Articulus 2

Quaestio PRimo ostendo quod nunquam est temptatio a carne sine temptatione ab hoste. Eccl. 10. Initium omnis peccati est super bia. Sed virtus principii in omnibus effectibus sequentibus est. Ergo prima superbia que fuitil diaboli cooperatur in omni temptatione et omni peccato.

¶ Item instrumentum non mouetur sine motore: sed corrupta caro est instrumentum diaboli secundum illud Iob. 9. terra tradita est in manus impii id est in manus diaboli secundum Glo. Ergo numquam temptat caro nisi mouente diabolo.

¶ Item non pugnantis: non debet fieri seruus victus in pugna. Sed victus a temptatione carnis: eo ipso efficitur diaboli seruus: ergo in temptatione omni carnis eam instigando: diabo. lus pugnat.

¶ Item Damas. libro 2. cap. 4 dicit de demonibus: quod omnis malitia et immunde passiones ex ipsis excogitate sunt. Sed omnis temptatio carnis immunda passioest: ergo omnis temptatio carnis a temptatione demonum canata est.

Contra temptatio carnis et temptatio hostis contra se inuicem diuiduntur vt ex verbis magistriiu littera potest trahi. Sed eorum que contra se inuicem diuidum tur vnum potest ab alio separari: ergo temptatioa carne potest separari a temptatione que est ab hoste.

¶ Item sicut se habet peccatum spirituale ad carnale: ita temptatio spiritus maligni ad temptatione carnis. Sed peccatum carnale et spirituale possunt adinuicem separari: ergo similiter temptatio que est a carne: et illa que est ab hoste.

Respondeo quamuis omnis temptatio que est a carne sit sicut a causa remota ab illa iemptatione qua primi parentes temptati fuerunt ab hosteinquantum illam temptationem secutum est peccatum in primis parentibus: quo humana natura corrupta est: ex qua corruptione oriuntur temptationes que sunt a carne: non tamen omnis temptatio que est a carne est ab hoste: sicut a causa propinqua. Sed quandoque temptat diabolus carne non temptante: quandoque simul temptat diabolus et caro diabolo carnem instigante: quandoque temptat caro non a diabolo: sicut a causa proxima instigata: quia cum per carnis corruptionem sensualitas non fit in rationis potestate potest ab obiecto moueri ad aliquid contrarium rationi qui motus est temptatio surgens ex carnis corruptione.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod virtus principii in omnibus effectibus se quentibus est etc. Dico quod est verum vocando virtutem principii aliquem eius effectum: et bene concedo quod corruptio carnis que est in humana natura a prima hostis superbia mediante sua inuidia: et peccato primorum parentum est temptationis que est a carne: causa proxima.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod instrumentum non mouetur sine motore etc. Dico quod secundum philosophum primo politicorum: quedam sunt organa inanimata: quedam animata. Unde tulit quod seruus est organum animatum: organum autem siue instrumentum animatum per se ipsum potest moueri. Et ego dico quod caro corrupta est sicut instrumentum animatum: vnde et ab obiecto potest moueri diabolo non instigante: et tunc diabolus ea non vtitur vt instru menta.

¶ Ad tertium cum dicitur: quod non pugnantis non debet fieri seruus victus in pugna etc. Dico quod verum est de illo qui non impugnat nec mediate nec immediate: et de illo quod non vincitur: de consensu voluntatis proprie. Diabolus autem in omni temptatione carnis semper pugnat corruptione carnis mediante: etiam cum actu carnem non instigat et victus vincitur de consensu volutatis proprie: et ideo non est inconueniens quod fiat seruus alicuius qui contra eum non pugnauit immedia te.

¶ Ad quartum cum dicitur: quod omnis passio immunda a diabolo excogitata est etc. Dico quod hoc intelligendum est: sicut a causa proxima vel remota.

¶ Argumenta ad partem oppositam: quia probant quod non omnis temptatio carnis est a temptatione hostis: sicut a causa coniuncta gratia conclusionis concedi possunt. Minor tamen primi argumenti. Si vniversali accipiatur falsa est. Non enim potest esse relatiuum suppositionis stne relatiuo suppositionis: et tamen contra se inuicem distinguuntur.

Quaesio II SEcundo quaeritur cui temptationi difficilius sit resistere: vtrum temptationi que est a carne vel illi que est ab hosteEt videtur quod illi que est ab hoste: quia Iob. 4i. dicitur de diabolo quod non est super terram potestas que comparetur ei. Sed quanto temptator est potentior tanto difficilius resistitur sue temptationi: ergo difficilius resistitur temptationi: que est ab hoste: quam illi que est a carne.

¶ Item magis est in nostra potestate caro quam diabolus: ergo facilius possumus remouere temptationem carnis quam diaboli¬

¶ Item quanto temptatio est occultior et fraudolentior: tanto difficilius ei resistitur. Sed temptatio diaboli est occultior et fraudulentior quam temptatio carnis: quia diabolus impugnat latenter: caro autem impugnat patenter: ergo difficilius resistitur temptationi diaboli quam temptationi carnis.

Contra. Boe. 3 libro de consoltus lionge ante medium nullapestis efficacior est ad nocendum quam familia ris inimicus. Sed caro est nobis familiarior inimicnusa quam¬ diabolus: ergo plus potest nobis nocere temptando.

¶ Item grauior est persecutio quam regnum patitur ab intrinsecis quam ab extrinsecis: quapropter dicit saluator Matth. 12. quod omne regnum contra se diuisum desolabitur: ergo regnum hominis grauius impugnatur a carne cum sit intrinseca quam ab hoste qui est extrinsecus.

¶ Item magister in littera temptatiocarnis interior difficilius vincitur.

Respondeo quod si respectu peccati carnalis temnptat caro: diabolo non instigante: et alium hominem temptat diabolus de eodem peccato: carnenon temptante: tunc planum est: quod primus difficilius potest resistere temptationi quam secundus ceteris paribus. Si autem considerentur iste due temptationes respectu diuersorum peccatorum: vt temptatio hostis respectu peccati spiritualis temptatio carnis respectu carnalis: tunc homini magis pronoad peccatum carnale quam spirituale: difficilius esset resistere temptationi carnis quam hostis. Econtrario dicendum est de illo qui multum esset pronus ad peccatum spirituale: et parum ad carnale Si autem equalis pronitas supponatur vtrobique. Tunc dico quod temptatio hostis fortior est per comparationem ad temptantem. Temptatio carnis fortior est per comparationem ad temptatum: eo quod in temptatione carnis virtus temptati debilior efficitar: quia homo in illa contra semetipsum diuiditur: et ideo quamuis temptatio hostis sit simpliciter fortior: quia principalior est comparatio temptationis ad virtutem temptantis quam temptati: tamen temptationi carnis difficilius est resistere propter debilitatem temptati: quia vna pars hominis contra aliam diuiditur. Unde Hug primo vel 2o lib. de sacra. parte. 7. cap. 9. dicit de temptatione carnis: quod hoc temptatio difficilius vincitur: quia interius oppugnans de nostro contra nos roboratur.

¶ Tria prima argumenta concludunt temptationem hostis esse fortiorem simpliciter quam temptationem carnis: et hoc est verum: quia fortior est per comparationem ad temptantem. Sed ex hoc non sequitur quod sit facilius resisistere temptationi carnis propter debilitatem temptatio cuius vna pars contra aliam diuiditur.

¶ Tria alia argumenta probant quod difficilius est restere temptationi carnis quam hostis: propter debilitatem temptati: et hoc est verum eo modo quo in corpore questionis expositum est.

Questio. III Tertio queritur vtrum semper sit peccatum in temptatione: que est a carne. Et videtur quod non Aug. de vera religione: quasi inter principium et medium a deo peccatum voluntarium malum est vt nullo modo sit peccatum si non sit voluntarium. Sed aliquando temptatio carnis est contra temptati voluntatem: ergo aliquando in temptatione carnis non est peccatum.

¶ Item non est peccatum vbi est meritum. Sed in temptatione carnis cum sibi viriliter resistitur est meritum: quia ibi virtus perficitur dicente apostolo 2. ad Cori. 12. Uirtus in infirmitate perficitur: ergo quandoque in temptatione carnis nullum est peccatum.

¶ Item si temptatio carnis semper esset peccatum discrete permisisset Paulus 2 ad Corim. 12. a se carnis stimulum remoueri: et tunc eum tamen deus noluit exaudire: quia sicut dicit Glo. ille stimulus vtilis fuit paulo: ergo videtur quod Paulus in illa temptatione non peccabat.

Contra. Magister in littera temptatio que est ex carne non sit sine peccato.

¶ Item Glo. super illud. 2. ad Corim. 12. Datus est mihi stimulus carnis mee: dicitur quod temptatio que est a carne peccatum est veniale: et si ei non consentiatur.

¶ Item Aug. 19. de ciui. ca. 4. nonnullum vitium est cum caro concupiscit aduersus spiritum.

Respondeo quod non semper est peccatum in tempta tione que est ex carne accipiendo peccatum pro culpa vel demerito: quia nisi illius temptationis causa fuerit voluntas antecedenter vel ei consentiat concomitanter. Sed quantum potest ei resistat: non video quomodo pro iali temptatione debeat culpari in homine bapti¬ gato: vel sibi debeat ad demeritum imputari. Ad dissoluendum tamen argumenta facta et aliqua alia que fieri possent. Notandum quod differentia potest assignari inter vitium et peccatum et culpam et demeritum: quamuis frequenter vnum accipiatur pro alio. Uitium enim est carentia habitualis dispositionis conuenientis nature rei. Unde Aug. 3. de libei arbitrii bene vltra medium quod perfectioni nature decem perspexeris id vocat vitium.

¶ Peccatum vero est actus vel carentia rectitudinis in actu: ex eo quod declinat a regula sua: vnde in naturalibus monstra dicuntur peccata: eo quod declinant a recta regula nature. Similiter in artificialibus dicitur peccatum in effectu: cum declinat ab artis regula. In mortalibus est peccatum in actu cum declinat a regula rationis recte.

¶ Culpa autem estlin actu non recto inquantum est in voluntatis potestate.

¶ Demeritum autem est culpa in comparatione ad retributionem et sic vides quod omne demeritum est culpa: et omnis culpa est peccatu et omne peccatum est vitium: sed non conuertitur: potest ergo dici quod omnis temptatio carnis est motus vitiosus: quia prouenit ex ca rentia habitualis dispositionis conuenientis perfectioni nature humane: quam fuit in prima eius institutione. Est etiam peccatum quia omnis motus ad illicitum discordat a regula rationis recte. Sed non omnis temptatio carnis est culpa vel demeritum quia quandoque non est in voluntatis potestate.

¶ Tria prima argumenta procedunt de peccato secundum quod accipitur pro culpa vel demerito.

¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de vitio et peccato secundum quod accipiuntur: vt differentia a culpa et demerito.