Articulus 4

Quaestio I.

PRimo ostendo quod ad salutem non sit necessaria poenitentia de peccatis mortalibus baptismum praecedentibus. glo. super ad Ro. 11. Sine poenitentia sunt dona dei: dicit quod gratia dei non requirit in baptismo gemitum vel planctum.

¶ Item originale peccatum mortale est et batismum praecedit: nec tamen de illo poenitentia est necessaria.

¶ Item superius di. 14. c. 1. dicit Magister: quod poenitentia est secunda tabula post naufragium. Sed secunda tabula non debet praecedere primam que est baptismus: ergo nulla poenitentia necessaria est de mortalibus praecedentibus baptismum.

Contra. Math. 3 dicitur de venientibus ad baptismum Ioannis: quod baptizabantur ab eo in iordane comfitentes peccata sua. Confessio autem est pars poenitentie: vt supe rius visum est.

¶ Item actuum secundo. Poenitentiam agite et baptizetur vnusquisque vestrum: ergo videtur quod requiratur poeitentia in adultis de peccatis mortalibus baptismum praecedentibus.

Respondeo quo poenitentia potest accipi vel inquantum est virtus: vel inquantum est sacramentum. Secundo modo non est necessaria poenitentia de mortalibus praecedentibus baptisimum. Primo modo potest considerari inquantum formata: et sic etiam non est necessaria de praecedentibus baptismum: quia cum talis penitentia non possit simul esse cum peccato: nunquam per actualem susceptionem baptismi remitteretur peccatum actuale mortale: quia aut per penitentiamm esset ante remissum: aut suscipiens baptismum esset indispositus ad remissionis peccatorum mortalium susceptionem: vel inquantum est informis sid est quaiedam peccati detestatio cum proposito emendandi: quamuis non omnino sufficiens ad expulsionem peccati: et hec ad minus est necessaria de omnibus peccatis actualibus mortalibus precedentibus baptismum tanquam causa remouens prohibens susceptionem diuine gratie: que in baptismo datur illis in quibus remota sunt impedimenta prohibentia susceptionem gratie dei. 1 I

Ad primum in oppositum dicendum: quod illud verbum intelligitur de gemitum vel planctum exteriori. Unde post verba allegata subiungitur in eadem glo. nisi solam fidem et cordis contritionem: extendendo ibi contritionem non tantum ad penitentiam formatam: sed etiam informem.

¶ Ad secundum dicendum: quod penitentia proprie loquendo non est nisi de peccato causato ex propria voluntate penitentis. peccatum autem originale non est causatum in nobis ex nostra voluntate: sed ex voluntate primorum parentum causatur in nobis mediantu er te infectione nature: quam primi parentes in seipsis: inquubus tota erat: sicut in radice infecerunt per actum sue voluntatis malum: quia tamen peccatum originale est quoddam malum separans a deo nisi remittatur: debet cuilibet displicere

¶ Ad tertium dicendum quod penitentia non dicitur secunda tabula inquantum est habitus vel actus in formis: sed formata: et maxime inquantum est sacramentum. tr ai

Questio

SEcundo quaeritur vtrum ad salutem necessaria sit poenitentia de peccatis omnibus mortalibus baptismum sequentibus. Et videtur quod non. Aug. 10. de ciui. dei ca. 1. Quod quilibprorsus ignorat: amare nullo modo potest: et pari ratione nec odi re: ergo cum peccata oblita sint ignota: homo illa odire non potest: et ex conseqenti nec de illis poenitentia est necessaria.

¶ Item non est necessaria poenitentia nisi de peccatis que voluntate propria commit tuntur: sed sicut dicit philosophus. 3. ethi. c. I. Illud quod sit per ignorantiam non est voluntarium: ergo de peccatis per ignorantiam commissis non est necessaria poenitentia.

¶ Item Augu. I de triniate. ca. 3. Si homo aliter sapit quam debeat: deus sibi reuelabit: aut supple indulgebit: ergo si deus oblita peccata non reuelat: illa sine penitentia indulgebit.

Contra apostolus prima Cor. 4. mihil mihi conscius sum: sed non in hoc iustificatus sum: ergo peccata mortalia que homo nescit se habere impediunt eius iustificationem. Et constat quod multo magis illa que scit se habere: ergo de omnibus peccatis mortalibus notis et ignotis est poenitentia necessaria.

¶ Item glo. super illud palsmus. 5o1. Lauabo per singulas noctes ilces m. dicit id est mundabo conscientiam meam eundo per singulas noctes id est per singula peccata: ergo de singulis peccatis poenitentia necessaria est.

¶ Item philosophus. 3. ethi. c. 8. dicit quod ignorantia punienda est: sed de omni quod puniendum est: poenitentia necessaria est: ergo de peccatis ignoratis poenitentia necessaria est. Multo fortius ergo de quibuscumque aliis peccatis mortalibus.

Respondeo quod peccata mortalia autem sunt habenti nota: aut ignota: de notis: necessaria est poenitentia ad hoc vt remittantur de lege communi: non tantum in communi: sed etiam in speciali: si ad cogitandum de quolibet in speciali assit orportunitas proportionata infirmitati humane: quod ideo dico: quia posset contingere quod peccator esset in tali periculo quod quanuis posset recogitare de quolibet in speciali: non tamen ad hoc haberet opportunitatem humane fragilitati proportionatam. Ignota autem aut sunt ignota quantum ad ius: non quantum ad factum: vt cum peccator scit se fecisse aliquid quod non credit esse mortale peccatum: et tamen est: aut sunt ignota quantum ad vtrumque. Et quocumque istorum modorum accipiatur ignorantia subdistinguendum est: quia aut est inuincibilis: et de peccatis sic ignoratis: non est poenitentia necessaria in speciali: sed sufficit quod de illis peniteat in communi: inquantum penitet de omnibus mortalibus. Siautem ignota sunt sibi ignorantia affectata: que est quando homo vult ignorare: vel crassa: que est quando homo ignorans vellet scire: non tamen vult ita efficaciter quod prout humana patitur seupermittit fragilitas velit facere quod in se est ad hoc vt sciat. De mortalibus istis duobus modis ignoratis necessaria est poenitentia in speciali: nec tamen sic ignorans perplexus est: quia potest facere quod in se est ad hoc vt sciat: quod si fecerit autem deus sibi ea manifestabit aut indulgebit.

Ad primum in oppositum petet solutio ex iamdictis.

¶ Ad secundum dicendum: quod illud quod fit per ignorantiam voluntarium est: quando est ignoratia affectata vel crassa: sed non quando est inuincibilis.

¶ Ad tertium patet solutio ex dictis in quaestione.

¶ Ad argumenta ad partem aliam patet quid dicendum sit.