Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Quaestio 1
¶ Questio I. PRimo ergo ostendo quod amor non sit propriumpritus sancti. quio sicut se habet sapien tia ad filium: sic amor ad spiritum sanctum: sed sapientia non est proprium filii: sed appropriatum: ergo amor non est proprium spiritus sancti: sed appropriatum.
¶ Item Aug. xv. de trini. ca. 19. dicit quod in summa trinitate non solum spiritus sauctus est charitas. cum ergo charitas sit amor. Amor non est proprium spiritus sancti.
¶ Iem. ii. cor inth. vlti. super illud gratia domini nostri iesu christi: et charitas dei. dicit glo. idest deus pater charitatem dans nobis: cuius dilectio misit christu. ergo dilectio conuenit patri. non est ergo proprium spiritus sancti.
Contra ritum sanctum sed verbum est dpritm terua ed plritumsunentu:eucroum en proprium fiiii. ergo amor est proprium spiritus sancti.
¶ Item illud est propriupersone quod importat modum suum emanandi: sed amor importat modum emanationis spiritus sancti: quia procedit per modum amoris. ergo amor est proprium spiritus sancti.
Respondeo quod in diuinis est amoressentalis: et tum amor estentialis communis est patri et filio et spiritui sancto: sed appropriatur spiritui sancto: quia maiorem videtur habere similitudi nem cum eius proprio. amor notionalis est spiratio actiuaque communis est patri et filio: et non conuenit spiritui sancto. amor personalis est amor spiratus. Et hic amor est pro prium spiritus sancti. Per hoc patet quomodo debeat responderi ad argumenta ad vtramque partem.
Ad primum cum dicitur quod sicut se habet sapientia austitum: ese amor ad spiritu sanctum etc. Dico quod non est omnino simile: quia sapientia semper accipitur essentialiter quantum est ratione rei significate: vt inferius ostendetur: licet aliquando supponat pro persona ratione adiuncti: vt cum ostenditur sapientia genita: sed amor accipi potest essentialiter et personaliter: vt visum est.
Quaestio 2
¶ Questio. II. SEcundo queritur. Utrum spiritus sanctus sit proprie nexus patris et filii. et videtur quod non: quia quod ab aliquibus distinctum sest non est nexus eorum sed spiritus sanctus a patre et filio distinctus est. ergo non est nexus eorum.
¶ Item nexus habet rationem medii respectu illorum que nectuntur. Sed spiritus sanctus in trinitate non habet rationem medii respectu illorum que nectuntur: sed spiritus sanctus in trinitate non habet rationem medie persone. immo silius. ergo non est nexus patris et filii.
¶ Item nexus non est msi separatorum: sed pater et filius non sunt separati. er¬ go spiritus sanctus nonn est nexus eorum.
¶ Item sicut pater et filius conueniunt in spirando spiritum sanctum: sic et si lius et spiritus sanctus conueniunt in hoec quod a patre productisunt. ergo si spiritus sanctus propter hoc diceretur nexus patris et filii: ita pater esset nexus filii: et spiritus sancti: quod tamen non dicitur. Cotra Aug. 6 de trinia c s loquens de spiritusancto. Non ettm: quia duo peo quo vterque coniungitur. ergo spiritus sanctus nexus est in quo coniungantur due personem scilicet pater et filius.
¶ Item Diony. de diui. no. c. 4. dicit amorem siue angelicum: siue diuinum vnitiuam quandam intelligimus virtutem: sed spiritus sanctus est amor. ergo est res vnitiua amantium est ergo nexus patris et filii.
Respondeo quod pater et fis communicant in vnospiritum et quimo ilie sput amet sti ac tamor mutuus: qui propriissime nexus est illorum a quibus spiratur: ideo concedo quod spiritus sanctus est proprie nexus patris et filii.
Ad primum in oppositum cum dicitur quod iluqd quod abaliqub est atiuesim son et nexus illorum etc. Dico quod falsum est. Nam a duobus corporibus glutinosis aliquando procedit ab eis aliquid distinctum quo nectuntur: et in quo vniuntur: quamuis istud exemplum a proposito nostro sit remotissimum.
¶ Ad 2m cum dicitur quod nexus habet rationem medii respectu illorum que nectuntur et c. Dico quod quandoque sic: quandoque non. Nectuntur enim quandoque duo lapides per cementum medium: quandoque nectuntur aliqua duo in vno tertio: sicut duo ligna in vna flamma secundum quam similitudinem pater et filius nectuntur in spiritu sancto.
¶ Ad 3m cum dicitur quod nexus non est nisi separatorum etc. Dico quod falsum est. Nexus enim bene est distinctorum: quamuis autem pater et filius non sint separati nec separatione locali: nec separatione essentiali: que proprie dicuntur separationes: Sunt tamen distincti distinctione personali que separatio dici non debet
¶ Ad 4m dico quod quamuis filius et spiritus sanctus sint a patre: non tamen propter hoc ita habet rationem nexus respectu filii et spiritus sancti: sid cut spiritus sanctus respectu patris et filii: quia secundum rationem intelligendi distinctio conexorum prior est: quam nexus eorum pater autem secundum ratione intelligendi prior est quam distinctio silii et spiritus sancti. Et praeterea filius et spiritus sanctus non procedunt a patre per eundem modum. Sed pater et filius eodem modo spirant spiritum sanctum.
Quaestio 3
¶ Questio. III. Tertio queritur. Utrum esse spiritum sit propri xrtusanciust videt quod non: quia Ioan. 4 dicit Saluator quod deus est spertus: sed quie:t spersona est deus. ergo quilibet persona est spiritus.
¶ Item omnis substantia incorporea est spiritus: sed tota trinitas est homerni. ergo tota trinitas est spiritus.
¶ Item spiratio est actus naturalis. ergo spirari maxime conuenit persone que procedit per modu nature: sed illa persona est filius. ergo filius maxime est spiratus: maxime ergo sibi conuenit esse spiritum secundum quod spiritus dicitur a spiratione.
¶ Item illiconuenit esse spiritum cui conuenit inspirare: sed diuina substantia nos inspirat. Unde Iob 32 inspiratio omnipotentis dat intelligentiam. ergo diuine substantie conuenit esse spiritum. ergo non est proprium spiritus sancti.
Contra spiritus dicitur quia spiratur: sed sola periona spiratumunct: piratur in oluinis. ergo soini spiritui sancto conuenit esse spiritum.
¶ Item proprium spiritus sancti est esse spiritum sanctum: sed hoc nomen sanctus non coartat hoc nomen spiritus cum quelibet persona in diuinis sit eque sancta. ergo etiam proprium est spiritus: sancti esse spiritum sanctum.
Respondeo quod hoc nomen spiritus inuenitur in corpottuus: t i ereatura rationatt et inteliectualti: et in deo maxime: quia in eo maxime est spiritualitas et spi¬ ratio: et quolibet istorum modorum potest accipi: vel secundum quod dicitur a spiritualitate: vel secundum quod dicitur a spiratione. spiritus in corporibus secundum quod dicitur a spiritualitate diuiditur contra corpulentiam siue grossitiem. et sic dicitur spiritus quoddam corpus subtile mediante quo anima facit operationes naturales et animales in corpore: secundum Constabulum in lib. de differentia spiritus et anime. Secundum autem quod dicitur a spiratione: sic dicitur flatus et sic accipit Cprys. omelis 26 super Ioan. ante medium exponens illud Ioan. 3. Spiritus vbi vult spirat. Secundum autem quod spiritus accipitur in creatura rationali: vel intellectuali inquantum dicitur a spiritualitate: sic diuiditur contra corpus. et sic substantia rationalis dicitur spiritus et sic accipitur in Ecclesu. vbi dicitur. c. 3. Quis nouit si spiritus filiorum adam etc. Secundum autem quod dicitur a spiratione: sic amor dicitur spiritus. Et ratio est hec: quia spiratio in corpore est actus internus et actus vitalis habens originem a calore: sic in substantia rationali: vel intellectuali. amor est actus internus: quia remanet in amante. et actus vitalis: quia amor est vita anime. Unde Hugo in soliloquio de arra sponse quasi in principio loquens anime sue ait. Scio anima mea: quia vita tua dilectio est. Similiter dico quod in diuinis potest accipispiritus secundum quod dicitur a spiritualitate: et sic dicitur absolute: et conuenit toti trinitati: vel secundum quod dicitur ab spiratione: et sic conuenit illi soli persone: que procedit vt amor: quia illa sola spiratur. Et quia solus spiritus sanctus in diuinis procedit vt amor: ideo sola persona spiritus sancti est spiritus. secundum quod spiritus dicitur a spiratione: et quia est amorrecte et ordinate spiratus. Ideo non tantum dicitur spiritus: sed etiam spiritus sanctus. Per hoc patet quomodo debeat responderi ad argumenta ad vtramque partem. Primum enim argumentum et eet procedunt de tuttu talibus ualitate.
¶ Ad 3m cum dicitur quod spiratio est actus naturalis. dico quod verum est in corporibus que spirant propter necessitatem conseruationis nature: tamen in spiritibus qui spirant ex liberalitate non est verum: sed est actus voluntatis.