Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 3
Quaestio 1
Questio I PRimo ostendo quod primi parentes non debuerunt de paradiso propter peccatum expelli: quia paradisus terrestris est quid temporale. Iuste autem dat deus bona temporalia bonis et malis: ergo videtur quod pro peccato non debuerit de paradiso expelli.
¶ Item post peccatum quantuncumque comedissent de ligno vite non potuissent in vita perpetuari: vt superius ostensum est: ergo non debuerunt expelli de paradisoad hoc vt eorum vita non posset perpetuari. Cum ergo illius expulsionis alia ratio non reddatur videtur simpliciter quod pro peccato non debuerunt de paradiso expelli.
¶ Item inconueniens videtur quod locum tam nobile et factum popter hominum habitationem catere habitatoribus suis: eigo inconueniens fuit primos parentes qui habitabant ibidem de terrestri paradiso expelli.
¶ Item frustra est res que illi propter quem facta est non deseruit. Cum ergo paradisus terrestris propter hominem factus fuerit frustra est in mundo si hominibus non deseruit: ergo nullo modo debuerunt primi parentes de illo expelli.
Contra angeli propter peccatum de celo empyreo debuerunt expellii et expulsi sunt: ergo a simili primi parentes de paradiso terrestri.
¶ Item deus non facit aliquid quod non fit conueniens fieri. Sed vt habetur Gen. 3. Ipse emisit adam de paradiso voluptatis: ergo videtur quod conueniens fuit ipsum expelli.
Respondeo quod primi parentes propter peccatumde paradiso trrestri debuerunt exr pelli: hoc enim fuit consonum misericordie et equitati. In hoc enim fuit equitati consonum: quia per immunditiam peccati se indignos tam nobili loco et ameno reddiderunt. In hoc etiam fuit consonum misericordie: quia expulsi de loco delitioso: et existentes in loco laborioso se exules recognouerunt et grauitatem sui peccati plus ponderauerunt et vitam que ab omni labore immunis est fortius optauerunt.
Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis deudet iuste bona temporalia bonis et malis: ita quandoque bona temporalia subtrahit malis propter peccatum. Unde maxime illud bonum temporale quod solum innocentibus fuerat deputatum propter peccatum debuit a peccatoribus auferri: tale autem bonum temporale est paradi sus terrestris.
¶ Ad secundum dicendum quod quamuis post peccatum per esum ligni vite primi parentes non potuissent in vita perpetuari: tamen per hoc vita eorum longe magis fuisset prolongata quam fuerit: quam prolongationem significat scriptura Gen. 3 Cum dicit ne forte mittat manum suam et sumat de ligno vite: et comedat et viuat in eternum id est valde diu.
Quaestio 2
Quaestio lII. SEcundo quaeritur vtrum primis parentibus pro suo peccato debuerit mors infl. gi. Et videtur quod non. pro peccato non debuit homini infligi quod est homini naturale: sed mors est homini naturalis: aliter enim morta le in diffinitione hominis non poneretur: ergo videtur quod mors propter peccatum inflicta non fuit primis parentibus.
¶ Item illud de quo non est curandum multum pro tam graui peccato: sicut fuit peccatum primorum parentum infligi non debuit. Sed secundum Aug.id est de ciui. cap. 12. non multum curandum est eis qui necessario morituri sunt quid eis accidat vt moriantur: sed moriendo quo ire cogantur: ergo mors primis parentibus pro peccato suo infligi non debuit.
¶ Ite Sap. I Deus mortem non fecit: sed quod non fecit alii non inflixit: ergo mors primis parentibus a deo non est inflicta pro peccato.
¶ Item pena acta non est inflicta: sed mors primorum parentum ab ipsis fuit acta: quia per peccatum in semetipsis corruperunt originalem iustitiam: per cuius corruptionem in semetipsis fecerunt moriendi necessitatem: ergo videtur quod mors non fuit eis pena inflicta.
Contra. Rom. 6 stipendia peccati mors: ergo videtur quod mors est pena pro peccato reddita et debita.
¶ Item Aug. 13. de ciui. cap. 15. dicit corporis mortem non lege nature qua nullam mortem homini deus fecit: sed merito peccati inflictam esse.
Respondeo quod mors primis parentibus a deo inflicta est: et infligi debuit: pro ipso rum peccato: non autem inflixit eam aliquid apponendo quo mori compellerentur: sed iustitiam originalem in eis non conseruando: et lignum vite eis subtrahendo: ipsam autem originalis iustitie corruptionem et ligni vite subtractionem secuta est in primis parentibus: et in nobis ex consequenti necessitas moriendi.
Ad primum in oppositum dicendum quod aliquam passionem homini naturalem propter commissum sibi fuisse inflictam: dupliciter potest intelligi¬
¶ Alio modo ita quod causa prohibens illam passionem in esse fuerit propter peccatum remota seu corrupta.
¶ Primo modo nulla passio homini naturalis fuit sibi propter peccatum inflicta: nec sic propter peccatum necessitas moriendi sibi debuit infligi: nec inflicta est.
¶ Secundo modo aliqua passio naturalis. homini infligi sibi debuit propter peccatum: sic enim necessitas moriendi sibi debuit imfligi et inflicta est: quia propter peccatum deus permisit in homine iustitiam originalem corumpi: et lignum vite ei subtraxit: que prohibebant homini inesse necessitatem moriendi: quam iustitiam originalem deus in homine semper conseruasset. si non peccasset: nec intelligendum est quod necessitas moriendi sit de essentia nature humane: quia sic non posset homo fieri immortalis manens homo. Sed quedam passio consequens hominis naturam suis naturalibus relictam. Cui concordat philosophus. 4. Top. dicens quod si quis concedat ex mortali aliquem fieri immortalem nullus dicet aliam vitam eum sumere: sed casum aliquem vel passionem huic eidem generari.
¶ Uel potest dici breuius ad argumentum quod mortale prout indicat necessitatem moriendi non est homini naturale a natura integra: sed corrupta: et quod sic est naturale homini debuit propeccato infligi per modum qui supradictus est in quaestione.
¶ Ad secundum dicendum quod Aug. non dicit quod primi parentes non debuerunt de morte curare: immo multum debuissent esse solliciti cauere ne incurrerent moriendi necessitatem: sed supposita moriendi necessitate que in nobis est non multum est curandum quando mors veniat: sed quo post mortem cogamur ire.
¶ Ad tertium dicendum quod deus dicitur non fecisse mortem eo quod naturam humanam sic a prima origine instituit vt posset non mori: sed per peccatum quod a deo non est necessitati moriendi subiecta est. Inquantum tamen mors est iusta pena peccati sub hac ratione a deo est: et ab ipso inflicta homini.