Articulus 2

Questio I

PRimo ostendo quod correctio fraterna non sit sub praecepto: secundum enim Augu. primo de ciui. ca. 1o. Aliquando a corripiendis fratribus desistunt homines vel propter laborem: vel verecundiam vel euitationem nocumenti temporalis: quamuis displiceat eis malum eorum nec tamen incidut in illam damnationem: que post hanc vitam talibus praeparatur: sed si correctio fraterna esset praeceptum desistentes ab ea ad vitandum incommodum temporale incurrerent damnationis demeritum ergo talis correctio non est sub praecepto.

¶ Item nemo ex praecepto obligatur ad corrigendum alium nisi habeat curam eius: sed soli superiores habent inferiorum curam: ergo saltem quantum ad alios non est sub praecepto.

¶ Item cum assidue occurrant corrigendi oporteret praetermissis aliis nego ciis aliorum correctioni vacare: quod falsum est.

¶ Item Eccl. 7. Considera opera dei quod nemo possit corrigere quem ille despexerit: sed deus non perecipit alicui impossibile: ergo saltem sunt aliqui ad quorum correctionem alii non tenentur.

Contra. Math. 8. Si peccauerit in te frater tuus corripe eum etc.

¶ Item glo. super locum praedictum. Ita peccat qui fratrem suum videt peccare et tacet: sicut qui peccanti non indulget: sed praeceptum est indulgere peccanti: ergo preceptum est corrigere fratrem.

Respondeo quod sicut corporis naturalis patienti vno membro compatiuntur alia: et sibi inuicem subueniunt ad bonam consistentiam corporis in conparatione ad formam naturalis vite: sic ex necessitate diuini praecepti membra corporis mystici: quod est ecclesia tenentur sibi inuicem subuenire ad conseruandum bonam vnitatem: et dispositionem ecclesie in comparatione ad formam spiritualis vite: que est gratia spiritus sancti. Unde non tantum sibi inuicem subuenire tenentur: quantum ad indigentias corporales: sed multo magis quantum ad spirituales orando: delinquentibus parcendo: ad bonum mouendo: et delinquentes corrigendo. Quia tamen corrigere praeceptum affirmatiuum est: reducitur enim ad primum praeceptum secunde tabule: ad quod et reducuntur omnia praecepta de benefaciendo proximis: ideo et si obliget semper: non tamen pro semper: sed pro loco et tempore: quando vet speratur correctio: nec est alius qui correctionem illam faciat vel facere debeat ex officio.

Ad primum in oppositum dicendum: quod desistere a correctione fraterna potest contingere tripliciter. Uno modo meritorie quando homo ideo desistit corrigere: quia tunc tempus non est: nec locnus. Alio modo pernitiose quando scilicet homo probabiliter credit et sperat quod suo verbo possit fratrem a peccato retrahere: et hoc omit tit facere propter aliquod commodum temporale: tunc enim ordinem charitatis peruertit plus diligens bonum temporale quam animam proximi: et honorem dei. tertio modo potest hoc omittiita quod hec omissio non sit peccatum nisi veniale: quando scilicet propter aliquod temporale commodum habendum: vel inconmodum vitandum efficitur homo tardior vel pigrior: vel minus diligens circa proximorum correctionem: non tamen in tantum quin si constaret sibi quod posset ipsum a peccato mortali retrahere: hoc non omitteret propter incommodum temporale: et hoc tertio modo intelligitur auctoritas Augu. ad primam partem allegata.

¶ Ad secundum dicendum: quod duplex est cura: quedam que pertinet ad officium: et hec non pertinet nisi ad praelatum: et quedam pertinens ad 3elum: et sic quilibet proximus debet habere curam alterius. Et secundum istam duplicem curam est duplex correctio: quedam que est actus iustitie vindicatiue: que est coertio a malo per inflictionem iuste pene: et hec non pertinet nisi ad superiores respectu inferiorum: quorum habent curam ex officio. Alia est actus dilectionis: quae est per amicabilem instructionem: boni exhorta tionem: et mali reprehensionem: et hec respice curam zeli: et ad hanc tenetur quilibet respectu cuiusset: sicut quilibet respectu cuiusset debet habere dilectionem.

¶ Ad 3m dicendum: quod cum praeceptum affirmatiuum non obligat nisi pro loco et tempore: et magis tenetur quis vacare sui ipsius correctioni: quam proximi: quamuis pro loco et tempore vacare debeat vtrique.

¶ Ad quartum dicendum quod quia nescimus qui sunt reprobati: vel praedestinati: nec quos deus corrigendos preuidit et quos non: ideo omnibus debemus correctionem impendere sub spe auxilii diuini: quia si deus non auxiliaretur: nullum corrigere possemus sicut bene dicit auctoritas allegata.

Quaestio II

SEcundo quaeritur vtrum existens in peccato mortali: teneatur alios peccatores corrigere: et videtur quod sic. Peccatum nullum absoluit a precepto diuino: sed correctio fraterna cadit sub diuino precepto: vt ostensum est: ergo ad illam impendendam tenetur peccator.

¶ Item quamto homo est in maiori periculo: tanto magis tenetur facere bona: per que ad liberationem a periculo disponatur: sed existes in mortali peccato est in maximo periculo: ergo maxime tenetur elemosynam impendere proximo: quia vt dicitur Thob. 12. elemosyna a morte liberat: cum ergo correctio fraterna sit elemosyna maxima: existens in peccato mortali tenetur ad illam proximo impendendam.

Contra glo. super illud psalus. 49. Peccatori autem dixit deus etc. Laudem querit deus: sed neturporis putet sibi hanc imperari prohibet ne lingua presumat laudare cui obuiat conscientia. Sed corrigere fratrem est laus dei: ergo peccatores non debent corrigere fratres

¶ Item de peni. distin. 6 cap. I. §. Sacerdos. Et recitat Magister in littera huius distin. cap. vlti. In hoc est potentissimum crimen sacerdotum et detestabile qui non prius se iudicant quam alios ligant: ergo a simili illi crimen incurrunt qui non prius se iudicant quam alios corrigant.

Respondeo quod peccator aute est occultus autem manifestus. Correctio etiam aut est in occulto: aut in manifesto. Peccatori criminoso manifesto non licet fratrem corrigere in publico: manifeste scilicet propter scandalum: et quia cum talis correctio sit cum assumptione verbi dei non debet propter dignitatem manifeste assumi per os manifeste pollutum: ne verbum dei in oresuo vilesceret in conspectu hominum. Unde glo. super illud psalis 46. Quare tu enarras iustitias meas: idest quae re communi sermone ad populum profers aliquid de mea maiestate: et parumpost super illud. Per os tuum: non sancta verba os pollutum praesumat docere. Si autem peccator occultus fratrem corrigit in occulto: aut in manifesto si factum exigit: aut si manifestus corrigit in occulto: si hoc faciat humiliter suam prauitatem propriam recogitans: et se ipsum minus reputans: quia non vult laborare vt sibi detur iustitia et remoueatur sua iniustitia: quam iniustitiam in alio reprehendit: non peccat: quia credo quod benefaciat: et locoet tempore tenetur facere.

Ad primum dicendum quod preecatum non absot uit homine a precepto: nec propter hoc homo perplexus est: quia si vult facere quod in se est: deus paratus est sibi remittere peccatum.

¶ Secundum argumentum bene concludit de peccatore occulto. ad partem aliam dicendum: quod illa glo. Ad primu psa. intelligenda est de criminoso manifesto: et de correctione manifesta.

¶ Ad secundum dicendum: quod illa auctoritas intelligitur de ligatione que est per sacramentum penitentie: quod administrando peccat criminosus sacerdos. Nullus enim debet administrare ecclesiastica sacramenta existens in mortali peccato: excepto sacramento baptismi in casu necessitatis: non credo enim quod criminosus peccaret si puerum baptizaret in periculo mortis si non esset alius qui ipsum baptizare posset.

Quaestio III

Tertio queritur vtrum inferiores teneantur corrigere superiores. Et videtur quod non. quia Diony. in epiturlaad Demophilum reprehedit eum: quia corrigebat sacerdotem superiorem se. Unde dicitur: hoc non Demophilo iustum est corrrigere.

¶ Item id est q id est Multi secularium. multi secularium dum plus vitam sacerdotum quam suam discutiunt: in maus contemptionis diuinorum sacramentorum crimen incurrunt: ergo videtur quod illicitum est subditis sacerdotum ipsos corrigere sacerdotes.

¶ Item. 2. q. 7. Paulus dicit. Seniorem neincrepaueris: sed hec regula tuc in eo obseruanda est: cum culpa senioris suo exmo non trahit ad interitum corda iuniorum: ergo saltem in casu illo non est licitum inferioribus corrigere superiores.

¶ Item. e. q. Paulus Petrum. Paulus petrum reprhendit: quod non auderet: nisi se non imparem sciret: hoc includit quod inferior superiorem reprehendere non debet.

Contra infra. e. q. Sicut inquit. Sicut inquit laudabi le discretumque est reuerentiam et honorem prioribus exhibem: ita rectitudinis et dei timoris est: si qua in eis indigent correctione nulla dissimulatione postponere ne totum: quod absit: corpus morbus inuadat: si languor non fuerit curatus in capite.

¶ Item Greg. in pasto. 27. cap. et est. 11. q. 3. Precipue. Scire praelati debent: quia si peruersa non numquam perpetrant tot mortibus digni sunt quot et ad subditos suos perditionis exempla trasmittunt. Unde necesse est vt tanto se cautius a culpa custodiant: quanto per praua quae faciunt non soli moriuntur: maxime ergo correctione indigent: ergo si non assunt superiores corrigentes: corrigipossunt et debent per inferiores.

Respondeo quod corectione quae est actus vindicatiue iustitie: inferiores corrigere non debent superiores: nisi manifeste errarent in fide: tunc enim si non adessent superiores vindicantes: vel nollent: per inferiores possent puniri: quia heresis reddit hereticum omnicatholico inferiorem: non tantum in foro interiori: sed etiam exteriori: sed loquendo de correctione que est actus deli eliciti ex dilectione: inferiores tenentur et debent superiores corrigere loco et tempore pro peccatis morum patentibus: non arroganter: nec imperiose: sed reuerenter cum humilitate. Unde Gre. in pasto. cap. 27. Admonendi sunt subditi: ne praepositorum suorum vitam temere iudicent. Si quid eos fortasse agere reprehensibiliter vident: ne vnde mala redarguunt: indeper elationis impulsum in profundiora mergantur: ammonem di etiam sunt ne dum culpas praepositorum considerant contra eos audaciores fiant: sed si qua valde sunt eorum praua apud semetipsos diiudicent: vt tamen diuino timore constricti ferre sub eis iugum reuerentie non recusent.

Ad primum in oppositum dicendum: quod Diont. reprehendebat Demophilum de hoc quod sacerdotem corripiebat iniuste: quia ipsum corrigebat puniendo.

¶ Ad secundum dicendum: quod in illa auctoritate reprehenditur secet vitam propriam negligere quantum ad mores: et vitam supe riorum nimis curiose discutere: et ex hoc sacramenta per eos ministrata contemnere: et hec iuste reprehensibilia sunt: sed non incidendo in aliquod istorum: potest inferior superiorem corrigere loco et tempore et modo debitis.

¶ Ad tertium dicendum: quod a nctoritatem exponit littera que immediate sequitur: que est hec Ubi autem senior iuuenibus exemplum ad interitum praebet ibi distincta increpatione feriendus est. nam scriptum est Isa. 42. Laqueus iuuenum vos omnes.

¶ Ad 4m dicendum: quod resistere coram omnibus in facie suo superiori inferiorem non decet: et ideo hoc Paulus non fecisset nisi aliquo modo par fuisset Petro quantum ad fidei defensionem: sed in occulto ammonuisset eum reuerenter: nec est intelligendum quod Paulus fuerit par Petro in officio ecclefiastice dignitatis. Solus enim Petrus inter apitulos gerebat primatum: vt dicit tex. ibidem. Uel potest dici ad argumentum quod propter imminens periculum scandali contra fidem: inferior publice arguem potest superiorem: et hec fuit ratio quare Paulus publice Petrum redarguit: sicut patet Galis secundo.