Articulus 9

Quaeotd I.

PRimo ostendo quod de peccato per poenitentiam remisso tenetur homo amplius penitere. Aug. in lib. de poenitentia: non multum longe post principium dicit quod quedam est poenitentia cuius actio per totam istam vitam quam in carne mortali degimus: perpe tua supplicationis subeunda est humilitate: ergo de peccato quantuncunque remisso homo tenetur per totam vitam suam penitere.

¶ Item de pe. di. 3. Si apostolus: et habetur in littera parum vltra meipitum praesentis distinctionis dicitur de peccatore quod semper doleat et dolere gaudeat.

¶ Item homo non potest esse certus de lege communi de remissione culpe sue iuxta illud Eccl. 9. Nemo scit vtrum odio an amore dignus sit: ergo si non sem per penitet periculo discris se exponit: quod quilibet vitare tenetur

Contra. Post recuperationem sanitatis non debet vti homomedicina curatiua: sed sanitatis conseruati ua: sed poenitentia medicina est curatiua: ergo non tenetur homo penitere de pecco post remissionem illius.

¶ Item vera poenitentia reddit hominem innocentem: sed innocens penitere non tenetur ergo homo post peccatorum remessionem de illis penitere non tenetur.

Respondeo quod poenitenti potest accipi pro poenitentia que est virtus vel pro poenitentia que est sacramentum: dico ergo quod de peccato remisso per poenitentiam quae est virtus tenetur homosacramentum poenitentie suscipere si potest: sed accipiendo penitere pro extemriori actu virtutis non tenetur homo penitere de peccato per poenitentiam remisso et quantum ad culpam et quantum ad penam. Similiter nec loquendo de penitere inquantum dicit interiorem actum virtutis nisi in causau scilicet quando non adest probabilis coniectura de remissione peccati: autem quin de percon suo ex deliberatione recogitat: tunc enim illud detestari tenetur: non enim fideliter seruat reparatum fedus diuine amicitie cui actu non displicet quando de hoc deliberat illud quod inter ipsum et deum causa fuit inimicitie: continue tamen tenetur hitualiter penitere: quia non potest dimit tere hitum poenitentie nisi ruendo in peccatum mortale: de habitu autem poenitentie aut de interiori actu in casibus supradcis intelligi debet illud verbum Hug 2 libro de sacra. parte 1 c. 2. cum dicit. Necesse hebes semper penitere: satisfacere potes: nimis facere non potes: melius est vt plus facias quam minus.

¶ Similiter modo intelligende sunt due auctoritates ad primam partem allegate

¶ Ad 3m dicendum: quod quia homo non potest certus esse de remissione peccati certitudine scientie: ideo sufficit certitudo babilis coniecture ad hoc quod se exponat discrimini si ita non vacat actui penitendi sicut antequam haberet probabilem coniecturam de remissione peccati sui: tunc autem est probabilis contectura quando homo fecit quod in se est dolendo: conntendo: satisfaciendo: et propositum cauendi habendo.

Ad primum ad partem alia dicendum: quod srequenterea quae separantur in inferiori vniuntur in superic ri: et ideo quia superior est medicima spiritualis quam corporalis: magis potest reperiri in ea aptitudo ad curandum et ad sanitatem recuparatam conseruandum quam in vna medicina corporali: et tamen quandoque inuenitur in corporalibus aliquid conferens sanitati recuperande et conseruationi recuperate.

¶ Ad secundum dicendum: quod innocens dupliciter potest dici. Aut qui non est nocens nec fuit: et talis innocens penitere non tenetur: sed sic penitentia non facit peccatorem innocentem: aut qui non est nocens: sed tamen fuit: et talis innocens penitere tenetur interius in casibus supradictis: et hoc modo penitentia peccatorum reddit innocentem.

Questio II

SEcundo queritur vtrum peccator per penitentiam possit plusquam semel resurgere. Et videtur quod non. Qui non potest a vera poenitentia cadere non potest plus quam semel per poenitentiam resurgere: sed vere penitens non potest a poenitentia cadere: quia vt habetur de pe. di. 3. c. Inanis. Inanis est poenitentia quam sequens culpa coinqunat: ergo peccator per penitentiam non potest resurgere plus quam semel.

¶ Item Apismus ad Hebreos. 6 Impossibile est eos qui semel sunt illuminati: sequitur: et prolapsi sunt rursus vocari ad penitentiam.

¶ Item 23 q. 4. Est iniusta: in fine. Facilitas venie incentiuum tribuit delinquendi. Cum ergo deus nulli debeat tribuere incenti uum delinquendi: tribueret autem si penitenti parceret plus quam semel: non remittit peccata per poenitentiam plus quam semel.

Contra misericordiam non negat deus homni quam precipit homini ab homine impendi: sed vt habetur Math. 18 Deus vult quod homo parcat homoni quotiens cunque in ipsum peccauerit: ergo deus parcit homoni quotient cunque penituerit.

¶ Item de pe. di. 3. §. Quod autem dicitur quod christus tot sanauit claudos cecos et aridos ne desperetur de se peccator.

Respondeo quod peccator per poenitentiam potest plus quam semel resurgere: sicut probatur in littera pluribus auctoritatibus et exemplis: quod et ratione declaratur. Homo a vera poenitentia potest excidere et veram poenitentiam recuperare: sed vera poenitentia nunquam caret peccatorum remissione: quod autem homo a vera poenitentia possit excidere: potest probari per similem modum quo superlus libro 3. di. 3 1. probatum est quod charitas possit amitti in non confirmatis.

¶ Preterea est in subiecto veritibili scilicet in voluntate: nec continuatioin futurum de eius essentia est. Quod autem veram poenitentiam possit recuperare probo: quia homo quamdiu est in vita potest facere quod in se est vt sibi detur a deo poenitentia vera: sed omni facienti quod in se est deus dat poenitentiam veram: aliter enim non pulsa ret hominem vt faceret quod in se est: dicitur autem Apoc. 3. in eius persona. Ego sto ad ostium et pulso.

¶ Quod autem vera poenitentia nunquam careat peccatorum remissione probatur sic: dicitur de poenitentia di. 3. c. Adhuc perfidi. et recitat magister in littera huius di. c. pentis. Constat ei multum peccata displicere qui semper presto est ea destruere: sed si vera penitentia aliqu careret peccati remissione: deus non esset semper presto peccata destruere: quia homo per veram poenitentiam quantum est in se remouet a se omne quod resistit destructioni peccati.

¶ Preterea ad principale Aug. li. 1 retrac. c. 18 de quocunque pessimo in hac vita constituto non est desperandum: sed si per poenitentiam non posset homo resurgere plusquam felmus de peccante mortaliter post poenitentiam esset desperandum: ergo per poenitentiam potest peccator refurgere plus quam semel: immo quotienscunque vere penituerit.

Ad primum in opposita dicendum: quod minor est salsa.

¶ Ad probationem dicendum: quod penitentia quam sequens culpa coinqunat inanis dicitur: non quia sue rit vera: sed quia insufficiens ad vitam eternam obtinendam vt carens fructu illius poenitentie: quam non sequitur culpa cuius fructus est vitatio gehenne et adeptio glurie et sic exponit glo. ibidem: et magister in littera non multum ante medium di. praesentis.

¶ Ad secundum dicendum: quod ibi non negat Apostolus peccato rem posse per poenitentiam resurgere plus quam semel: sed penitentem post relapsum reuocari posse. secundo per baptismum vnde glo. ibidem. Impossibite est eos motos ad poenitentiam qui hoc acceperunt semelirursus renouari id est rebaptizari ipost penitentiam.

¶ Ad tertium dicendum quod facilitas venie quamtum ad remissionem pene satisfactorie incentiuum tribuit delinquendi: et sic peccator non consequitur faciliter veniam quia de lege communi deus semper exigit pro peccato penam satisfactoriam: sed quantum ad remissionem offense non tribuit incent iuum delinquendi: sed magis cauendi peccatum ex amore: et difficultas venie quantum ad offensam occasionem tribueret desperationis.