Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 5
Quaestio 1
PRimo ostendo quod corpus christi sub specienon potest videri visione intellectuali. Uisio intellectualis non est supra ratio ne: sed existentia corporis christi sub predicta specle est supra rationem: ergo ibi non potest intellectualiter videri.
¶ Item intellectualis visio rei non presentis per essentiam est per speciem: sed a corpore nullam habentem habitudinem ad locum non potest res in loco existens recipre speciem. Cum ergo quicunque creatus intellectus sit in loco: et corpus christi: vt existens sub specie non habeat habitudinem ad rem aliquam vt ad locum: nullus intellectus potest ab illo recipere speciem: et ex consequenti nullus intelfectus creatus potest ipsum videre.
Contra. omnis intellectualis cognitio est intellectualis visio. Sed corpus christi esse sub sacramen to ab intellectu cognoscitur. aliter enim hoc non possumus significare: quod enim non possumus intelligere non possumus significare: ergo corpus christi sub sacramento intellectualiter videtur.
Respondeo quod corpus christi sub sacramento a nulino intellectu nisi diuino videri potest per naturam. culus ratio est. ad hoc vt aliquid possit viderinaturaliter ab intellectu creato: requiritur quod possit naturaliter fieri presens intellectui per essentiam vel speciem intellectui ipsum immediate representantem: quia intellectualis visio non est quecumque intellectualis cognitio: sed immediata: requiritur etiam quod sit ita proportionale naturali lumini intellectus: vt non transcendat eius facultatem: corpus autem christi vt existens sub specie sacramenti non potest naturaliter fieri presens per essentiam nostro intellectui: nec perspeciem ipsum immediate intellectui representantem: quia a corpore non existente in re aliqua: vt in loco: nec locum aliquem tangente non potest naturaliter species deriuari ad rem existentem in loco. Intellectus aut noster ab oculo corporali non potest recipere speciem naturaliter: nisi mediante aliquo organo corporeo: quod est in loco Modus etiam existentie corporis christi sub sacramento transcendit facultatem naturalis luminis nostri intellectus: et ideo a nostrointellectu corpori vnito naturaliter videri non potest: nec etiam ab intellectu anime separate: nec ab intellectu angelico: quia quamuis secundum aliquos spiritus separatus posset quantum est ex vi nature sue se facere presentem corpori existenti sub sacramento: eo quod per naturam non habet necessariam habitu. dinem ad locum: sed tantum per ordinem diuinum: tamen quia ille modus existendi transcendit facultatem naturalis luminis cuiuscunque intellectus creati: ideo si presens ei esset relictus suo lumini naturali illum modum existendi videre non posset: quamuis autem excedat sacultatem luminis naturalis: non tamen excedit facultatem luminis glorie. Unde credo quod quod cunque intellectus beatus modum existentie corporis christi sub sacramento: et omnia que sunt fidei videt clare non tantum in verbo: sed etiam illa visione quae dicitur esse in proprio genere. Argumenta ad partem primam procedunt de visione intellectuali et lumine naturali. Ad argumentum ad partem aliam dicendum quod maior est falsa: cognitio enim intellectualis enigmatica que est per fidem non est ntellectualis visio: nec etiam cognitio discursiua visio dici debet
Quaestio 2
Quaestio II. SEcundo queritur vtrum corpus christi sub speci possit videri oculo corporali. Et videtur quod sic. facilius est videre corpus christi sub sacramento quam illud quod non est: sed nos per naturam possumus videre illud quod non est.
¶ Unde Auic. sexto naturalium tractatu. 4. c. 2. possibile est describi in sensu communi vt audiat et videat colores et sonos qui non habent esse extra: ergo multo fortius possumus vi dere corpus christi sub sacramento.
¶ Item potentior est virtus oculi glorificati ad penetrandum quam virtus corporis inainati. Sed virtus lune que est corpus inainatum penetrat totam terram. aliter enim in eadem hora in qua causat fluxum maris in quarta terre sibi supposita non causaret in quarta opposita: ergo multo fortius virtus oculi glorificati potest penetrare speciem: et attingere corpus christi.
¶ Item oculus corporalis potest videre corpus: cum ius specie informari potest. Sed christus inquantum est deus potest oculo speciem imprimere corporis sui. vt est sub sacramento: ergo saltem miraculose potest videri ab oculo corporali.
Contra autem corpus et species viderentur sub equalangulo: aut corpus sub maiori: non sub equali: quia tunc corpus christi et species equarentur in magnitudine: que enim sub equali angulo et equali distantia videntur equalia sunt. Si autem corpus christi videretur sub maiori angulomaior angulus contineretur sub minori: quod est impossibile.
¶ Item potentior est intellectus non glorificatus quam corporalis oculus etiam glorificatus. Sed intellectus per naturam non potest videre corpus christi sub sacramentor vt habitum est in questione precedenti: ergo multo minus hoc potest etiam visus glorificatus.
Respondeo quod existentia corporis christi videri non potest in sacramento oculo corporali naturali virtute: nec virtute glorie: nec etiam per miraculum.
¶ Primum declaratur sic. ad hoc vt oculus corporalis possit per naturam videre aliquod corpus reque ritur quod ab illo corpore possit vsque ad oculum per naturam deriuari similitudo illius corporis representans ipsum oculo. talis autem species deriuari non potest per naturam nisi in corpore existente in loco et per medium corporale. Si enim vt dicit philosophus 2 de anima vacuum esset inter caelum et terram: nihil omnino videremus. Sed corpus vt existens sub sacramento non est alicubi vt in loco. Et ideo ab ipso ad oculum nostrum non potest species naturaliter deriuari. Quod etiam nec per gloriam declaratur sic. Ad hoc enim vt oculus glorificatus videat oportet ipsum esse informatum specie visibilis. Sed per virtutem glorie oculus corporalis non potest abstrahere a corpore christi existentis sub sacramento eius speciem: qiua lumen corporale non potest attingere rem non habentem existentiam alicubi: vt in determinato loco quam non habet corpus christi vt est sub sacramento. Quod etiam nec per miraculum declaratur sic. Sicut enim oculus corporalis eleuari non potest per quodcumque miraculum ad viderdum existentiam substantiarum spiritualium: nec est possibile ilam representari eus presse per quancumque speciem corporalem. sic cum corpus christi sit sub sacramento ad similitudinem spiritualis existentie inquantum est ibi primo et per se ratione substantie: et quantitas non est ibi nisi per concomitantiam: dici potest quod impossibile est corporalem oculum per quodcunque miraculum ad hoc sublimari: vt corpus christi quod est sub sacramento videat: impossibile est etiam talem speciem corporalem fieri: que sit illius existentie expresse representa tiua. Unde si aliquando apparet ibi species paruuli vel frustum carnis: non credo quod illud sit corpus christi: maiores enim sunt dimensiones corporis christi quam ille que ibi apparent: et si apparet vere ibi corpus christi non apparet vt sub sacramento. Unde credo quod illa apparentia paruli que ibialiquando visa est: vel describitur in imaginatione: vel in sensucommuni vsdentis: vel si est realiter extra: non credo quod ille dimensiones fundentur in dimensionibus speciei panis: quamuis tunc non appareant: nec tunc debet sumi ab illo cui apporet: quia non apparet sub specie conuenienti humane refectioni.
Ad primum in oppositum dicendum: quod non possumus videre oculo corporali illud quod non est. Unde illa visio de qua loquit Auic. non est vera visio: sed similitudo visionis: quae accidit dormientibus: et aliquando vigilantibus ex excessu fortificationis imaginationis: seu ex reductione speciei visibilis ab imaginatione ad sensum communem: vbi est radix omnium sensuum particularium.
¶ Ad secundum dicencendum quod oculus non videt per protensionem virtutis visibilis vsque ad rem visam: sed per multiplicationem speciesvisibilis vsque ad visum. Et preterea si primo modo fieret visio adhuc radii visuales protendi non possent vsque ad corpus christi vt existens sub sacro: quia illa virtus visualis protendi non posset nisi mediante medio: cuius superficies non tangit corpus christi vt existens sub sacramento.