Articulus 9

Questio. Ad primam questionem respondetur quod cum participans excomunicato in crimine incurrat eandem excommunicationem cum illo. extra de sen. excom. Si concubine non poterit absolui nisi ab illo a quo potest principalis absolui. extra de sen. excom. Nuper. §. in secunda. Excommunicatus autem excommunicatione maiori: aut est excommunicatus a iudice: aut a iure. si a iudice ab illo absoluendus est: autem ab eius superiore: quia ille qui ligat debet absoluere. 24. q. 1. Si Petrus. Si autem accedat ex communicatus ad superiorem pro absolutione habenda: quamuis siab eo absoluatur absolutus sit: tamen superior debet ipsum remittere ad excommunicatorem absoluendum: nisi sit aliqua causa legitima: quare non sit remittendus. extra de offi. deleg. Prudentiam. §. vltimo. Si autem excommunicatus est a iure: potest absolui per episcopum: exceptis casibus quorum absolutionem dominus papa sibi retinuit. extra de sen. excom. Nuper a nobis. ca sus autem illi plures sunt.

¶ Primus quando aliquis iniecit manus violentas in clericum vel religiosum. 17. q. 4. Siquis. suadente.

¶ Secundus quando aliquis incendit ecclesiam et est denunciatus. extra de sen. excom. Tua.

¶ Tertius quando aliquis frangit ecclesiam et est denunciatus eodem tit. Conquesti.

¶ Quarto quando aliquis scienter communicat in diuinis excommunicato nominatim a papa. eo. ti. Significauit.

¶ Quintus est quando aliquis falsificat litteras apostolice sedis. extra de cria. falsi. Dura.

¶ Sextus cum aliquis communicat in crimine cum excommunicato excommunicatione maiori in casu cuius absolutionem dominus papa sibi reseruauit.

¶ A primo casu excipiuntur plures casus. Primus est quando aliquis est in articulo mortis: in tali enim casu potest penitens absolui a quo cunque peccato et a quacumque excommunicatione: siue sit a iudice: siue a iure per quemlibet sacerdotem non hereticum nec schismaticum nec excommunicatum. 17. q. 4. Siu quis suadente. et 26. q. 6. Agnouimus. et. ca. se. et ex de offiaro ordi. pastoralis. et de sen. exco. Non dubium. et. ca. quod de his. et. ca. quamuis. et sic absoluto non debent cymiterium et alia ecclesie suffragia denegari. extra de sepul. ca. vlti. Consuetudo tamen est in diocesibus multis: vt tales in cymiterio non sepeliantur nisi prius habita alia licentia diocesani: vel sui officialis. cuius consuetudinis ratio est: quia per hanc viam facilius possunt compelli heredes ad satisfaciendum.

¶ Secundus casus est si aliquis hostiarius alicuius potestatis percussit clericum non ex odio vel proposito: sed praetextu officii sui. extra de sen. exco. Si vero alicuius.

¶ Tertius si percutiens sit mulier. eo. titu. Mulieres.

¶ Quartus si sit seruus et dominus suus qui non fuit in culpa de eius absentia lederetur. eo. tit. Relatum

¶ Quintus siirregularis irregularem percussit nisi sit enormis excessus eo. titu. Monachi. et. ca. cum illorum.

¶ Sextus si percutiens sit pauper quando paupertas est tanta quod non potest ad sedem apostolicam accedere nisi mendicando et verecundum est ei bostiati ire. eo. ti. quod de his.

¶ Septimus si senex vel valitudina rius vel in membris destitutus: ita vt commode adire sedem apo. non possit. eo. tit. Ea noscitur.

¶ Octauus si impuberes. eo ti. cap. primo. siue ante pubertatem: siue post postu lent se absolui. eo. titu. ca. vlti.

¶ Nonus si habeat inimicitias capitales vel alias iustas excusationes: quare non potest se sedi apostolice presentare. eo. ti. De cetero.

¶ De cimus in his qui communiter viuunt: idest sub vno tecto dormi unt: et in eadem domo vescuntur: etiam si seculares sint nisi fuerit grauis et enormis accessus. extra de vita et ho. clerico. Quoniam vt ait scriptura.

¶ Undecimus quando est modica et leuis iniectio. extra de sen. excummu. peruenit.

¶ Ex supradictis patet in quibus casibus per episctum absolui potest participans cum excommunicato in crimine. et in quibus non. Per proprium autem sacerdotem non credo aliquem sic participantem ab excommunicatione absolui posse: nisi in casu necessitatis praestita iuratoria cautione: quod quando poterit parebit superioris mandato qui ipsum ex casum necessitatis absoluere potuisset: et sic potest intelligi: quod dicitur in illa decre. Nuper. in pi. Uel nisi sit principalis excommunicatus tali excommunicatione maiori: que consuetum est per sacerdotem parrochialem posse infligi: et relaxari: quod ideo dico. quia consuetudo dat iurisditionem: vt habeteur secunda quaestione prima. Nemo. in glo.

Quaestio II.

SEcundo queritur vtrum fauens excomicato participet in crimine pro quo est excommunicatus.

¶ Respondeo quod sauens excommunicato autem fauet persone: ita quod non crimini: aut fauet crimini et persone. primo modo fauens excommunicato non participat ei in crimine illa participatione qua incurrat eandem excommunicationem cum illo Fauere autem crimini dupliciter potest intelligi: autem per accidens aut per se. primo modo non omnis fauens in crimine excommunicato incurrit eandem excommunicationem cum illo. verbi gratia aliquis est excommunicatus: quia iniuste inuadit alicuius possessionem guerrando si alius contra illum eundem guerrat intentione recuperandi aliquid suum quod ille detinet iniuste: non incurrit eandem excomunicationem: cum alio guerratore: quamuis per accidens sibi faueat in guerra: inquantum potest plus ledere illum quem inuadit quam si iste contra eundem non guerraret. si autem fauet crimini per se: aut iste fautor aliquid cooperatus est ad perpetrationem criminis: aut non. si non non est particeps in crimine illa participatione per quam incurritur eadem excommunicatio cum excommunicato: quod probatur per illud quod dicitur. extra de sen. exco. nuper in glo. vbi dicitur super illud verbum decre. ei consilium impendendo. quod alias non tenetur quis de consilio nisi ille alias non fuisset facturus: si ergo dando consilium quod non cooperatur ad criminis perpetrationem non incurrit eandem excommunicationem cum criminoso: videtur quod similiter possit dici de fautore: si autem fautor cooperatur ad perpetrationem criminis: tunc simpliciter dicendum: quod omnis faues criminoso in crimine particeps est criminis tali participatione per quam eadem excommunicatione ligatur cum criminoso: nec est idem fauere perpe trationi criminis: et fauere impunitati iam perpetrati: quia fauentes modo secundo ipso iure non incurrut eandem excomunicationem cum criminoso: si non fauent illi impunitati: nisi amore persone: cuius confusionem euitare volunt: excommunicandi tamen sunt: si post canonicam monitionem non desistunt: quandoque tamen ratione horribilitatis criminis fauentes eius impunitati incurrunt maiorem excommunicationem ipso iure. Unde prestantes in effectu fauorem impunitati criminis heresis ipso iure maiorem incurrunt excommunicationem. extra de hereticis. Ex communicamus. §. credentes.

Questio. III.

Tertio queritur vtrum quilibet sacerdos possit absoluere a minori excommunicatione. Et videtur quod sic. excommunicatus in vna ecclesia est excomunicatus quo ad omnes 11 q. 3. cap. 2. ergo a simili videtur quod qui ab vno potest absolui possit absolui a quolibet

¶ Item duorum sacerdotum excommunicatorum minori excommunica tione: vnus potest alium absoluere ab illa. extra de sen. exco. Duobus collata. Sed quilibet sacerdos non excommunicatus magis videtur posse absoluere ab excommunicatione quam excommunicatus: ergo quilibet sacerdos a minori excommunicatione potest absoluere.

Contra exta de parrochi et alienis parrochi. mullus depslamum. Nullus episcomus alterius parrochianum iudicare praesumat. Sed absolutio a miniori excommunicatione quoddam indicium est: ergo episcopus non potest absoluere a minori excommunicatione illum qui de alieno epistoatu est.

Respondeo quod excommunicatio minor duplex est: quandoque enim infligitur ab homine. 17. q. 4. Minor quandoque etiam ipsam incurrit homo ipso iure. 11. q. 3. cum excommunicato. Ab illa que infligitur ab homine non potest absoluere nisi excommunicans vel eius superior nisi in casu necessitatis. Ab illa que est a iure. dicunt quidam quemlibet sacerdotem nisi fuerit hereticus vel schismaticus vel maiori excommunicatione excommunicatus posse absoluere: et etiam a peccatis venialibus: quia talis absolutio non requirit iurisditionem.

¶ Sed contra. nullus potest alium iudicare licite: nisi habens super eum iurisditionem ordinariam vel delegatam ex expressa concessione vel permissione vel consuetudine. Absoluere autem aliquo modo iudicare est: ideo dicunt alii quod quilibet sacerdos non hereticus nec schismaticus nec maiori excommunicatione excommunicatus iurisdi tionem habet super quemlibet christianum quantum ad predicta: quia cuilibet sacerdoti licitum esset absoluere quemlibet: nisi per ecclesiam essent prelatorum ecclesiasticorum iurisditiones limitate: non inuenitur autem in iure iurisditio quantum ad potestatem absoluendi a venialibus: et a minori excommunicatione a iure alicui sacerdoti ab actibus legitimis non suspenso subtracta. Unde de peni. et re. Omnis vtriusque sexus. super illud. omnia sua solus peccata. dicit Glo. non tamen venialia: ergo quantum ad confessionem venialium non plus determinat penitens per statutum ecclesiasticum ad confitendum proprio sacerdoti quam alii. Asimili potest dici de minori excommunicatione cum contrahi possit: vt superius habitum est absque peccato mortali.

¶ Alii dicunt contrarium: quia vt ipsi dicunt quamuis christus potestatem absoluendi contulerit apostolis et aliis discipulis per seipsum immediate: tamen potestatem iurisditionis contulit eis accipiendam mediante Petro: quem vicarium suum in militanti ecclecsia constituit: et nullus sacerdos habet aliquam iurisditionem super aliquem in foro interiori seu exteriori nisi sit sibi commissa a successore Petri immediate vel mediate: multi autem sunt sacerdotes: quibus nulla penitus iurisditio est commissa: ergo tales nec a minori excommunicatione absoluere possunt. Et pro hac opinione videtur facere quod dicitur. extra de sen. excom. nuper. §. in secundo: vbi dici tur de illo qui contrahit minorem exomimnicationem a iure: a suo episcopo vel proprio sacerdote poterit absolutionis beneficium obtinere: videtur enim quod dicens a proprio sacerdote. negare intendat quod non ab alio. Qui vult tenere hanc opinionem: que magis placet: potest dicere quod primum argumentum non valet: quia si ego excommunico subditum meum sicut portat secum excommunicationem suam quocumque vadat. sic si ipsum absolus existens in prouincia mea si sum legatus: vel in diocesi measi sum episcopus: absolutus est quocumque vadat: legatus tamen postquam exiuit terminos legationis sue absoluere non posset illum quem infra terminos legationis sue excommunicauerat nec episcopus extra suam diocesim existens suspendere potest nec absoluere ab excommunicatione in foro contentioso. quia extra suam diocesim: non debet exercere ea que sunt episcopalis iurisulitionis in foro contentioso: posset tamen committere alicui in sua diocesi: vt absoluat: et habentur praedicta extra de offi. lega. Nouit. partim in textu. et partim in glo. Potest tamen subditum suum absoluere in foro penitentie: non tantum a peccatis: sed etiam ab excommunicatione quam tulit in eum: etiam predictis concordare videtur dominus Hosti. in summa: tractatum de penitentia: quamuis enim absoluendo in foro contentioso preiudicaret episcopo alii: tamen in foro penitentie absoluendo nullum sibi preiudicium facit. Unde non videtur ratio quare ibi ouem suam liberare non posset.

¶ Ad secundum dicendum: quod non valet: quia minor excommunicatio non aufert ea que iurisditionis sunt.

¶ Unde sacerdos excommunicatus excommunicatione minori suum subditum absoluere potest a simili vinculo: vt patet per illam decretalem allegatam. Tenentes autem opinionem aliam dicunt ad argumentum ad partem secundam: quod illa decre. non se extendit nisi ad illa de quibus necessarium est subire iudicium ecclesie militantis. hoc autem non est necessarium quantum ad peccata venialia et excommunicationem minorem: que est a iure.

¶ Sed hi male dicunt: quia cum homo obligetur ad suscipiendum altissimum euchari. sacramentum saltem semel in anno: et ipsum recipere non debeat: excommunicat etiam excommunicatione minori: necessarium est tali vt ab illa ex communicatione absoluatur.

Questio. IIII

QUarto queritur vtrum sacerdos subditum suum excommunicatum maiori excommunicatione: possit absoluere a peccatis excommunicatione manente.

Respondeo quod siue iste excommunicatus sit iuste siue iniuste: dum tamen teneat excommunicatio: siue stet per eum quod non est ab excommunicatione absolutus siue non: non potest a sacerdote absolui a peccatis suis excommunicatione manente: quod manifestum est de illo qui iuste est excommunicatus: et stat per eum quod ab excommunicatione non absoluitur: quia talis actu est in peccato mortali: de quo non penitet: quia sententiam ecclesie contennit: de illo aute qui iniuste est excommunicatus: aut iuste: sed per eum non stat quod non absoluitur: non est ita clarum: quia decre. 24. q. 1. quicumque loquitur de illis qui se ab vnitate fidei vel societate Petri semetipsos segregauerunt: qui autem iniuste excommunicatus est: et ille qui facit posse suum vt absoluatur semetipsos non segregant: tamen credo quod tales a peccatis non possint absolui ab homine: quamuis absoluantur si vere penitent in iudicio dei. Decretum enim ex consuetudine que est optima legum interpres sic obseruat vt tales non absoluantur: quia presumendum est vt in pluribus: et quod inuste excommunicati fuerunt: et quod non nisi per eos staret ab excomunicatione absoluerentur: nisi interdum teneantur in excommunicatione per longum tempus ad grauius puniendum aliquod grande scelus: pro quo extitit excommunicatus: cum ergo sacerdos absoluit in foro penitentie aliquem: primo debet preponere absolutionem ab excommunicatione quam a peccatis. Excommunicatus etiam minori excommunicatione non posset absolui a peccatis illa excommunicatione manente: quia vt habetur. extra de cleriexcommunica. mino. si celebret: talis a perceptione sacramentorum priuatus est.

Questio. QUinto queritur vtrum ille qui incurrit excommunicationem in vno episcopatu postea possit absolui ab alio episcopo in cuius docesi moratur.

Respondeo quod hec questio intelligi potest: autem de excommunicatione que est ab homineaut de illa que est a iure: si de illa que est ab homine: dicendum quod absolui non potest: nisi ab excommunicatore: vel eius successo re: vel a superiori: siue fuerit specialiter contram determinatam personam: siue generaliter lata. Si autem intelligatur de excommunicatione a iure dicendum quod de minori excommunicatione contracta in vno epistoatu: potest excommunicatus absolui in alio epatu: de maiori vero excommunicatione dubium est: credo tamen quod sit verum: cum enim episcopus alicuius possit ipsum absoluere a peccatis: que extra suum episcoatum commisit: probabile videtur quod etiam ipsum possit absoluere ab excommunicatione quam extra suum epsatum contraxit: non tantum enim defertur excommunicationi que est a iure sicut illi que est ab homine.