Articulus 7

Questio II

PRimo ostendo quod virtute sacramenti sacerdos posset quantancunque materiam conuerte re. Sacerdos potest conficere tantum de pane quantum requiritur ad communionem fidelium: non tantum eorum: qui tunc communincare volunt: sed etiam eorum qui postea volent. Sed tantum posset mundus durare quod ad communicandum illos: qui communicare volunt et volent: requereretur de pane tantum quantum modo est in mundo: ergo sacerdos virtute sacramenti posset conuertere totum panem mun di.

¶ Item si esset determinata quantitas: vltra quam non posset: cum illa non sit nobis certa: incertum esset quando sacerdos vere consecraret: quod falsum est.

Contra si posset quantancunque materiam conuertere. tunc posset substantiam totius panis mundi: et totius vini tollere: et sic facere quod non esset in mundo: neque substantia panis neque substantia vini: quod absurdum videtur.

¶ Item non est concessa sacerdoti potestas consecrandi nisi conformet intentionem suam intentioni instituentis. Sed christus instituens hoc sacramentum non instituit ipsum ad hoc vt esset cibus ventris: sed mentis: ergo sacerdos non potest conuertere panem vltra hoc quod requiratur ad spiritualem fidelium refectionem.

Ad istam questionem dicunt aliqui quod cum de integritate sacramenti sit intentio implicita vel ex plicita faciendi quod facit ecclesia: seu illud quod sacramentum in stituens intendebat: et ecclesia non intendat transubstantiationem panis: nisi ad cominionem fidelium: et ad christi passionem memorandum: sacerdos tantum et non plus potest transub stantiare de pane quantum requiritur ad cominionem fidelium. Unde vbi essent tot fideles coinicandi per vnum sacerdotem quod totus panis de foro ad hoc requereretur: ille sacerdos totum panem de foro simul posset transubstantiare. Si etiam sacerdos panem vellet transubstantiare ad hoc tantum vt ipsum proiiceret in lutum: vel vt aliquod aliud dedecus fieret sacramento: dicunt quod talis non transubstantiaret: quia non est verisimile christum dedisse potestatem sacerdoti in preiudicium et irreuerentiam sacramenti: nec talem qualem sapiens dictaret non esse donandam nec dictandam.

¶ Sed contra hoc arguunt alii sic. Si sacerdos posset transubslantiare de pane tantum et non plus nisi quantum requiritur ad cominionem fidelium: aut hoc intelligitur de omnibus fidelibus: aut de fidelibus tantum quod per ipsum coincandi sunt illa die qua confecit: aut de illis et aliis simul qui per ipsum postea sunt concandi: non primo modo: quia tunc existens in ecclesia sua posset simul conficere panem ciuitatum multarum: quod irrationabile videtur: nec secundomodo: quia vt dicitur de conse. di. 2. Presbyter. Prespyter eucharistiam semper habeat paratam vt. quando quis infirmatus fuerit: statim cum communicet: ne sine comnione moriatur: nec tertio modo: quia cum incertum sibi sit quot per ipsum coincandi sint: incertum esset quantum de pane conficere posset

¶ Preterea: cum vna hostia sufficeret ad communicandum plures: cum sub qualibet parte hostie sit corpus christi totum: si non posset de pane conuertere nisi tantum quantum sufficit ad comnionem illorum: quos habet comincare: non posset pro quolibet conuertere hostiam vnam: quod falsum est.

¶ Preterea: si abluens puerum sub forma verborum debita: et intendens facere quod facit ecclesia: quamuis in speciali intendat sacramenti de decus: et credat damnificare illum: quem baptizat: vere confert baptismi sacramentum: vt patet ex superius dictis de baptismo: ergo similiter si sacerdos super debitam materiam dicat verborum formam ad transubstantiandum institutam intendens explicite vel implicite per hoc ibi esse corpus christi: quamuis vltertu intendat sacramenti irreuerentiam et dedecus: nec intendat islud sacramentum administrare fidelibus: nihiloinus vere conficit: vt videtur. Ille enim intentiones conseqentes scilicet intentio rememorandi passionem christi: et coincandi sidcles non sunt necessaria ad essentiam sacramenti.

¶ Uidetur ergo aliis dicendum: quod sacerdos tantum potest de pane transubstantiare quam tum transubstantiare intendit: dum tamen totum illud proesens sit coram ipso: existens enim in campis non posset tramubstantiare panem in ecclesia: quia ad hoc non se extendit sorma sacramentia: quod patet per pronomen demonstratiuum faciens aliquo modo demonstrationem ad sensum: que est respectu rei presentis ipsi demonstranti. Qui vult tenere hanc opinionem potest dicere ad primum in oppositum quod maior non est vera: quia vnus sacerdos non potest tor species panis de monstrare presentialiter quot requereretur ad communicandum omnes fideles.

¶ Ad secundum patet solutio ex dictis: quia certum est nobis quod consecrare possumus totum panem quem sensibiliter demonstrare praesentem possumus. Si autem sacerdos panem transubstantiet indiscrete: vel intendens aliquod dedecus sacramenti: virtutem sacramenti non impedit: sed animam suam ledit potestate sibi data abutendo.

¶ Ad argumenta ad partem aliam patet solutio ex dictis in opinione. Qui vult tenere primam opinionem per ea que in ea narrata sunt satis patet via soluendi argumenta ad vtranque partem.

Quaestio SEcundo queritur vtrum virtute sacramensacerdos posset vnam partem eiusdem hostie sine alia consecrare hostia continua remanente. Et videtur quod non. Sacer¬ dos non potest consecrare panem qui non est in actu: sed in potentia tantum: sed partes: hostie continue non sunt in actu. Si enim partes in continuo essent in actu: quodliet continuum actu esset plura tota: ergo non potest consecrare aliquam partem hostie: nisi consecrando hostiam totam.

¶ Item tota substantia panis vnius hostie est sub qualibet parte vnius hostie: quia substantia panis per se est inextensa. Sed quod per se est non extensum non extenditur per aliud accidens superueniens ei natura posterius eo: sed consecrare hostiam est substantiam panis sub quantitate contentam in corpus christi conuertere: ergo si sacerdos posset vnam partem hostie sine alia consecrare eadem substantia panis conuerteretur simul in corpus christi: et non conuerteretur: quod contradictionem includit. Sed contra. si sacerdos teneret duas hostias in manu: et intenderet consecrare vnam et non aliam: consecraret vnam sine alia: ergo a simili si intendat consecrare vnam partem hostie: et non aliam: consecraretur vna et non alia.

Respondeo quod autem sacerdos intenderet consecrare vnam partem hostie deteria te: vtpote deteriate illam que esset ad dexteram: vel determinate illam que esset ad sinistram: aute intenderet consecrare vnam medietatem tantum non deferendo intentionem suam deterinate ad vnam signatam.

¶ Primo modo credo quod posset virtute sacramenti consecrare vnam medietatem sine alia: quia cum ad consecrationem materie debite non tantum requiratur ordo in consecrante: et forma verborum debita: sed intentio faciendi super illam materiam quod facit ecclesia: non operabuntur verba: nisi super illam medietatem hostie: ad quam precise fertur modo supradicto intentio consecrantis.

¶ Secundo modo dico quod non consecraret vnam partem sine alia: quia virtus sacramenti non plus respiceret vnam partem quam aliam. Unde aut vtraque medietas consecraretur aut nulla. Et quia non videtur quod vtraque consecraretur: quia tunc consecraretur tota hostia: et ego pono quod non intendat consecrare totam hostiam: sed medietatem tantum: videtur probabile quod in casu predicto nulla pars predicte hostie conecraretur: reales enim operationes non sunt circa singularia vaga: sed circa singularia deterinata: et ideo oportet quod intentio ad quam sequitur realis operatio aliqud determinatum: et determinate respiciat.

Ad primum in oppositum dicendum: quod quamuis partes continui non sint actu tota: sed in poientia: tamen sunt actu partes: et sunt in actu per actualitatem totius. Unde non est intelligendum quod partes continui sint in potentia: sicut dicimus quod in materia aeris est forma ignis in potentia. existentes enim in continuo actualitatem habent per quam sunt actu partes et in potentia tota. vnde per solam diuisionem fiunt actutota.

¶ Ad secundum dicendum. quod maior est falsa loquendo de tota substantia panis indiuidua li: quamuis sub qualibet parte hostie saluetur tota species panis eo quod quelibet pars panis est panis. Cum autem dicis quod illud quod est inextensum per se non extenditur per aliquod accidens uperueniens ei naura posterius eo: dico quod verum est: sicut ie causam efficientem. Sed tamen bene extenditur per aliud accidens incut per causam formalem. Sicut enim dicimus quod homo sit albus per albedinem: non sicut per causam efficientem: sed quia albedo est forma per quam est albus: sicut dicimus quod substantia est extensa per quam titatem non sicut per causam efficientem: sed sicut per formam: per quam est extensa. hoc enim accidens causatur in substantia per hoc quod extendens partes substeantie simul existentes explicat extra e inuicem ipsas actualiter non distinguens. Argumentum ad partem aliam gritia conclusionis concedendum est: quamuis illum qui vellet tenere contrarium non cogeret: quia duarum hostiarum quelibet est actu vnum totum: nec actualitas per quam vna est in actu dependet ab actualitate per quam alia est in actu: partes autem continui non sunt actu tota: et vna est actualitas totius per quam omnes partes sunt in actu.