Articulus 8

Quaestio 1.

PRimo ostendo quod non omnes virtutes perpoenitentiam restituantur secundum philosophum. 2. ethi. c. 3. Signum habitus est superueniens voluptas in opere: sed multi sunt penitentes: qui non delectantur in actibus omnium virtutum: sed actus eis conformes cum magno labore et difficultate operantur: ergo per poenitentiam non omnes hitus virtutum restituuntur.

¶ Item impossibile est simul voluntatem inclinari ad aliquod bonum et ad malum illi oppositum: sed per virtutem voluntas inclinatur ad bonum: ergo habens virtutem non inclinatur ad malum illi bono oppositum: sed multi sunt penitentes quorum voluntas inclinatur ad malum oppositum bono ad quod inclinat aliqua virtus: ergo non omnes virtutes per penitentiam restituuntur.

¶ Item illud per quod virtutes restituuntur earum insusionem precedit: sed penitentia non precedit virtutes alias: quia omnes virtutes simul infunduntur: ergo per poenitentism non omnes virtutes restituuntur.

Contra per penitentiam penitens iustificatur: sed generalis iustitia per quam aliquis in conspectu dei iustus dicitur: comprehendit omnem virtutem: quia innocens vita omnem requirit virtutem: et sicut dicit glo. super illud psal. Feci iudicium et iustitiam: hic est assertio innocentis vite: ergo per poenitentiam omnes virtutes amisse restituuntur.

¶ Item gl. super illud Isa. 52 non adiicict vltra: anima si per peni tentiam pristinum robur recepit vocabitur habitaculum sancti et fiet templum dei. Sed pristinum robur non reciperet anima per poenitentiam nisi per eam omnes virtutes amisse restituerentur: quia robur anime in virtute consistit: ergo per penitentiam omnes virtutes amisse restituuntur.

Respondeo dicendum: quo per poenitentiam omnes virtutes amisse restituuntur loquendo de illis virtutibus que in homine sunt per infusionem: sicut enim ostensum est libro 3. di. 27. Charitas non potest esse in anima cum. carentia alicuius virtutis necessarie ad rectitudinem spiritualis vite: sed sicut habitum est superius in hac di. per poenitentiam remittuntur omnia peccata que remissio esse non potest sine charitate: per penitentiam ergo restituitur virtus charitatis: ad quod sequitur quod per poenitentiam restituuntur omnes virtutes amisse necessarie ad rectitudinem vite: vnde glo. super illud Isa. 52. Solue vincula conlli tui captiua et c. dicit: vt graui onere liberata et recipiens ornamenta pristina cesset esse captiua: sed orna menta pristina sunt virtutes que amisse erant que sunt anime ornamenta.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illud verbum Philosophi intelligitur de habitum acquisito: habens enim habitum infusum proter carentiam acqui siti habitus multotiens operatur bonum cum labore et diff. cultate: eo quod potentia ad hoc non est per actus assuefacta: posset tamen infundi in tanta perfectione quod absque acquisito habitum operaretur bonum sine difficultate. Uel potest dici quod habes habitum insusum et non acqui situm operatur cum delectatione sub ratione qua est habituatus: quamuis illa delectatio sit permixta labori et difficultati propter carentiam habitus acquisiti et assuefactionem ad opera contraria virtuti.

¶ Ad secundum dicendum: quod voluntas simul potest inclinari ad aliquod bonum et ad malum oppositum: non tamen per idem nec eodem modo: cum autem per habitum infusum inclinatur ad bonum: et per reliquias male consuetudinis que praecessit inclinatur ad malum oppositum: non inclinatur ad opposita per idem nec eodem modo: predicte tamen inclinationes inquantum sunt in eadem potentia sese remittunt

¶ Ad tertium dicendum: quod quamuis actus infuse poenitentie virtutes alias non precedat: tamen act penirentie acquisite vel actus penitendi ipsam precedens precedit ordine durationis vel nature restitutionem amissarum virtutum.

Questio I

SEcundo queritur vtrum bona opera mortificata per sequentem poenitentiam viuificentur. Et videtur quod non. Ee. 18 Si auerterit se iustus a iustitia sua: sequitur: omnes iustitie eius quas fecerat non recordabuntur. Sed si per sequentem poenitentiam viuisicarentur recordarentur: ergo per sequentem poenitentiam non viuificantur.

¶ Item quod non est: viuificari non potest: sed bona opera mortificata non sunt: quia preterierunt: ergo per sequentem poenitentiam viuificari non possunt.

¶ Item in quo corrumpitur vita corrumpitur principium vite: sed illud in quo corrumpitur principium vite viuificari non potest: e rgo bona opera mortificata per sequentem penitentiam viuificari non possunt.

Contra glo. super illud Ioelus 2. Reddam vobis annos quos conedit locusta: dicit: non patiar perire vbertatem quam perturbationibus perdidistis. Sed per illam vbertatem intelligitur bonorum operum multitudo que erat perdita perturbationibus peccatorum: ergo opera talia per sequentem penitentiam reuiuiscunt.

Respondeo BGona opera viua dicuntur que fiunt ex radice spiritualis vite que est charitas: propter que operans remunerandus est in vita eterna: hec tamen per sequens peccatum mortale mortificatur: non per se nec absolute: sed per accidens et in relatione ad peccatorem: quia durante peccati mortalis obstaculo homo pertingere non potest ad efficaciam illorum operum: quia cum peccato mortali remunerari non potest in vita eterna bona opera dicuntur mortua: quae non fiunt ex radice spiritualis vite: que est charitas: et talia fiunt bona opera immortali peccato sanctam. Dico ergo quod opera bona mortificata per sequentem poenitentiam viuificantur inquentum per eam tol litur peccati obstaculum quo erat homo indignus consequi efficaciam illorum operum in eterna vita: sed opera mortua nunquam viuificantur: quia per se et absolute mortua sunt: quia non processerunt ex radice spiritualis vite.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illa auctoritas intelligenda est de illis qui per poenitentiam ad deum non reuertuntur.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis bona opera mortificata preterierunt: manent tamen poenitentia in diuina acceptatione que reputantur retributione digna: nisi sit impedimentum ex parte illius a quo talia opera processerunt.

¶ Ad terrium dicendum quod in bonis operibus que mortificata dicuntur non est corruptum principium vite per se et absolute: sed per accidens in relatione ad peccatorem propter peccati obstaculum: illud autem accidens per poenitentiam remouetur.