Articulus 2

Questio. I

PRimo ostendo quod suffragi viuorum non prosint defunctis: dicitur enim de mortuis in domino Apoc. 14 quod opera eorum sequuntur illos. ergo non iuuantur alienis operibus.

¶ Item Eccl. 19. dicitur de mortuis quod non habent partem in opere quod sub sole geritur. ergo idem quod prius.

¶ Item opera viuorum mala non possunt eis nocere. ergo a simili nec opera bona iuuare.

¶ Item si suffragia viuorum prodessent eis cum pena purgatorii sit finita. possent totaliter per suffragia viuorum ab omni pena liberari: et sic peccatum posset remanere impunitum quod diuinam iustitiam non decet secundum Ansel I li. cur. deus homo. ante medium.

Contra secundo li. Mach. 12. c. dicitur quod sancta et sa lubris est cogitatio pro defunctis exorare vt a. peccatis soluantur.

¶ Item Aug. enchi. 65. c. et recitat magister huius di. c. ii. non est negandum defunctorum animas pietate suorum viuentium releuari cum pro illis sacrificium mediatoris offertur vel elemosyne si in ecclesia fiant.

Respondeo quod animarum quedam sunt beate iam in celo. Quedam sunt condennate propeccato originali et actuali solo que sunt in inferno. Quedam sunt in charitate suam explentes penitentiam in purgatorio. Beatis non prosunt viuorum suffragia: quia non indigent. vnde Augu. enchi. c. predicto. et magister vbi prius dixit quod sacrificia siue altaris siue quaruncumque elatyarum prodefunctis valde bonis gratiarum actiones sunt. damnatis vero etiam pro solo originali peccato non prosunt: quia non communicant nobiscum in vinculo charitatis: mediante quo bona commuuicantur adinuicem. vnde tales secumnon portauerunt radicem meriti qua talia opera si pro eis fierent eis prodesse possent: et sicut dicit Augu. enchi. primodicto. c. hic omne meritum comparatur quo possit post hanc vitam quispiam releuari. vnde eodem. c. dicit quod talia opera: et si pro valde malis nulla sint adiumenta mortuorum. qualescumque tamen sunt consolationes viuorum. vnde quod refert Io. dama. in quodam sermone. Traianum fuisse liberatum de inferno ad praeces. Grego. sic debet intelligi quod reuocatus fuit ad corporalem vitam in qua per bona opera postea meruit vitam eternam. animabus autem existentibus in purgatorio prosunt viuorum suffragia non ad augmentum gratie gratum facientis: sed ad pene eorum mitigationem: et abbreuiationem: quia vt dicit Augu. c. praedicto. cum viuerent inhac vita meruerunt vt hoc sibi postea posset prodesse. nec hoc: vt dicit Augu. ibidem aduersatur. illi apostolice seutem tie qua dictum est. omnes stabimus ante tribunal christi vt recipiat vel referat. vnusquisque secundum ea que per corpus gessit siue bonum siue fuerit malum: quia hoc sibi meritum quisque cum in corpore viueret comparauit vt ei possint ista prodesse.

Ad primum in oppositum dicendum quod suffragia viuorum que siunt pro existentibus in purgatorio dicuntur opera eorum inquantum in hac vita meruerunt vt eis prodessent si pro eis fierent.

¶ Ad secundum dicendum: quod pro tanto mortui dicuntur non habere partem in opere quod sub sole geritur: quia tali operi non cooperantur: habent tamen partem in fructu operis propter rationem supradictam.

¶ Ad tertium dicendum: quod non est simile: quia non sic est vnum commune vinculum commuincationis malorum sicut bonorum quod vinculum est charitas. deus etiam pronior est ad miserandum quam ad condemnandum.

¶ Ad quartum dicendum quod non est inconueniens quod per aliqua suffragia viuorum possit de. functus totaliter liberari ab aliqua pena cui erat obligatus: nec ideo peccatum remanet impunitum: quia punitur pena viuorum satisfacientium pro defuncto: cum enim ostensum sit supra. di. 20. vnum viuum satisfacere pro alio viuo: qui pro seipso commode satisfacere non potest: rationabile est vt etiam satisfacere possint pro existentibus in purgatorio qui pro seipsis non satisfacere possunt nisi penam patiedo: et eam inquantum iusta est acceptando: et patienter sustinendo: et nobiscum charitate coniuncti sunt.

Questio. II.

SEcundo queritur vtrum suffragi determinate facta pro vno pro sint omnibus existentibus in purgatorio. Et vt detur quod non. viui magis conueniunt cum viuis quam cum mortuis: sed suffragia viuorum facta determinate pro aliquo defuncto non prosunt omnibus viuis. ergo multo fortius non prosunt omnibus mortuis existentibus in purgatorio.

¶ Ite in temporalibus intendens satisfacere determinate pro debito vnius satisfaciendo pro illo non minuit debitum aliorum. ergo a simili viuus facies suffragia vt satisfacia pro pena debita determinata alicui defuncto satisfaciendo 2 illo penas non diminuit aliorum.

Contra in corpore naturali remedium adhibitum vni membro viuo redundat in omnia membra viua. vnde apostolus I cor. 12. si gloriatur vnum membrum congaudent omnia membra. ergo a simili in corpore mystico ecclesie suffragia facta pro vno existente in purgatorio cum sit membrum viuens per charitatem prodest omnibus aliis existentibus in purgatorio.

¶ Item in ecclesia militante et triunphante cuiuslibet bonum redundat quodam modo in omnes alios: cum ergo congregatio existentium in purgatorio sit quasimedia inter ecclesiam militantem in terris: et triumphanem in celis: et medium participare debeat per naturam extremorum: suifragia que fiunt determinate pro aliquo existente in purgatorio redundat in omnes alios.

Respondeo ad causandum penam concurrit virtus agentis: et dispositio patientis quia secundum philosophum. ii. de anima. actus actiuorum sunt in patiente et disposito. potest ergo diminui alicuius pena vel per diminutionem dispositionis ad patiendum ex parte sustinentis. sicut et per augmentationem cuiuslibet istorum pena potest augerivnde inequaliter dispositi ad patiendum ab equali virtute inequaliter patiuntur. vnde secundum sententiam Auic. 6 naturalium libro 4. c. vlti. multum dispositus ad tristitiam ex modi ca causa fortiter tristatur. quod autem dictum est videmus in exemplo: pena enim magnum onus portantis diminui potest vel per diminutionem grauitatis oneris: vel per aliquam confortationem virtutis illius qui portat onus: qua minuitur in ipso dispositio ad patiendum ab onere. Sic dico quod isto duplici modo contingit intelligere diminur penam existentium in purgatorio quantum ad diminuiionem pene modo primo suffragia facta determinate pro vno tantum aliis non prosunt: quia sic virtus eorum non attingit nisi il¬ lum ad quem terminantur et quasi applicatur per intentionem agentis: sed modo secundo facta pro vno prosunt aliis: quia misericordia dei prouidente suffragia sacta pro quocumque in purgatorio omnibus aliis innotescunt: et quia sese diligunt ex charitate nec sibi inuicem inuident in aliquo: omnes gaudent de illius pene alleuiatione: pro quo facta sunt suffragia: quodlibet autem gaudium reddit gaudentem minus dispositum ad penam contristantem: quia secundum sententiam philosophi. 7. ethi. c. vlti. cuicumque tristitie repugnat secundum formam generis quecumque delectatio: et ideo mitigat eam: et potest esse ita fortis quod totaliter expellit: sed predictum gaudium in proposito non est tantum quod penam eorum totaliter expellat nec forte abbreuiat: sed intensionem eius mitigat.

Ad primum in oppositum dicendum quod suffragia sa cta pro vno mortuo non prosunt omnibus viuis etiam existentibus in charitate quantum ad remissionem pene quocumque predictorum modorum: quia non in ominibus viuis hoc innotescit. tamen illis quibus innotescit prodest modo secundo quo ad mitigationem pene: quam habent in hac vita: quia existentes in charitate gaudent de vtilitate membrorum suorum: quantum tamen ad meritum prosunt facienti. Facere enim pro defunctis suffragia opus est virtutis: et ideo facienti meritorium est: et in augmentum sui premii in vita eterna: non prosunt tamen ei per modum solutionis debiti ad remissionem pene cui iam erat obligatus: quia opus ordinatum ad remissionem pene vnius non sufficit ad remissionem pene duorum. prosunt tamen ei ad remissionem aliquam pene per modum meriti de congruo. hoc est quod alii dicunt quod quo ad hoc prosunt ei ex gratia. non ex debito. Et sicut opera facta pro vno existente in purgatorio mediante illo prosunt omnibus aliis quo ad aliquam mitigationem pene secundum supradictum modum: sic per hoc quod facienti prosunt ad meritum ex consequenti prosunt vibus electis ad salutem quantum ad alicuius premi accidentalis augmentum: quia in vita eterna quilibet de alterius felicitate gaudedit. Et preterea cum deus propter bonos in multis parcat malis: vt patet genen 18 planum est quod propter merita aliquorum bonorum multa bona confert aliis bonis.

¶ Ad secundum dicendum quod procedit de diminutione pene modo primo non secundo. quia debitores temporalium non sunt vno communi vinculo colligati: quo vnius absolutio a suo debito redundet in alium secundum modum: quo alleuiatio vnius existenti in purgatorio aliquo modo redundat in alios. Argumenta ad partem aliam non plus concludunt nisi quod suffragia specialiter facta pro vno aliquo modo redundant in alios: et hoc est verum secundum aliquem modum qui superius dictus est.

Questio. III.

TErtio queritur vtrum suffragia pro pluribus facta tantum prosint cuilibet quantum si fierent pro illo solo. Et videtur quod sic et quia si non magis prodessent alicui pro quo specialiter siunt quam aliis: sed hoc videtur falsum: quia cum plura fiant suffragia pro diuitibus quam pro pauperibus melioris essent conditionis diuites quam pauperes: quod est contra illud Matth. 5. Beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum.

¶ Item Hieronymus dicit: et est de conse. di. 5. non mediocriter quod cum pro cuctis animaous psalmus vel missa dicitur nihil minus quam si pro vno quolibet ipsorum diceretur accipitur.

¶ Item bona glorie pluribus communicata non minuuntur singulis. er: o a simili nec bona gratie. suffragia autem bona gratie sunt.

Contra 17 propositione de causis. omnis virtus vnita est plus quam virtus multiplicata id est est vehimentioris virtutis: vt patet in coniuncto. ergo suffragium pluribus communicatum minoris est virtutis respectu cuiuslibet: quamsi ad vnum solum esset vnitum.

¶ Item si suffragia facta pro¬ pluribus tantum valerent cuilibet illorum quam si pro illo solo essent facta. tunc ille qui tenetur dicere vnam missam pro vno et pro alio aliam sufficienter solueret debitum si vnam missam diceret pro duobus: quod falsum est.

Ad istam quaestionem dixit prepositiuus et suisequentes quod suffragia facta pro pluribus tantum prosunt cuilibet quantum si fieret pro illo solo nisi quod sibi maior reuerentia fieret. sicut accensa candela pro pluribus: et lectio lecta pro pluribus tantum quemlibet iuuant quantum vnum iuuarent: si pro eo solo candela accenderetur vel lectio legeretur: sicut enim existens spirituo in qualibet parte sui loci: cuilibet tamen praesens est totus. sic spirituale bonum pluribus communicatum a quolibet totum habetur: alias enim recipienti multos ad participationem suorum bonorum sua bona opera minus essent vtilia. quod falsum est. cum talis receptio opus sit charitatis.

¶ Alii dicunt contrarium: quia si ita esset vt dicit opinio praedicta ille qui pro vno defuncto tenetur dicere missam vnam: et vnam pro alio. si diceret vnam pro aliis duobus cuilibet solueret illud ad quod sibi tenetur.

¶ Preterea bonum finitum quod sufficit ad plenarialliberationem vnius anime de purgatorio sufficeret ad liberationem omnium animarum ad equalem penam obligatarum.

¶ Preterea consuetudo ecclesie esset inutilis que suffragia aliquando facit pro specialibus personis: que omnia falsa sunt. Tenendo hanc opinionem dicendum est ad primum in oppositum: quod suffragia prosunt defunctis et per viam satisfactionis et consolationis. eo quod per charitatem commnem qualibet de bono alterius consolatur primo modo suffragiafacta specialiter pro vno tantum: magis prosunt sibi quam aliis. im mo aliis non prosunt de lege communi. modo secundo adhuc magis prosunt illi quam aliis. si charitatem habet equalem: quia ceteris paribus magis gaudet quilibet de bono suo quam alterius tamen tantam potest alius charitatem habere quod plus consolatur de suffragio quod sit pro alio quam ille pro quo sit. Quod ergo arguis quod melioris conditionis essent diuites quam pauperes cum plura saffragia fiant pro eis: dico quod non est inconueniens pauperes simpliciter esse melioris conditionis quam diuites: quamuis diuites in hoc melioris conditionis sint: iuxta illud prouer. xiii. Redemptio anime viri diuitie sue: quamuis secundum glo. ibi per diuitias bona opera intelligantur.

¶ Ad secundum dicendum quod verbum hieronymi debet intelligi de valore per viam consolationis vt dicunt quidam: sed. tamen adhuc non videtur verum: quia plus gaudet quilibet de bono proprio quam aliorum: dico ergo quod referendo aliorum opinionem ibi loquitur hieronymus.

¶ Ad tertium dicendum quod non est simile quia glatia respicit vnum bonum omnibus commune et presens: sed suffragium gratie respicit reatum pene in singulis diuersum.

¶ Ad exempla que pro opinione prima adducebantur dicendum quod non valent quia lumen candele et vox doctoris se communicat per nature necessitatem: sed suffragia communicantur per sussragantis intentionem.

¶ Ad illud etiam quod tactum fuit in quaestionem scilicet quod recipienti multos ad participationem bonorum suorum sua bone opera minus essent sibi vtilia. dicendum quod non sequitur: quia plus confert sibirillud opus charitatis in bona sua communicando quam sibi detrahatur. etiam quo ad pene sue remissionem de fructu bonorum suorum communicatorum. et bona etiam sic communicata facienti ea in nullo sunt minus vtilia. sed magis quo ad augmentum premii in vita eterna.

Questio. IIII

QUarto queritur vtrum desfunctis prosint suffragia facta a viuis existem tibus in peccato mortali. Et videtur quod non. Io. 9. dicitur quod peccatores deus non audit.

¶ Item opus mortuum non prodest: sed opus factum ab existente in peccato mortali est opus mortuum: vt superius: ostensum est. ergo illis pro quibus sit non prodest.

¶ Item opus vniuscuiusquo magis valet facienti quam alii: sed opuo quod facit homo in peccato mortali non valet sibi. ergo multo minus valet alii.

Contra nullus sit de alio nec etiam de sepso vtrum sit in charitate: quia vt dicitur eccls. 9 nemoscit vtrum dignus odio an amore sit. ergo si non prodes sent suffragia facta nisi ab illis qui sunt in charitate nescirent homines quando valerent suffragia vel non. et sic retrahe rentur homines a suffragiis procurandis.

¶ Item vt superius ostensum est. malitia sacerdotis virtutem misse non minuit. Rspondeo quod malus faciens aliqua bona opera pro defunctis aut facit ea sicut auctor aut sicut minister. primo modo non prosunt defunctis: etiam si ea faciat mediante bono ministro: nisi aliquando per accidens: inquantum pauperes boni vel sancti pro elemosynis receptis ab illo malo excitantur ad orandum pro illis defunctis pro quibus ille malus elemosynas illis dedit. Si autem faciat ea vt minister distinguendum est. quia vt facit ea vt minister publicus dei et ecclesie: sicut sacerdos qui celebrat missam vel exequias mortuorum: aut facit ea vt minister alicuius priuate persone. primo modo dico quod prosunt defunctis quia malitia ministri non tollit efficaciam operis boni actoris: vt superius ostensum est: cum tractaretur de sacramentis. Si autem faceret ea vt minister priuate persone. aut illa persona quando sibi praecipit tale opus fieri et quando factum est: vel erat in charitate: aut non. primo modo dico quod prosunt ipsis defunctis pro quibus fiunt et hoc siue ille qui mandauit fieri migrauit de hac vita: siue non: quia hoc opus principaliter ipsius est: qui ipsum fieri manda uit. Si autem persona que fieri demandauit erat in mortali peccato. aut hoc erat quando mandauit fieri: aut quando opus executioni demandatum est. Si primo modo dico quod illa opera non prosunt defunctis pro quibus fiunt: quamuis: sint in charitate pro illo tempore quo suum mandatum executio ni. demandatur: nisi tunc illud interim fieri mandet: aut demandationem sactam de nouo acceptet quia opus ipsius non est nisi inquantum ad illud fieri mandat vel acceptat. Siautem erat in peccato mortali quando demandatur opus bonum executioni: sed erat in charitate quando precepit fieri. di co quod tunc opera prosunt desunctis pro quibus fiunt. quia maxime sunt a precipiente ratione illius actus voluntatis quam habuit quando ea fieri precepit.

Ad primum in oppositum dicendum quod verbum illuo fuit verbum illuminati ceci a christo quod verbum reprehendit Aug. super Io. homilis 44. vltra medium dicens. Adhuc inunctus loquitur: si enim deus peccatores non exaudiret frustra ille publicanus oculos in terra demittens et pectus suum percutiens diceret. Domine propitius esto mihi peccatori. tamen illa exauditio non sit: quia peccator dignus sit: sed ex abundantia diuine miserico: die quo ad subueniendum tamen defunctis de lege communi non exauditur: nisi sicut est in questione dictum.

¶ Ad secundum dicendum: quod quando est opus bonum a bono domino quamuis sit per malum ministrum non est mortuum

¶ Ad tertium dicendum: quod non plus concludit nisi quod non valet aliie quando facit opus illud vt actor. sibi tamen si facit aliquo modo valet: vt patet per auctoritatem Augu. in solutione argumentiprimi. quamuis sibi non valeat ex condigno: nec ad hoc vt illi operi debeatur substantiale premium in vita eterna.

Ad primum ad partem aliu dicendum quod quamuis non sit certum quando suffragiapersonalia valeant: vel non: non propter hoc debent homines retrahi a procurandis suffragiis: certum est tamen quod semper valet missa et alis bona que facit homo vt minister ecclesie: et sic patet solutio ad secundum.