Articulus 2

Questio. I

PRimo ostendo quod nullus de necessitate tenetur confiteri peccata sua sacerdoti. Nullus enim tenetur manifestare inhonesta corporis sui: er go multo minus manifestare tenetur inhonesta anime sue

¶ Item de penitentia distin. prima prope principium. Et recitat magister in littera. c. 3. Lachryme lauant delictum quod voce pudor est confiteri: ergo confessio non est necessaria ad remissionem peccati: et si sic irrationabile esset quod homines tenerentur confiteri.

¶ Item si esset necessarium homines confiteri sacerdoti: hoc non videretur esse nisi ad taxandum emendam peccati: sed homo sufficienter potest taxare emendam pro peccato suo: vel aliquis discretus non sacerdos: ergo videtur quod non est necessarium homines confiteri sacerdoti.

Contra. Boetius libro primo de consolis non multum longe ante medium. Si opera medicantis expectas oportet vt vulnus detegas.

¶ Item. contra iustitiam est quod reus sit iudex in causa sua: ergo oportet quod peccator cum sit reus habeat alium hominem iudicem: sed iudex non debet iudicare de ignotis: ergo necessarium est quod peccator manifestet iudici suam causam.

Respondeo quod omnes de necessitate tenentur confiteri peccata sua sacerdoti: quia. christus haec precepit implicite in figura: cum dixit leproso mundato. Uade ostende te sacerdotibus. Matth. 8. et etiam. sine figura: in hoc quod non tantum potestatem iudicandi in foro exteribri dedit discipulis accipiendam ab aliis mediante Petro cui eam promisit ante passionem: cum sibi dixit illud quod scriptum est Matth. 16. Tibi dabo claues et c. et dedit post resurrectionem cum dixit ei. Pasce etc. Ioan. 2I sed etiam dedit potestatem iudicandi in foro conscientie non tantum apostolis quorum sunt episcopei successores: sed etiam aliis discipulis: quorum sunt successores inferiores sacerdotes: et illam potestatem omnibus immediate dedit per se ipsum: cum post resurrectionem dixit eis. Accipite spiritum sanctum: quorum remiseritis peccata remittuntur eis: et quorum retinueritis retenta sunt. Ioan. 20. Quibus autem datur potestas iudicandi de aliqua causa: implicite datur eis potestas cognoscendi de illa: nullus enim potest esse bonus iudex de his que ignorat: sacerdos autem cognoscere non potest sufficienter forefacta conscientie peccatoris nisi peccator ei conscientiam suam per confessionem aperiat.

¶ Sed forte dices quod ex dictis non sequitur quod peccator teneatur de necessitate confiteri sacerdoti: sed quod si confitetur sacerdos potest ipsum iudicare de confessis. Sed hec euasio friuola est: nullus enim est iudex meus pro quo non teneor facere nisi quantum volo: cum ergo christus sacerdotes constituerit iudices aliorum in foro conscientie: tenentur peccatores de necessitate salutis confite ri peccata sua sacerdoti: et ideo bene dicit sap. Prouer. 28 ca. quod qui abscondit scelera sua non dirigetur.

¶ Auctoritas etiam apostolica hoc preceptum promulgauit. Unede Ia. in canonica sua. 5. cap. postquam dixit Infirmatur quis ex vobis inducat presbyteros ecclesie etc. et cito post sub et iungit. Confitemini alterutrum peccatal vestra et orate pro innuicem vt saluemini: in quo patet quod intellexit consessionem esse faciendam sacerdotibus: et eamesse necessariam ad salutem: et per hoc quod dixit vt saluemini: quod non tantum referendum est ad hoc quod dixit: orate pro inuicem: sed etiam ad hoc quod dixit confitemini.

¶ Quomodo autem orare sit necessarium ad salutem: potest videri ex his que dicta sunt superius de oratione. distin. 15

¶ Preceptum etiam de confitendo sacerdoti: ecclesia circunstantiauit quantum ad illum cui confitendum est: et quantum ad tempus confitendi: et quantum ad modum: extra de peni. et remis. Omnis vtriusque sexus vbi sic dicitur. Omnis vtriusque sexus fidelis postque ad annos discretionis peruenit: omnia sua peccata saltem semel in anno fideliter confiteatur proprio suo sacerdoti: et iniunctam sibi penitentiam proviribus studeat adimplere.

¶ Ex predictis patet per contritionem mortale peccatum non remitti sine confessione in re vel in proposito: explicite vel implicite: et sic debet intelligi illud quod dicitur de peniten. distin. I c. Si eui. §. ex his: nullus ante eonfessionem oris et satisfactionem ope ris peccati abolet culpam.

Ad primum in oppositum dicendum: quod inhonesta corporis expedit quandoque manifestare medico adcurationem: et hac intentione manifstanda sunt etiam inhonesta anime sacerdoti tanquam medico anime.

¶ Ad secundum dicendum: quod secundum quod dicit Magister in littera huius distin. cap. vlti. illud verbum ad publicam penitentiam referendum est: ibi enim virtutes lachrymarum et confessionis ostendens significare voluit quod lachryme occulte et secreta confessio: sicut que sit soli sacerdoti lauant delictum quod pudor est publice confiteri. Et quod post hoc dicit se lachrymas Petri legisse non confessionem vel satisfactionem: per hoc non excludit isla: multa enim facta sunt que scripta non sunt. Uel forte nondum facta erat institutio confessionis que modo est.

¶ Ad tertium dicendum: quod ille qui nimis est familiaris vni parti iudex esse non debet in illa causa: extra de officio et potestate iudi. delega. Insinuante: quia sicut dicit glo. ibidem. Familiaritatis affectio veritatem impedire solet: homo autem nimis est familiaris carni sue: et ideo non est rationabile quod sit iudex in illa causa in qua agendum est de punitione carnis sue: quamuis illa punitio sit ad anime curationem.

¶ Preterea confessio non solum ordinatur ad taxationem emende: immo ad aliquam relaxationem pene virtute clauium et ad susceptionem gratie: et quia nullus habet claues in foro penitentie nisi sacerdos: ideo non est necessarium confiteri non sacerdoti: etiam cum habe ri non potest sacerdos. Unde illud verbum Magistri inlittera cap. 5 Si defuerit sacerdos proximo vel socio facienda est confessio: exponendum est de congruitate non de necessitate.

¶ Ex dictis in corpore questionis patet solutio expresse ad quaestionem secundam.

Quaestio III.

TErtio queritur vtrum homines teneantur confiteri peccata stua sacerdoti ex iure nature. Et videtur quod sic. glo. super illud Gen. 3. Adam vbi es: dicit quod verba sunt increpantis et ad confessionem mouentis: vel cogentis secundum aliam litteram non ignorantis: ergo in lege nature tenebantur homines ad confessionem: quod non esset verum: si non esset de iure naturali.

¶ Item vt habetur decretorum distin. I circa principium. Ius naturale est: quod in lege et euangelio continetur: sed ex lege diuina tenentur homines peccata sua confiteri sacerdo ti vt declaratum est in questione precedenti: dicitur etiam leuit. 16 quod sacerdos debeat confiteri omnes iniquitates filiorum israel: quod non poterat facere nisi eas sciret: nec scire poterat nisi per eorum confessionem: ergo ad confitendum peccata sacerdoti tenentur homines de iure na¬ ture.

¶ Item eonfessio non tantum est pars sacramenti: sed actus virtutis: actus autem virtutum moralium sunt de iure nature: ergo confiteri peccata sacerdoti est de iure nature.

Contra. Hugo primo libro de sacra. parte nona. casecundo: dicit quod sacramentum est ex institu tione significans: sed quod est ex institutione: non est de iure nature: ergo sacramentum non est de iure nature. Sed confessio est pars sacramenti penitentie: ergo non est de iure nature.

Respondeo duplex est confessio: scilicet menta lis que sit soli deo: et hoc est de iure nature: quedam vocalis que sit sacerdoti: et hoc non est de iure nature: quia nihil est de iure nature nisi illa prima principia agibilium quorum veritas vltro offert se naturalicognitioni practici intellectus: vel ea que ex eis per modum conclusionum immediate vel mediate sequuntur: et quia ex illis principiis sequitur per modum conclusionis: quod homo deo lauquis confessionem exhibeat tam corde quam ore: et confessionem peccatorum mentalem per eorum recognitionem et detestationem in corde: ideo tales confessiones sunt de iure nature: sed confiteri peccata sacerdoti non est de primis principiis agibilium: quorum veritas vltro se offert naturali cognitioni: nec sequitur ex primis principiis iuris naturalis per modum conclusionis: nec immediate nec mediate: et ideo concedendum est talem confessionem non esse de iure nature.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illa glo. loquitur de confessione facienda deo.

¶ Ad secundum dicendum: quod lex diuina non tantum continet legem nature: sed superaddit: vt superius habitum est libro tertio. distin. 37. q. 1. et ideo non sequitur quod si aliquid sit de lege diuina quod sit de lege nature.

¶ Quod etiam dicebatur in argumento de confessione que fiebat in lege veteri: sciendum quod illa erat generalis et indistincta: ad quam tenebantur aliquo modo: scilicet per determinationem sacrificiorum. Unde illa confessio peccatorum filiorum israel quam faciebat sacerdos erat in generali tantum.

¶ Ad tertium dicendum: quod et si talis confessio non sit de iure nature absolute: tamen est de iure nature ex suppositione diuini precepti et ecclesiastici: naturale enim iudicium rationis dictat debere fieri illud quod deus precipit.

Questio. IIII.

QUarto queritur vtrum omnes teneantur confiteri peccata sua sacerdoti. Et videtur quod non. Illi non tenentur confiteri qui non tenentur penitere: sed habentes sola peccata venialia non tenentur penitere in hac vita: quia vt superius habitum est remittipossunt post hanc vitam: ergo illi qui non habent nisi peccata venialia non tenentur confiteri.

¶ Item habentes peccata mortalia non tenentur confiteri de venialibus. Sed carentes peccato mortali non tenentur ad confessionem alicuius quod non tenerentur confiteri si haberent peccatum mortale albtius peccatum mortale conditionem peccatoris faceret meliorem: ergo illi qui non habent nisi peccata venialia non tenentur confiteri.

¶ Item. extra. de electione. Innotuit: non habet imperium par in parem: ergo ad peceptum de confitendo cum fuerit factum per papam: non tenentur eius successores.

¶ Item nemo tenetur ad impossibile: sed multi sunt qui non possunt loqui: ergo multi sunt qui non tenentur ad confessionem.

¶ Item nemo tenetur confiteri duobus: ergo cum sacerdos non intelligit linguam peccatoris non tenetur peccator sibi confiteri per interpretem: quia tunc confiteretur duobus.

¶ Item illa decretalis. Omnis vtriusque se xus: non obligat ad confessionem nisi sideles annos di¬ scretionis habentes: sed multi sunt qui ante annos illos peccant: ergo infideles et plures alii peccatores non tenentur ad confessionem.

¶ Item nullus debet mentiri in confessione: sed possibile est quod aliquis veniens ad sacerdotem: cui non est confessus anno illo nullum penitus habeat peccatum: ergo anno illo sibi confiteri non tenetur: alias oporteret eum mentiri in confessione.

Contra vt habitum est superius: confiteri sacerdoti est preceptum dei: sed ad preceptum dei omnes tenentur.

¶ Item confiteri sacerdoti preceptum est apostolice sedis: sed sicut dicitur decretorum distin. 19 Sic omnes apostolice sedis sanctiones accipiende sunt tanquam ipsius diuina voce Petri firmate: ergo idem vt prius.

Respondeo quam regulariter omnes tam fideles quam infideles tenentur ad faciendum confessionem sacerdoti christiano inquantum istud preceptum est preceptum dei qui plenitudinem potestatis habet vniuersaliter super omnes: et preceptum vniuersaliter dedit: si autem non esset preceptum nisi ab ecclesia: ad eius obseruationem non tenerentur illi qui sacramentum baptismi nunquam susceperunt: quia vt superius ostensum est distin. 7. prima. q. ar. 2. Uicario christi non fuit concessa directe potestas super illos qui sacramentum baptismi non susceperunt: quod est ianua qua intratur in ecclesiam militantem: et quia diuinum preceptum cum sit rationabilissimum non obligat ad aliquid irrationabile: ideo ad obseruationem huius precepti non tenentur homines quando habent de non confitendo rationabilem causam: et legitimam excusationem: sicut sunt illi qui non habent copiam sacerdotis: non enim dicendum: vt quidam dicunt: quod tales de necessitate teneantur laicis confiteri: cum non sit preceptum confiteri nisi sacerdoti.

Ad primum in oppositum dicendum: quod quamuis homo non teneatur penitere de venialibus: eo quod simul stare possunt cum gratia: et post hanc vitam remitti: quapropter non separant nec a regno ecclesie militantis: nec triumphantis: et ideo per se non indigent de necessitate officio clauium quo aperiatur regnum: tamen per accidens homo tenetur de illis penitere et confiteri sicut declaratum est superius. di. precedenti in illa questione. Utrum necessaria sit penitentia de venialibus: vbi dictum est quod propter obseruationem statuti ecclesiastici homo tenetur venialia confiteri: si nullum habet mortale ad confitendum.

¶ Aliqui dicunt quod talis non tenetur ad dicendum sacerdoti aliquod peccatum in speciali: sed tantum ad dicendum quod non credit se habere nisi venialia tantum.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis habens mortale peccatum non teneatur de necessitate venialia confiteri: ex hoc non sequitur quod per peccatum mortale sua conditio efficiatur melior: quia multo peius est habere mortale et non teneri venialia confiteri quam teneri confiteri venialia et non habere mortale.

¶ Ad tertium dicendum quod quamnis vnus Papa non habeat imperium in successorem: tamen deus habet imperium super eos qui implicite precepit confessionem esse faciendam sacerdoti vt visum est. Et ratione huius Papa tenetur ad obseruationem huius praeceptis de necessitate: ad obseruandum autem ipsum secundum circunstantiationem ordinatam a concilio generali tenetur de congruitate. 25. q. 1. Confidimus: et infra. e. q. Iustitie. vbi dicitur sic. Iustitie actionis ordo suadet: vt qui a successoribus desiderat mandata sua seruari praedecessoris sui procul dubio voluntatem et statuta custodiat.

¶ Ad quartum dicendum: quod ille qui non potest loqui debet confiteri signo vel nutu eo modo quo potest 26. q. 6. Qui recedunt. Illi autem qui loqui potest: et habet sacerdotem praesentem non sufficit confessio per scripturam facta: quia quamuis sit ad manifestandum peccatum: tamen quia est pars sacramenti requiritur determinatus manifestandi modus scilicet per actum quo precipue manifestari consueuit hominis conscientia: et hic est actus loquendi. Unde magister in littera cap. 4 dicit: quod dominus docuit corporali praesentia peccata confitenda: non per scriptum manifestanda: nec etiam per nuncium secundum magistrum ibidem: vt qui per se peccauit per se erubescat.

¶ Ad quantum dicendum: quod in illo casu interpres et sacerdos pro vna persona computantur. Tamen videtur aliquibus quod peccator in illo casu confiteri non teneatur nisi inquantum posset sacerdoti ostendere per signa: confiteri enim per interpretem nullo iure nec positiuo nec diuino est constitutum: et cum confiteri sit multum difficile: non videtur tutum plus artate confessionem quam artetur per ius diuinum vel positiuum: vt enim dicitur Prouer. penul. qui vehementer emungit elicit sanguinem.

¶ Ad sextum dicendum quod decretalis secundum glo. ibidem per annos discretionis tempus intelligit quo homo est doli capax: quia tunc potest peccare: quod magis acceleratur in vno quam in alio: quod autem in argumento tangebatur de infidelibus solutum est.

¶ Ad vltimum dicendum: quod tali sufficeret dicere se nullum commisisse peccatum quod sciat: postquam legitime confessus est. Uel potest dici quod talis non teneretur confiteri: quia carere longo tempore omni peccato tam veniali quam mortali non potest homini conuenire nisi ex priuilegio speciali: et statuta non se extendunt nisi ad ea que eueniunt de lege communin19. q. secunda. Due. §. lex. vbi dicitur quod qui lege priuata ducitur nulla ratio exigit vt a lege publica constringatur. Et simile habetur extra de regularibus. Licet.

Questio. V

QUinto queritur. vtrum sacerdote absente teneatur penitens ei confiteri per scriptum. Et videtur quod sic. Qui obligatur ad faciendum aliquid: si non potest totum complere: tamen tenetur facere quod potest: sed homines obligantur ad confitendum peccata sua sacerdoti: ergo si aliquando hoc perfecte complere non possunt tenentur facere de hoc quod possunt ergo si non habent praesentiam sacerdotis: cui peccata sua possint manifestare per verbum: si possunt scribere tenentur ea sibi manifestare per scriptum.

Contra sicut necessarium est confiteri verbo vel nutum si assit facultas: ita necessarium est confiteri sacerdoti si haberi potest: sed si sacerdos haberi non possit: necessarium non est confiteri non sacerdoti: dicit enim Magister huius distin. cap. 3o non dico vt confitearis peccata tua conseruo tuo: ergo a simili non tenetur ea homo manifestare sacerdoti scripto quamuis non possit verbo.

Respondeo quod sacerdote absente non tenetur penitens tentione necessitatis ei confiteri per scriptum et quia ad hoc non obligatur homo de iure nature: quia vt superius habitum est confiteri peccata sua sacerdoti non est preceptum legis nature: quamuis autem obliget homo ad hoc si habet sacerdotem presentem ex iure diuino et positiuo: non tamen inuenio preceptum a iure diuino vel positiuo vt per scriptum ea teneatur manifestare sacerdoti: cum ipsum non potest habere praesentem: et hoc est rationabile: sacramentum enim penitentie non est in iudicio publico sed secreto: in quo iudicio sacerdos tenetur penitentem diligenter examinare peccati et peccatoris circumstantias inquirendo vt prudenter intelligat quale es debeat prebere consilium: et cuiusmodi remedium adhibere diuersis experimentis vtendo ad sanandum egrotum. extra de pe. at re. Omnis vtriusque sexus. Si autem penitens teneretur tentione necessitatis confiteri: per scriptum sua peccata sacerdoti absenti immineret periculum: ne aut esset defectus in predicta examinatione: aut de peccatorum penitentis reuelatione: littere enim faciliter possunt perdi: aut per nuncium malitiose aperiri: aut per nuncii ignorantiam tradi illi cui non mittuntur: qui eas aperiret: autem sacerdos siest malitiosus posset pandere confessionis verbum et comtra penitentem per manum suam probare talia probatione probabili absque hoc quod in hominis iudicio posset deprehendi: et hec vltima ratio etiam concludit quod sacerdoti presenti penitens qui nec verbo nec nutu posset confiteri non teneretur tentione necessitatis confiteri per scriptum. Unde si hoc faceret non est necessitatis sed supererogationis. Ad argumentum in oppositum dicendum quod frequenter contingere potest quod obligatus ad faciendum aliquid per vnum modum: non tenetur illud facere si modum illum obseruare non potest. Unde iudex quamuis teneatur exequi iuste quod iu stum est. iuxta illud Deutero. 16. Iuste quod iustum est: exequaeris: non tamen tenetur exequi illud iustum si exequi iustomodo non potest. Similiter dico quod quamuis homo teneatur confiteri verbo vel nutu: non tamen tenetur de necessitate confiteri quando confiteri non potest aliquo predictorum modorum.

Questio. VI

SExto queritur vtrum confitens alicui sacerdoti omnia peccata sua de quibus est memor: si diupost acceptam absolutionem recordetur alicuius mortalis peccati: quod ante suam confessionem commiserat: teneatur tentione necessitatis illud peccatum confiteriilli eidem sacerdoti.

Ad istam questionem sorte dicerent quidam quod sic. quia forte eis videretur quod sicut peccatum est diuidere confessionem scienter: ita aliquo modo peccatum est confessionem diuisam ignoranter nolle reunire post ignorantie remotionem.

¶ Preterea ea que pertinent ad eundem forum videnter debere pertractari per eundem iudicem: sub quo est iudicium inchoatum: nisi sit legitima causa excipiendi contra iudicem illum: et commode possit haberi: sed confiteripeccatum oblitum pertinet ad idem forum in quo confessa sunt alia peccata: quod patet per hoc quod si aliquis im petrauerit priuilegium quod semel possit facere vni sacerdo ti quem elegerit suam confessionem generalem: si post suam confessionem factam recolat de aliquo quod tunc tradiderat obliuioni: potest de illo eidem sacerdoti confiteri et ab eodem absolui. Unde posset eis videri quod peccatum tempore confessionis oblitum: et postea cognitum est ad eundem sacerdotem referendum.

¶ Mihi autem distinguendum videtur quod aut tempore confessionis penitens adhibuit debitam diligentiam prout de lege communi humanapermittit fragilitas: vt memoriam habeat omnium peccatorum suorum mortalium: aut fuit ignorans ignorantia affectata vel crassa: si secundo modo credo quod recta ratio exigit: vt illud idem peccatum confiteatur eidem sacerdo ti: si illum commode potest inuenire: et non sit ab illo sacerdote interdicta postea absoluendi potestas: aut predictum peccatum: et omnia alia peccata mortalia priori sacerdoti confessa prout potest recolere confiteatur alteri sacerdoti: si primo modo non credo quod priori sacerdoti teneatur tentione necessitatis illud peccatum confiteri: tenetur tamen illud peccatum confiteri alii sacerdoti: quamuis enim de isto fuerit absolutus quantum ad iudicium ecclesie triumphantis et militantis: quia sacerdos absoluere potest de confessis et de predicto modo oblitis: tamen quia absolutio de oblitis debet intelligi sub hac conditione: vt scilicet quando reducta fuerint ad memoriam dicantur illi sacerdoti in confessione: qui ab illis potest ab¬ soluere: tenetur illud confiteri post eius remotam obliuionem.

Questio. VIII

SEptimo queritur vtrum possit dispensari cum aliquo: vt non teneatur confiteri. Et videtur quod sic. dispensatio est quedam iuris interpretatio in leuiorem partem. Sed papa interpretaripotest verba euangelii. secunda quaestione quarta. Presul. ergo non obstante quod confiteri sacerdoti sit preceptum euangelicum: papa potest in illo dispensare.

¶ Item tantam potestatem habet quicunque papa quantam habuit beatus Petrus: sed beato Petro dictum est: quodcunque solueris super terram etc. Matth. 16. Ergo qui absolutus est a precepto confessionis per papam a deo absolutus est.

¶ Item lex non obligat ante sui promulgationem: sed lex de confitendo sacerdoti promulgata fuit per apostolos: vt superius dictum est: cum ergo papa possit dispensare contra canones apostolorum 82. distin. Presbyter. videtur quod papa possit dispensare in precepto de confitendo sacerdoti.

¶ Item sicut precepta noui testamenti sunt a deo: ita precepta veteris: sed preceptum est in veteri testamento decimas soluere: in quo tamen preceptopapa dispensare potest. extra de decimis. Ex parte tua. idest et capitulo sequenti. ergo similiter non obstante quod preceptum de confitendo sacerdoti sit preceptum noui testamenti papa in illo dispensare potest.

¶ Item 13 dist. in principio contra ius nature potest dispensari causa maioris mali vitandi: sed omne ius nature ius diuinum est: quamuis non omne quod est de. iure diuino sit de iure nature: ergo in omni precepto diuino papa potest dispensa re causa maioris mali vitandi.

Contra papa contra euangelium dispensare non potest. 35. q. prima. Sunt quidam. Sed confiteri sacerdoti est preceptum euangelicum vt superius ostensum est: ergo papa in illo precepto dispensare non potest.

¶ Item aut homo potest obseruare illud preceptum: aut non. si non. dispensari non indiget: si sic: rationabile est quod seruet: sed contra rationem non est fidelis dispensatio sed crudelis dissipatio secundum Bern. lib. 3. de consideratione. capitulo14. ergo papa in precepto de confitendo sacerdoti dispensare non potest: quia vt ibi dicitur: papa positus est dispensator in edificationem non in destructionem.

Respondeo confiteri sacerdoti est de de iure diuino: vt superius ostensum est. Sed obseruationis eius circumstantiatio est de iure pure positi uo. Cum ergo papa sit subditus iuri diuino: et sit supra omne ius pure positiuum dispensare non potest cum aliquo quin teneatur confiteri sacerdoti. Sed quod non teneatur confiteri eo modo quo determinatum est a concilio generali: in hoc papa dispensare potest: quia illa circumstantiatio est de iure pure positiuo.

Ad primum in oppositum dicendum quod dispensatio non est iuris interpretatio: sed aliqua eius relaxatio: seu rigoris eius temperatio ex aliqua rationabili causa.

¶ Ad secundum dicendum: quod per illud verbum non fuit permissa Petro potestas ius contra diuinum vel nature. Sed super omne ius pure positiuum. Et ego concedo quod papa potest nouum ius constituere: et ius pure positiuum mutare renouare et reuocare sicut sibi placet: quamuis hoc non deceat ipsum facere sine rationabili causa: quia sicut dicit Ber. lib. 3. de consi. cap. xi. Indecens est pape voluntate pro lege vti.

¶ Ad tertium dicendum: quod quamuis lex non obliget ante sui promulgationem: tamen robur suum principaliter habet ab instituente: quamuis autem contra statuta apitulorum possit papa dispensare: non tamen contra statutum diuinum.

¶ Ad 4m dicendum: quod dare decimas aliquo modo est de iure nature: inquantum scilicet per decimam intelligitur aliqua portio necessaria ad sustentationem ministrorum dei: inquantum etiam accipitur determinate pro parte decima fuit de iure diuino quantum ad populum israel. Sed quam tum ad alios habentes possessiones temporales est de iu re positiuo: exceptis his cum quibus dispensatum est tacite vel expresse: primo modo accipiendo decimas papa dispensare non potest: quin homines teneantur dare decimas: quia non potest dispensare contra ius nature: secundo autem modo dispensare potest: quia etiam decime sunt bona ecclesie: quorum papa est principalis dispensator: potest illis de quibus ratio exigit: vt scilicet religiosis et pauperibus dare decimam quam alias tenerentur soluere.

¶ Ad quintum dicendum quod hoc non est assentiendum Gratiano. Unde de et in hoc Glo. ipsum reprehendit ibidem.

¶ Ad secundum ad partem secundam quamuis concedi possit gratia conclusionis: tamen non cogit: quia quamuis aliquis possit obseruare preceptum: tanta tamen posset esse difficultas et periculum in obseruando ratione aliquorum accidenttum: que possunt superuenire: quod ibi esset conueniens ratio disVIII pensandi.

Questio I

Octauo queritur vtrum confessionem fa ctam proprio sacerdoti respectu eorundem peccatorum in numero: necessarium sit iterare. Et videtur quod sic. de penitentia distinctione 6 cap. primo. Et Magister distinctione presenti. capitulo quanto. Qui vult confiteri peccata vt inueniat gratiam querat sacerdotem scientem ligare et soluere. Sed quandoque proprius sacerdos nescit ligare et soluere: ergo peccata talia sacerdoti confessa oportet iterum alii sacerdoti confiteri.

¶ Item quandoque accidit quod confessione facta: proprius saecerdos videt aliquod peccatum de quo non potest penitentem soluere: sed ipsum ad superiorem remittit: ergo in hoc casu idem peccatum in numero iterum confiteri tenetur.

¶ Item medicus non tantum debet scire infirmitatem: sed ea que infirmitatem aggrauant. Sed peccata preterita quamuis remissa aggrauant sequentia: ergo ille qui recidiuat inpeccatum mortale tenetur iterum confiteri peccata preterita.

¶ Item contingere potest quod penitens tradat obliuioni penitentiam sibi iniunctam ante eius expletionem: cum ergo teneatur satisfacere de peccato ad arbitrium sacerdotis: et sacerdos sibi taxare penitentiam iuste non potest: nisi sciat culpam: videtur quod in hoc ca su teneatur homo eadem peccata in numero iterum confiteri.

¶ Item per opera facta in mortali peccato non fit satisfactio: sed confessio est pars satisfactionis de peni. di. prima. Si enim. §. hoc idem: et magister presenti dist. cap. quarto. Ergo confessio facta in mortali peccato est de eisdem peccatis in numero interum facienda.

¶ Item confessio diminuta non impetrat gratiam: quando id est peccator celat vni: quod dicit alii. de penitentia distinctione. 5 ca. primo. ergo videtur quod peccata sic confessa iterum sint de necessitate confitenda.

Contra Magister in presenti distin. cap. 6 et habetur de penitentia distin. prima mensuram. §. non ita. Non est necesse vt que semel sacerdoti confessifuerimus denuo confiteamur.

¶ Item non est necessarium interare medicinam si non interatur morbus. Sed idem peccatum in numero interari non potest: ergo de eisdem peccatis in numero non est. necessarium interare confessionemquod vere penitens et confeffus et ri¬

Respondeo te a proprio sacerdote absolutus vel ab eo qui potest: quicumque sit ille: et penitentiam sibi iniunctam in memoriam retinens: non tenetur de necessitate eadem peccata in numero interum confiteri: tamen sicut dicit Magister in littera in hac distin. cap. 4. et est de penitentia distin. prima. Mensuram. §. quem penitet: quanto pluribus quis confitetur in spe venie turpitudinem criminis: tanto facilius consequetur gratiam remissionisnon enim rationabile est: vt pro eadem causa necessarium sit hominem bis iudicari in eodem foro. in oppositum dicendum: quod sacerAd primu atem arrsquinescit luigare nec soluere: eo quod forte est idiota: vel totaliter ignorans non rite absoluit: et ille qui scit talem esse illum sacerdotem: et alium querere negligit vere penitens non est. Unde post verba alle gata subiungit Magister in littera: et etiam decretum sic. Ne cum negligens circa se extiterit negligatur ab illo quod eum misericorditer monet et petit ne ambo in foueam cadant: quam stultus euitare noluit. Unde concedo quod talisacerdoti scienter confessus: discreto sacerdoti eadem peccata in numero confiteri tenetur.

¶ Ad secundum dicendum: quod in isto casu penitens idem peccatum in numero confiteri tenetur superiori: a quo potest absolui. Alia autem a quibus potest absolui a proprio sacerdote: superiori iterare non tenetur de necessitate: si omnia integre dicit proprio sacerdoti in isto casu absolutio proprii sacerdo tis et superioris vnam complent sufficientem absolutionem: precedere debet tamen absolutio superioris.

¶ Ad tertium dicendum: quod sicut non oportet medicum corporalem scire omnia que aggrauant infirmitatem nisi illa que ita notabiliter aggrauant: quod possent obsistere curationi: et sic non est necessarium ad salutem omnia intimare sacerdoti in confessione que peccatum aggrauant: sed solum illa que aggrauant notabiliter: que possent curationi ob sistere. Sic autem aggrauant peccata preterita prius confessa et remissa: in casu tamen in quo notabilis et periculosa grauitas peccati exprimi non posset nisi dicendo aliquod prius confessum et remissum illud peccatum teneretur penitens interum dicere sacerdoti.

¶ Quartum argumentum bene concludit.

¶ Ad quintum dicendum: quod quamuis confessio facta in peccato mortali scienter: non valeat ad remedium nisi dispositiue: tamen ad hoc valet quod talis non est precepti transgressor: essentiam enim actuum preceptorum non semper tenemur explere ex charitate ad vitandum demeritum: quamuis sine charitate actus non mereatur premium. Unde talis non tenetur de necessitate eadem peccata in numero iterum confiteri sacerdoti. Aliqui autem dicunt contrarium dicentes etiam quod talis mortaliter peccat: quia quantum in se est: facit irreuerentiam sacramentoquod non videtur esse sine sacramenti contemptu.

¶ Sed contra. extra de peni. et re. Quod quidam. dicitur de illis qui veniunt ad confessionem et non penitent: quod eorum confessioest admittenda: et crebris et salubribus monitis est penitentia indicenda: absoluendi tamen non sunt. Unde si absolutionem non recipiant non contennitur sacramentum: nec a confessore nec a confesso. Si autem confitens in mortali peccato attritus est de peccato suo: ita vt probabiliter possit presumere se esse dispositum non peccat absolutionem recipiendo: immo frequenter in virtute clauium per susceptionem absolutionis formatur sua attritio.

¶ Ad sextum dicendum: quod ille qui scienter diuidit confessionem non est vere penitens: nec vere confitetur: et ideo talis illa eadem peccata mortalia in numero tenetur vni sacerdoti interum confiteri.

Questio. IX

Nono vtrum sacerdos queritur proprius possit de iure punire illum qui non confitetur seemel in anno. niha aliud respondeo

Ad istam quaestionem nisi illud quod dicitur extra de penitem. et re. Omnis vtriusque sexus. vbi dicitur. Omnis vtriusque sexus fidelis postquam ad annos discretionis peruenerit omnia sua solus peccata saltem semel in anno fideliter confiteatur proprio sacerdoti: et iniunctam sibi penitentiam pro viribus studeat adimplere: suscipiens reuerenter ad minus in pascha eucharistie sacramentum: nisi forte de proprii sacerdotis consilio ob aliquam retionabilem. causam ad tempus ab eius perceptione duxerit abstinendum: alioquin viuens ab ingressu ecclesie arceatur: et moriens ecclesiastica careat sepultura.