Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Quaestio 1
PRimo ostendo quod martyrium et contritio non sint baptismata: alia enim sacramenta no scilicet non plurificantur: non enim sunt plura genera sacerdotiorum: et sic de aliis: ergo a simili nec sunt plura genera baptismatum.
¶ Item baptismus est sacramentum no clc. sed martyrium et contritionon sunt sacramenta no li. quia non significant ex institutione: nec sanctificant ex aliqua verborum benedictione: que tamen conueniunt sacramentis no list vt superius visum est: ergo non sunt baptismata.
Contra. Dama libro 4. capi. 1. numerat octo baptismata inter que nominat poenitentiam: et martyrium.
Respondeo quod large loquendo de baptismate dicendum quod quadrupliciter potest accipi: vnomodo pro signo nostri baptismi: alio modo pro dispositione ad nostrum baptisipium tertio modo pro re conueniente cum nostro baptismo in causando principalem eius effcntum: quartomodo pro re conueniente cum nro baptismo quantum ad eius effectum secundarium.
¶ Primoodo fuerunt tria baptismata: que ponit Dama. vbi 8 scilicet baptisma diluuii: quod significauit nostrum baptisma quantum ad saluationem spiritualis vite in saluatione humani generis facta per arcam: et de hoc prima Pe. 3. 2m transitus maris rubri qui presignificauit nostrum baptisitum quantum ad liberationem a seruitute diaboli: de hoc prima ad Cor. x. 3m ablutiones que fiebant in lege que prefigurauerunt nostrm baptisitum quantum ad ab lutionem peccatorum que sit per christum
¶ Secundoodo fuerunt 2 baptismata que ponit est Dama. vbi prius scilicet baptismus Io. qui baptismus homines disposuit ad susceptionem nostri baptismi et baptismus quo christus baptizatus fuit: per quem ordinata suit aqua vt esset materia nostri baptismi.
¶ Quartomodo dicitur baptismus quo baptizati fuerunt Apostoli die pentecostes: de quo habetur Act 2 proprie autem accipiendo baptisma non est nisi vnum. Unde Apostolus ad Eph. 4. Unus dominus: vna fides: vnum baptisma: vnde sic loquendo martyrium et poenitentia non sunt baptismata.
Quaestio 2
SEcundo queritur vtrum baptismus contritionis seu penitentie suppleat in adultis vicem baptismi aque. Et videtur eod non. Necesarium est ad salutem vt fideles ab infidelibus distinguantur: sed hoc distinctio est per characterem quem contritio non imprimit: ergo supplet vicem baptismi.
¶ Item omnes res eiusdem speciei per eundem modum generantur. Unde secundum Commen. 8. phy. generata per putrefactionem non sunt eiusdem speciei cum generatis per propagatione: ergo a simili omnes res eiusdem speciei regenerabiles per eundem modum regenerantur: cum ergo non sit dicendum: nullum regenenari per baptismum: sequitur quod nilus regeneratur sine baptismo.
Contra. Augu. libro 4. de baptismo ent donatum non multum longe ante finem: et decretorum. de conse. di. 4. baptismi vicem: et magister in lit tera huius di. ca. 3. dicunt contritionem cordis supplere vicem baptismi quando baptismi mysterium non comtemptus religionis: sed articulus necessitatis excludit.
Respondeo quod contritionem suppiere vicembaptit mi dupliciter potest intelligi scilicet aut quantum ad peccati remissionem tam originalis scilicet quam actualis: aut quantum ad alios effectus baptismi.
¶ Primo modo contritio seu poenitentia supplet vicem baptismi si desideratur: et haberi non possit. Unde glo. super illud Io. 3. Nisi quis renatus fuerit. Si necessitas impedit voluntas sufficit: alis enim homini viatori habenti vsum libero arbirio posset contra suam voluntatem precludi via salutis: quod falsum est.
¶ Secundo modo contritio non supplet vicem baptismi: quia nec characterem imprimit: nec semper: nec vt in pluribus totam penam temporalem debitam pro actuali peccato remittit: si etiam cum contritione adest baptismi susceptio gratia amplior datur: et inclinatio fomitis magis minuitur.
Ad primum in oppositum dicendum: quod distinctiofidelium ab infidelibus secundum diuinuiudicium semper est de necessitate salutis: sed non secundum iudicium militantis ecclesie: quando signum distinctiuum non potest haberi.
¶ Ad 2sdicendum: quod non est simile de generatione et regeneratione: quia generatio est opus nature: cuius determinatiet limitati sunt modi operandi: sed regeneratio principaliter est opus dei qui regenerare potest hominem quocunque modo sibi placuerit.
Quaestio 3
TErtio queritur vtrum baptismus sanguinis vel martyrii suppleat vicem baptismi aque in peruulis. Et videtur quod non. de consecra. di. 4. Si baptizata: et sumptum est ab Augu. libro 2. de baptismo paruulorum quasi eque distanter in ter medium et finem. Qui natus non fuerit non potest renasci: ex quo conuincitur neminens in suo parente potuisse renasci cum nondum sit natus: sed. hoc non esset verum si martyrium suppleret vicem baptismi: quia contingere potest quod ad persequendum fidem tyramnus occidat puerum in vte ro matris: ergo mart yrium in paruulis non supplet vicembaptismi.
¶ Item si martyrium in paruulis suppleret vicem baptismi: aut esset per modum meriti: aut per modum sacramenti: non primo modo: quia nullus meretur in patiendo nisi inquantum voluntarie: seu patienter sustinet passionem: in peruulis autem non est vsus libero arbi nec secundo modo: proprie enim loquendo martyrium non est sacramentum: ergo nullo modo supplet in peruulis vicem baptismi.
¶ Item continentia de qua dicit Sapiens: eccle. 26. quod non est digna ponderatio eius: non supplet vicem baptismi: ergo a simili nec martyrium.
Contra. Augu. 13 de ciui. cap. 7 et recitat magister in littera huius di. capi. 3. Quicumque non percepto regenerationis lauacro pro christi confessione moriuntur tantum eis valet ad dimittenda peccata: quantum si ab luerentur sacro fonte baptismatis.
¶ Item baptismus excellentior quam baptismus aque excellenter potest supplere eius vicem. Sed sicut. dicit Glo. super illud. Iudi. 6 Humiliatusque est israel. Baptisma sanguinis solum est quod nos puriores reddit quam aqua baptismi: ergo excellenter: et vicem baptismi supplere potest.
Respondeo quod baptismus sanguinis in paruulis vicem supplet baptismi quantum ad principalem baptismi effectum qui est peccati remissio per gratiam dei: quantum autem ad illum effectum qui est sacramen tum et res scilicet characterem: non supplet vicem baptismi ipsum characterem imprimendo: quia in sic baptizato lococharacteris in vita eterna est aureola martyrii. Ratio autem quare supplet vicem eius quantum ad principalem effectum: et non quantum ad alium est: quia vterque baptismus efficaciam habet a merito passionis christi: cui per martyt ium magis conformatur homo realiter quam per baptismum aque: quamuis in signo sit econuerso: loquendo de signo significante ex institutione: qua propter omnibus pensatis melior est baptismus sanguis quam aque. Unde Glo. vbi prius dicit: quod baptisma aque acceptum valde pauci immaculati vsque ad exitum vite custodiunt: hoc vero qui baptizatus est vltra peccare non potest: et parum post: per illud baptisma peccata preterita purgantur: per istud etiam futura perrimuntur.
Ad primum in oppositum dicunt quidam quod nullo modo per effusionem sanguinis: nec per viam aliam de lege communi potest puer in vte ro matris a peccato purgari: quia adhuc non habet pleneesse distinctum a causa sui morbi. Aliis autem videtur hoc solutio non valere duplici de causa. Una est: quia etiam cum natus est: est anima coniuncta cause proxime sui morbi scilicet carni infecte.
¶ Alia est: quia insectio carnis est ex semine patris non matris: quod probant per hoc quod si Adam non peccasset postquam iam Eua peccauerat proles eius peccatum originale non contraxisset. Ideo eis pie et ratiosiabiliter videtur dicendum ad argumentum: quod quamuis puer in vtero matris baptismo aque baptizari non possit: quia ibi ipsum sensibile sacramentum suscipere non post: et quia ibi ecclesie militanti ignotus est: tamen quia ad ipsum effusio sanguinis pertingere potest: et deo notus est qui principaliter baptizat per effusionem sanguinis illatam pro fide: ab originali peccato purgari potest: vnde auctoritas Aug. intelligenda est de renasci per susceptionem baptismi aque¬ ex Ad 2m dicendum: quod martyrium in paruulis supplet vicem baptismi non ex vi meriti proprii: sed ex vi meriti christi: cum ius efficacia adest susceptioni martyrii: et ita martyrium peruulum iustificat tanque sacramentum quantum ad sacramenti realitatem: quamuis non sit ex institutione significatiuum: sicut sacramentum proprie dictum.