecclesie inferendo.

¶ Ad tertium dicendum: quod illa decre. loqutur de sacrilegis qui cum sacrilegio ecclesias regniepiscopatus violenter confregerint: vnde ratione effractionis fuerunt ipso iure excommunicati.

Quaestio II.

SEcundo queritur vtrum violans immunitatem ecclesie sit excommunicatus iure. Et videtur quod sic. extra de sen. excom. cum pro causa. videtur dominus papa approbare quod archiepsus Lug.¬ dumensis quendam propter violationem immunitatis ecclesie secit excommunicatum publice nunciari.

Contra. extra de immunitate ecclesiarum. Cum ecclesia dicitur in Glo. quod iudices causas de sanguinis effusio ne et corporali pena in ecclesiis agitantes: non sunt excommunica ti ipso iure: sed post ammonitionem si se non corrigunt sunt excommunicandi: et tamen vt in eadem decre. habetur in tex. tales faciunt contra immunitatem ecclesie.

Respondeo quod non est idem violare ecclesam: et imunitatem ecclesie: quia ecclesiam violare est ipsam frangere vel incendere: violare immunitatem ecclesie est facere contra ecclesie libertatem. violans ecclesiam: vt dictum est excommunicationem incurrit ipso iure communi. violans autem immunitatem ecclesie ipso iure communi: excommunicatus non est: sed post monitionem sufficientem si emendare contempserit est excommunicandus. Unde extrahens hominem violenter de ecclesia: qui ad ipsam pro refugio confugerat: excommunicatus non est a iure communi: si hoc faciat sine effractione ecclesie et rerum sacrarum que sunt in ecclesia: excommunicandus tamen est si post sufficientem monitionem emendare noluerit: nisi ille qui ad ecclesiam confugerat sit publicus latro vel nocturnus populator agrorum: qui dumitinera frequentata vel publicas stratas obsidet aggressionis insidiis ab ecclesia extrahi potest extra de immuni. ecclesie. Inter alia. Si est seruus fuerit qui ad ecclesiam confugerit: postquam de impunitate sua dominus eius clericis iuramentum praestiterit ad seruitium domini sui redire compellitur etiam inuitus: alioquan a domino poterit occupari: vt habetur in praedicta decret §. Si vero seruus nisi ex aliquibus circunstantiis verisimiliter praesumatur quod dominus non seruaret iuramentum. in quo casu cum in ramento: erit etiam alia cautio exigenda. Illum etiam qui hominem in ecclesia occidit: ecclesia non defendt: quia vt dicitur. exta de vsuris. Quia frustra. frustra legis auxilium innuocat quod committit in legem. Nec defendit tantum ecclesia christianum confugientem ad eam: sed etiam iudeum: dummodo absit simulatio. exim de immunitate ecclesie. Inter alia. in glo. et. C. de his qui ad ecclesiam confugiunt l id est

¶ Sed vtrum defenderet excommunicatum excommunicatione maiori: apud aliquos dubium est: magis tamen videtur dicendum quod sic de iure: consuetudo tamen regionis approbata quo ad hoc debet obseruari: nec tantum defendit confugiente ad se ecclesia consecrata: sed etiam non consecrata: in qua diuina mysteria celebrantur: quia vt dicitur. extra de immunitate ecclesie. Ecclesia. Ecclesia in qua diuina mysteria celebrantur: licet adhuc non extiterit consecrata nullo iure praeuilegium emunitatis adimitur: et hoc quia obsequiis diuinis data nullius est temerariis ausibus prophananda: nec hoc priuilegium amittit ecclesia etiam interdicta: secundum dominum hosti. in summa: et est secundum eundem. si confugiens ad ecclesiam obuiet sacerdoti portanti corpus christi: et sibi adhereat defendi debet ab ecclesia: quamuis iniure non fit expressum. Cui congruit illud quod dicitur in euangelio de muliere fluxum sanguinis patiente: que dicit de christo. Sitamen tetigero fimbriam vestimenti eius salua ero: quamuis autem extrahentes violenter hominem de ecclesia: ad quam pro refugio confugerat: non sint excommunicati a iure communi: vt visum est: credo tamen quod in regno Francie excommunicati sunt per concilium bituricense. In eodem etiam concilio dicitur de immunitate ecclesie. Cum nonnulli. Statuimus inhibentes ne qui in foro ecclesiastico litigantes seu litigare volentes in causis mere ecclesiasticis seu ad forum ecclesiasticum de antiqua et approbata consue tudine et hactenus pacifice obseruata pertinere noscuntur ad desistendum compellant per ipsorum vel parentum: aut consanguineorum siue rerum eorum vel personarum huiusmodi captionem vel modis aliis quibuscunque. Qui vero contra praesumpserit excommunicationis sententie praesentis auctoritate concilii se nouerint subiacere. Dicitur etiam in alia constitutione de penis: quod si quis cuiuscumque conditionis aut status extiterit nucios seuexecutores iudicium: autem alias litteras eorundem acta iudicialia deferentes hac occasione verberare: capere: detinere: occultare: carceri mancipare: mutilare: aut quod grauius est censendum interficere: litteras vel acta praedicta personis memoratis auferre: seu eas rumpere canacellare: autem alias destruere quoquo modo: vel sic ablata celare praesumpserint: aut vt ista fiant procurauerint: autem facientibus opem duxerint adhibendum: excommunicationis sententie quam ex nunc in ipsos ferimus subiaceant ipso facto: a qua nisi prius tam iudici: cuius auoritatem contempserunt quam passo iniuriam et ceteris quorum intererit: prout excessus postulabit atrocitas: satisfecerint competenter: nullatenus absoluantur.

Ad primum argumentum dicendum: quod ille non tamum in munitatem ecclesie violauerat: sed etiam in succentorem in communi dormitorio manus iniecerat temere violentas: et eum traxerat verberando per claustrum. Unde quamuis propter hoc a iure communi incurrerit excommunicationem maio rem: tamen vt dicit Glo. ibidem. propter aliam causam scilicet violatio nem ecclesie non incidit ipso iure nisi in excommunicationem minorem. Sed quia non satisfecit post trinam ammonitionem fuit excommunicatus a suo praelato: et ideo dicitur in decre. ob duplicem causam excommunicatus fuisse. 121:

Questio. III. TErtio queritur vtrum impetrans litteras domini pape tacita veritate: vel suggesta falsitate sit excommunicatus ipso iure. Et videtur quod sic. FalEsarii litterarum domini pape sunt excommunicati ipso iure. exa de crimine falsi. Ad falsariorum. Sed qui litteras impetrat falsa suggestione seu falsis praecibus falsarius est. 25. q. 2. dicenti: ergo excommunicatus est ipso iure.

¶ Item extra. de crimine falsi. Ad falsariorum dicitur quod laici qui falsis litteris vtuntur per alios impetratis tam diu maneant excommunicationi subiecti donec satisfaciant competenter: quod et de his qui falsas litteras impetrant: statuimus obseruandum: sed impetrare litteras suggestione falsa: est falsam litteram impetrare: quia illud singnificat quam fit in rei¬ veritate: ergo sic impetrans est excommunicatus ipso iure.

Contra extra de rescriptis super litteris habetur quod qui per malitia vel fraudem litteras impetrat tacita veritate vel suggesta falsitate littere indistincte non valent propter fraudem: tamen non dicitur ibi quod sic impetrantes excommunicationem incurrant.

Respondeo quod impetrans iteras a domino papatacita veritate vel suggesta falsita te: siue hoc faciat impetrans scienter siue ignoranter: etiam si talis veritas taceatur: vel talis falsitas suggeratur: qua veritate manifestata: vel qua falsitate non suggesta dominus papa illas litteras non concederet: non est excommunicatus a iure communi: nec est ille qui litteris apstulicis vtitur sub alio nomine impetratis: et quam uis tam isti quam illi digni sint magna pena et confusione: tamen non oportuit ius concedere quo tales ipso facto excommunicationem incurrerent: quia talis fraus a parte aduersa vel a iudice contra vtentes illis litteris faciliter et certitudinaliter probari potest. verbi gratia. si talis littera est impetrata sub nomine. B clerici vel orphani: vel cruce signati: et sic de aliis: et non est ita: faciliter et certitudinaliter potest excipi contra vtentem talilibus litteris: ostendendo quod non est clericus vel orphanus vel cruce signatus: et sic de aliis.

Ad primum in oppositum dicendum: quod quamuis sic im petrans falsarius sit extendendo falsarii nomen: non est tamen falsarius litterarum domini pape: quia veras lirteras impetrat: quamuis falsa suggestione.

¶ Ad secundum dicendum quod tales nec impetrant falsas litteras: vt dictum est: nec falsificatis vtuntur: excommunicatio autem que fertur in falsarios. extra de crimine falsi. Ad falsariorum fertur super falsarios: qui litteras dcinti pape falsificant aliquo modorum expressorum e eo. ti. licet ad regimen: vel aliquo modo simili vel equiualenti alicui modorum ibidem expressorum.

Quaestio IIII.

QUarto queritur vtrum inueniens litteras domini pape cuius efficacia iam expirauit: vtpote: quia fuit data ad tempus quod iam transit: et ludo: non intentione vtendi litteram aliquam in ea male formatam reformet vel punctum faciat: vel per quencumque alium modum aliquid in ea im mutet: sit excommunicatus ipso iure.

Ad istam questionem dicunt aliqui quod talis non est excommunicatus ipso iure: quia illa excommunicatio non intelligitur nisi de litteris quai aliis possunt vtiles esse: praedicta autem littera quo ad omnem hominem esset inutilis.

¶ Sed contra hoc sic potest argui: quamuis illa littera non immutata facta sit inutilis: tamen per rasuram sic immutari posset vt vtilis appareret. verbi gratia. si ibi erat scriptum post triennium minime valituris: et pro triennio poneretur quinquennium iam appareret vtilis que ante erat inutilis. Cum ergo quecum quam immutatio siue parua siue magna circa litteram domini pape: que per immutationem potest apparere vtilis plusquam erat: vel vtilis cum ante non esset: sit prohibita sub pena excommunicationis iam late: videtur quod immutans aliquid circa litteram de qua est quaestiosit excommunicatus ipso iure: quod mihi concedendum videtur: vt enim habetur extra de crimine falsi. ic in glo. super illud per rasuram tenuem. quicumque radit vel immutat rescriptum domini pape excomunitus est et falsarius: et in hoc nullam distinctionem adhibeo. Nec moueat aliquem ad opinandum contrarium illud quod dicitur extra de fide instrorum. Ex litteris. vbi dicit dominus papa de quibusdam litteris quas pars aduersa falsitatis arguebat: quia in narratione facti abrase erant: quod propter abrasionem illam iudicari false non possunt. vt enim habetur extra de crimine falsi. lic3 in glo. rasura illa facta fuit per eum qui litteras scripsit: et non per illum qui illis vtebatur. De litteris tamen que per nullam rasuram possent apparere vtiles: vtpote littera citatoria data a ducentis annis vel trecentis aliesset iudicandum: quia si tota raderetur: et de nouo scxiberetur non posset apparere vtilis propter bullam: quia in creatione cuiuslibet noui pape aliquid circa bullam immutatur: et nomen eius in bulla ponitur.

¶ Questio II QUinto queritur vtrum aliquis de nouo veniens ad studium portans armaantequam sciat sententiam contra portantes arma per epsum loci latam incurrat excommunicationem. Et videtur quod sic. extra de crimine falsi. Dura sepe. in glo. Si falsificatis litteris aliquis simpliciter vtitur ignoranter non excusatur: quia per alios debet hoc inquerere: ergo a simili nesciens sententiam contra portantes arma latam non excusatur: quia per alios debuit hoc inquoerere.

¶ Item si statutum est in aliqua ciuitate quod percutiens maiorem aliqua determinata pena puniatur: si aliquis alienigena de nouo ciuitatem intrans: et statutum ignorans maiorem percutiat illa determinata pena punietur: sua ignorantia non obstante: ergo a simili etc.

Contra extra de clerico excommunicato ministrant. Apostolice. quia tempore suspensionis ignari celebra tis diuina: vos reddit ignorantia probabilis excusatos: ergo a simili cum iste ignarus sententie late portet arma eum reddit ignorantia probabilis excusatum.

Respondeo quod si ille de quo est quaestdo nibil penitus audiuit de sententia lata contra portantes arma: nec per famam: nec aliter: non credo quod excommunicationem incurrat: quia talis habet probabilem ignorantiam: et talis ignorantia excusat: vt habetur in decre. vltim alle. in tex. et in glo.

¶ Preterea. excommunicationem que est a iure nullus incurrit realiter nisi per peccatum mortale: nec iudex sententiam excommunicationis ferre debet contra aliquem nisi propter peccatum mortale vel praesumptum: nullus autem diceret quod de nouo veniens ad ciuitatem: et sententiam ignorans ignorantia probabili portando armamortaliter peccaret: nisi alias illa arma portare esset illi mortale peccatum: presumendum est: ergo quod episctus ferens sententiam contra portantes arma: per illam non intendat inuolui nisi illos qui sciunt sententiam: aut eam ignorantes ignorantia affectata vel crassa et supina: si tamen clericus postquam diu mansisset in loco sententiam ignoraret: contra eum praesumeretur quod sua ignorantia aut esset affectata vel crassa.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illud quod est allegatum de glo. dictum est arguendo: vnde parum post in eadem glo. sequitur quod si falsitas est ita latens: quod non potuit videri etiam a perito: si habuerit diligentiam qua potuit per se et par alios: non credo ipsum teneri.

¶ Ad 2m dicendum: quod nisi pena determinata per illud statutum: ita sit temperata quod ipsa vel equalis iuste deberet inferri percutienti malorem: etiam si ciuitas de hoc statutum non fecisset: iniuste inferretur illi: de quo constaret quod tempore quo percussit maiorem habebat inuincibilem seu probabilem ignorantiam de statuto: recta enim ratio dictat quod ceteris paribus maior pena inferri debet facienti contra statutum scienter quam facienti contra statutum ignoranter.

Distinctio. XLII.

COnsequenter queritur de tertiodecimo principali.

Et circa hoc queritur de quique casibus. Rimus casus talis est. Quidam secularis iniecit manus violentas in clericum: et non absolutus ab excommunicatione quam propter hoc incurrit intrauit in religionem: modo quaeritur vtrum ab excomunicatione predicta posset absolui a prelato illius monasterii quod intrauit.

Respondeo quod aut illa iniectio fuit difficiuis et enormis: aut non. Si sic. ab illo prelato non potest absolui. extra de sen. exco. Cum illorum et vocoinectionem difficilem et enormem si processum est ad mutilationem membri: vel grauem sanguinis effusionem: aut si ila inilectio fuit in episctum: autem in abbatem: aut si facta est cum notabili scandalo. ex. eo. cap. vbi prius. Dominus tamen Hosti. in apparatu magis specificat praedicta dicens: quod dicitur excessus difficilis et enormis: si oculus effodiatur: siue quodcumque membrum magnum vel paruum auferatur: vel inutile reddatur: et si quis vulneret: siue fustibus cedatur: siue in theatro vel in foro vel in conspectu iudicis quis percutiatur: siue in ecclesia: siue in cymiterio: vel dormitorio verberetur: si ad grauem sanguinis effusionem et ex graui inctu procedentem perueniatur: si etiam in episcotum vel abbatem siue in priorem locum abbatis tenentem manus violente iniiciantur. Idem intelligas quandocumque inferior et subditus in suum superiorem manus iniicit violentas. Si autem non fuit iniectio difficilis et enormis: tunc distinguo: quia aut ille qui religionem intrauit adhuc est in probatione: aut iam est professus. Si in probatione. sic dicunt quidam quod a prielato illius: monasterii non potest absolui: et hoc videtur sentire dominus Inno. et pro hac opinione est apparens ratio: quia talis potest religionem exire licite: et sic in seculo remaneret absolutus: quia obligatio semel extincta iterum non reuiuiscit. Argumentum. extra de sen. exco. Decetero. in tex. et in glo. ibidem expresse habetur. Sed dominus hosti. in apparatum tenet quod talis a suo prelato absolui potest: quia littera hoc sonare videtur: que quo ad hoc non distinguit inter nouitium et professum. Si autem professus est omnes concordant quod a suo praelato potest absolui: nec solum est hoc concessum abbatibus: sed est secundum dominum hosti. in apparatu ibidem. hoc concessum est prioribus: et aliis quibuscunque religiosorum praelatis exceptis templariis et hospitalariis: quia magistros laicos habent secundum dominum Inno. Unde postea facta est decretalis quod per priorem suum qui sacerdos esse dicitur: hospitalarii absoluantur: vt habetur infra. e. canonica. et vt dicit glo. ibidem Idem credendum est de templariis: dum tamen consimilem habeant priorem: vt habent hospitalarii: ad omnes enim claustrales hoc beneficium extenditur: cum eadem subsit causa in omnibus: et sicut dicit dominus hosti. satis patet quod dominus Inno. senserit: ne quis a talivinculo absolui valeat: nisi ab illo qui ordinem presbyte ratus habet. Si autem prialatus non est sacerdos: vel est excommunicatus vel mortuus: vel aliter qualitercumque deficit vt absoluere non possit semper est ad diocesanum proprium recurrendum: vt patet perillud supra. e. ti. Monachi. Et per illud quod habetur infra. e. ti. cap. Canonica: et sic religiosorum priuilegium ne ipsos euagari oporteat remanet semper saluum.

Ecundus casus talis est. Quidam religiosus manus violentas iniecit in alium religiosum eiusdem religionis et monasterii: modo queritur vtrum a suo prelato possit ab illa excommunicatione absolui.

Respondeo quod aut illa iniectio fuit difficilis et enormis: aut non. Si sic: a prelato illius monasterii absolui non potest extra de sen. exco. Cum illorum. Si non. tunc subdistinguendum est: quia aut illa iniectio fuit facta in claustro proprio: vel infra septa domus: aut extra. Siin claustro vel infra septa domus: tunc a prelato proprio potest absolui. extra de sen. exco. Monachi. et. c. Cum illorum. Si extra. tunc mihi videtur subdistinguendum: quia aut illa iniectio fuit facta cum scandalo: aut non. si sic. non credo quod a primtlato illius monasterii possit absolui: quia ratione scandali iam est difficilis et enormis iniectio. Argumentum ad hoc. extra de sen. exco. Cum illorum. Si autem non fuit facta cum scandalo: vtpote: quia vnus alium percussit nullo alio hoc vidente: tunc videtur multis et probabiliter quod a prielato suo possit absolui. Argumentum ad hoc. extra de sen. exco. Canonica. ibi enim dicitur. qundocumque se percusserint: et non additur in claustro: quia talis iniectio grauior non videtur quam siinfra septa domus facta fuisset

¶ Sed contra hoc est dominus Hhosti. in expositione illius decre. Cum illorum allegans pro se quod in eadem decre. dicitur si se in claustro percusserint: in quo videtur dare intelligi: quia si extra septa domus se percutiunt: per priaelatum proprium absolui non possunt: sed secundum eundem dominum host. est ad proprium diocesanum recurrendum. Argumentum ad hoc extra de priuitl. Cum capella. 1

TErtius casus talis est. Quidam religiosus iniecsit manus violentas P religiosum alterius claustri: modo queritur vtrum a prelato proprio possit absolui.

Respondeo quod aute fuit inectio difficilis et enor mis: et tunc dico quod a proprio prelato absolui non potest. Si autem non fuit difficilis et enormis: aut fuit facta in claustro proprio: vel infra septa domus: aut non. si sic. per prelatum proprium et prelatum eius qui passus est iniuriam: potest et debet absolui. extra de sen. exco. Cum illorum quod secundum dominum hosti. ibidem. sic debet intelligi quod prelatus illius qui percussit iuramentum recipiet et absoluet: et saltem semel percutiet vt seruetur forma consueta. Prelatus vero percussi ipsum percussorem verberabit: quia praelato percussisatisfieri debet de iniuria suo subdito irrogata et monasterium percussoris pro percussore satisfacere non tenetur: quia delictum persone non debet in detrimentum monasterii redundare. extra de excepti. Cum venerabilis. §. intelleximus. si tamen vnus illorum prelatorum suam vicem alii committere vellet hoc facere posset: et congruum videretur. Si autem non fuit infra septa domus tunc dicas sicut dictum est in casu priori.

Uartus casus talis est. Quidam religio sus manus violentas inniecit in clericum secularem: modo quaeritur vtrum a suo prelato ab excommunicatione quam propter predictam iniectionem incurrit: possit absolui.

Respondeo quod siue illa iniectio manus violenta fuerit difficilis et enormis: siue non: non nisi per sedem apostolicam: vt scandalum euitetur absolutionis gratiam poterit promereri. extra de sen. exco. Cum illorum nec contra hoc est quod infca. eo. ti. de monialibus dicitur quod si in se inurcem: vel conuersos: vel conuersas suas manus iniecerit temere violentas: per episcotpum: in cuius diocesi monasterium fuerit absoluantur: quia vt dicitur in glo. episcopus illas absoluit auctoritate pape sibi per hanc decre. indulta tamquam delegatus ad hoc. et sic absoluit omnes tam exemptas quam non exemptas. et sicut dicit dominus Host. in expositione eiusdem decreta. ex hoc quod specialiter conceditur monialibus: videtur hoc monachis denegatum. Aliqui tamen dicunt quod si religiosus in clericum secularem eiusdem monasterii manus iniecerit violentas: et iniectio fuerit leuis quod ab episco loci potest absolui. Argumentum ad hoc. extra de sen. exco. Ex tenore. iu fine. Audiui est aliquos dicentes: quod siue clericus percussus sit clericnus monasterii: siue non: si iniectio fuit leuis: et exinde non est ortum scandalum: ab episco locipotest absolui: quod probatur per hoc quod dicitur in illa decre. Cum illorum. Ron quare religiosus percutiens secularem non nisi per sedem apostolicam debet absolui assignatur scilicet vt scandalum euitetur. Sed illi qui tenent partem contrariam: dicunt quod et si ex hoc non sit ortum aliquod scandalum: tamen factum ex se aptum natum est: vt in pluribus scandalum generare: et ideo non sic potest absolui sicut si percussisset ante religionis ingressum: factum enim maio. ris scandali est vt religiosus percutiat clericum secularem quam si secularis secularem percutiat.

Uintus casuia tauiseni quiuiuum iuigiosus manus violentas iniecitin clericum: et aneequam absolueretur abexcommunicatione: quam propter predictam iniectionemincurrit ordines suscepit: et sic irregularis factus est: modo quaeritur vtrum per suum praelatum possit cum eo super illa irregularitate dispensare.

Respondeo quod aut ille quando se ordinari permisit non habebat facti memoriam: vel nesciebat quod pro illo facto esset excommunicatus: quia ius positiuum ingnorabat: aut habebat memoriam facti: et notitiam iuris. Si autem erat memor facti: et sciebat se pro illo facto esse excommunicatum: praelatus suus super praedicta irregularitate cum eo dispensare non potest extra de sen. exco. Cum illorum in tex. et in glo. et hoc siue iniectio pro qua fuit excommunicatus fuerit difficilis et enormis siue non eet siue praedicta excommunicationem et irre gularitatem incurrit antequam intraret religionem: siue post religionis ingressum. Si autem quando fecit se ordinari factimemoriam vel iuris peritiam non habebat: tunc distinguendum est: quia aut iniectio per quam supradictam excommunicationem in¬ currit fuit difficilis et enormis: aut non. si sic. ad hoc dico quod prelatus suus super predictam irregularitatem dispensare non potest: vt habetur. e ti. quia maiora intelliguntur illis prohibita: quibus vetita sunt minora: praelatus autem suus a tali excommunicatione ipsum absoluere non potuisset: et quaedam glo. super decre. praedicta dicit quod miniora vocat absolutionem: et maiora dispensationem: cuius credo esse rationem: quia quamuis excommunicatio quamdiu durat sit pena grauior quam irregularitas: tamen irregularitas est pena diuturnior. Si autem non fuit difficilis et enormis: tunc adhuc videtur aliquibus subdistinguendum: quia aut praedictam irregularitatem incurrit ante ingressum monasterii: aut post: si ante: tunc suus prelatus cum eo potest dispensare post iniunctam regularem penitentiam et peractam: monasterii vtilitate pemsata: vt habetur. c. sepe dicto. Si autem ipsam contraxerit post religionis ingressum: tunc dicunt quidam quod prelatus suus cum eo dispensa re non potest: quam opinionem dominus Inno. approbare videtur: non enim sequitur quod si dominus papa concedit alicui potestatem absoluendi alique ab excommunicatione: quod propter hoc ille possit cum illo dispensare super irregularitate quam incurrit per hoc quod excommunicatus celebrauit. Sed dominus Host. in apparatum super predictum capitulum tenet quod in casu predicto prelatus potest disspensare: quia tex. predicti capituli concedere videtur ei et potestatem absoluendi et dispensandi: nisi iste religiosus adultus fuerit et discretus: vt violenter contra obliuionem vel ignorantiam presumatur: quod referendum est ad forum iudicii: quia in foro penitentie sibi credi debet si affirmet se habuisse ignorantiam facti vel iuris quando ordinatus fuit. Et hoc approbare videtur dominus hosti. in apparatu super. c. supradicto.