Articulus 1

Quaestio I.

PRimo ostendo quod baptismus non est ablutio in aqua: quia ablutio in aqua non est aqua: sed sicut dicit Hu. 2. libro de sacr. parte. 6. c. 2. Baptismus est aqua diluendis criminibus sanctificata per verbum dei: ergo baptismus non est ablutio in aqua.

¶ Item totum non est sua pars: sed baptismus est totum ad ablutionem et verbum: quia de essentia baptismi non est tantum ablutio: sed est verbum: ergo baptismus non est ablutio in aqua.

¶ Item species panis et vini sunt ipsum sacramentum eucharistie: non vsus earum: ergo a simili baptismus est aqua non vsus eius.

Contrarium dicit magister in littera huius di. c. 1

¶ Item effectus baptismi est interior anime ablutio. Sed ablutio corporis exterior expressius representat interiorem anime ablutionem quam aqua: ergo baptismus magis est ablutio in aqua quam aqua.

Respondeo de integritate baptismi tria sunt scilicet mam: et forma verborum: et aliqualis vnio istorum ad quam concurrit intentio baptismi. Materia duplex est scilicet remota quae est aqua: et propinqua scilicet ablutio in aqua: quia aqua non significat nec causat interiorem ablutionem: nisi secundum quod est abluens: et quia de re artificiali conuenientius praedicatur materia propiqua quam remota: et baptismus est quasi quid artificatum: ideo conuenientius dicitur quod baptismus ablutio in aqua quam quod baptismus sit aqua abluens.

Ad primum in oppositum dicendum: quod quamuis dici possit quod baptismus sit aqua sanctificans: tamen conuenientis dicitur ablutio in aqua ratione iam dicta.

¶ Ad 2m dicendum: quod secundum philosophum. 2. phy. Nam artificiatorum est ex parte materia: et ideo conuenienter dicitur. Lectus est lignum: statua est es: et a simili aliquo modo cum baptismus sit quid artificiatum potest eius materia praedicari de eo.

¶ Ad 3m dicendum: quod non est simile: quia species panis et vini immediate repraesentant rem manentem quam continent scilicet species panis corpus christi: et species vini sanguinem: corpus aut christi vel sanguis non est actio vel passio. Sed baptismus repraesentat anime interiorem ablutionem qui est anime passio: que expressius representatur per corporis ablutionem quam per aquam abluentem.

¶ Questio. II.

SEcundo queritur vtrum baptismus sit ablutio actiua vel passiua. Et videtur quod actiua: effectus enim eius est animam mundare: et hoc est agere. Sed interius agere magis representatur per exteriorem ablutionem actiuam quam per passiuam: ergo baptismus magis est ablutio actiua quam passiua.

¶ Item passio inquantum passio nihil efficit: sed per exteriorem ablutionem quae est baptismus efficitur sanctitas in anima: ergo baptismus non est ipsa ablutio passiua sed actiua.

¶ Item quicquid est causa cause est causa causati: sed ablutio actiua est causa ablutionis passiue: quia sicut dicit auctor 6 principiorum. Passio est effectus illatioque actionis: ergo causa est interioris ablutionis mediate vel immediate. Sed siue sic siue sic sacramentum est.

Contra ablitio non habet rationem sacramenti inquantum per eam causatur et significatur ablutio interior: quod ei non conuenit nisi inquantum est in abluto: sed inquantum est in abluto est passio: ergo ablutioni non conuenit ratio baptismi nisi inquantum est passio.

¶ Rspondeo quo ilutio exterir inguoatus setr in alluito est passio: inquantum est ab abluente est actio: secundum enim Philosophum 3 phy. Actio et passio radicantur in vno motu: et superaddunt relationes diuersa scilicet passio relationem ad illud in quo est: et actio relationem ad illud a quo illud est. Simili modo dico de interiori ablutione. Est enim passio inquantum est in anima que abluitur: et actio inquantum est ab abluente: et repraesentat exterior ablutio inquantum est actio interiorem inquantum est actio: et ablutio exterior inquantum est passio: interiorem inquantum est passio: interioris ergo ablutionis tam actiue quam passiue ablutio exteriorem signum et est causa: ablutio enim interior non tantum inquantum est passio: sed est inquantum est actio per sacramentum canta est: et ideo sacramentum baptismi non tantum dicit ipsam ablutionem exteriorem inquantum est passio: nec tantum inquantum est actio: sed comprehendit rationem vtramque: quamuis immediatius respiciat baptizatum ratione ablutionis passiue quam actiue.

Ad primum in oppositum dicendum: quod effectus ablutionis exterioris est non tantum interior ablutio actiua: sed est passiua: et magis: quia animam abluere ordinatur ad ipsam esse ablutam.

¶ Ad 2m dicendum: quod quamuis passio inquantum passio nihil efficiat: tamen inquantum per pessionem actio applicatur ad passum: sine qua applicatione non sequeretur effectus: conuenit passioni esse causam effectus: et sic dicimus quod motus inquantum est in mobili calefacit ipsum: et tamen inquantum est in mobili passio est: et aliqualiter modo simili ablutio exterior passiua causa est ablutionis interioris: non tantum passiue: sed etiam actiue

¶ Ad 3m dicendum: quod non plus aliquid concludit nisi quod in ratione baptismi includitur actiua ablutio: et hoc verum est.

¶ Ad argumentum ad partem aliam dicendum: quod per hoc non concluditur quod ablutio non hebeat rationem sacramenti inquantum passio est: sed quod sine illa non esset sacramentum: et hoc est verum.

¶ Questio. III.

TErtio queritur vtrum sint conuenientes BAPTISMI diffinitiones. Et videtur quod non: in diffinitione enim quam ponit magister scilicet quod baptismus est ablutio corporis exterior facta sub sora verborum praescripta: id quod est materiale in baptismo ponitur in recto: et illud quod est ibi formale ponitur in obliquo: quod videtur inconueniens: cum forma sit principalior quam materia.

¶ Item sacramentum est in genere relationis. signum: signum enim relatiue dicitur ad signatum: sed diffinitio non est conueniens in qua non ponitur genus rei. Cum ergo in praedicta diffinitione non ponatur relatio: inconueniens diffinitio videtur.

¶ Item in illa qui ponitur 4 li. de articulis fidei quae est: baptismo est ablutio aque per inuocationem trinitatis sanctificate: peccati ablutionem significans: non exprimitur ratio causandi: que tamen est essentialior baptsimo quam ratio significandi.

¶ Item in quacumque aqua potest celebrari baptismus: ergo male dicitur ablutio aque sanctificate: quia non omnis aqua est sanctificata.

¶ Item materia remota non praedicatur de artificiato: quamuis enim bene dicatur: statua est es: non tamen dici potest: statua est materia prima: cuius tamen essentia manet in ere. ergo diffinitio Hum quam ponit 2 li. de sacramenta. parte 6 c. 2. que superius posita est prima quaestione huius di. inconueniens est: quia in ea dicitur baptismus est aqua que est materia eius remota.

Respondeo quo praedicte diffinitiones sunt conuenientes eo modo quo baptismus conuenit diffiniri: et differunt 3 praedicte diffinitiones in hoc quod diffinitio magistri datur per materiam proximam qui est ablutio corporis exterior: et per formam qui tangitur in hoc quod dicitur. Sub forma verborum praescripta: et per efficientem quae datur intelligi in hoc quod dicitur. Facta diffinitio autem sumpta de. 4. li. de articulis fidei datur per materiam proimam cum dicitur. Ablutio: et remotam: cum dicitur. Aque: et per formam cum dicitur. Per inuocationem trinitatis sanctificate: et per finem non principalem cum dicitur. Peccati ablutionem significans: principalius enim ordinatur baptismus ad purgandum quam ad significandum: diffinitio autem datur per materiam remotam: cum dicitur. Baptismus est aqua: et per finem cum dicitur. Diluendis crimibus: et per formam cum dicitur. Sanctificata per verbum: et per efficiens cum dicitur. Dei. Quod autem dixi istas diffinitionis esse conuenientes intelligi debet secundum exigentiam materie: quia non inuenirentur in qualibet istarum praecise conditiones ille quae requererentur ad potissimam diffinitionem secundum artem phlosophi. 2. posterioum

Ad primum dicendum: quod quamuis in naturalibus forma sit principalior quam materia: in artificialibus tamen est econuerso: secundum quod videtur sentire Philosophus. 2. phy.

¶ Sed quia in artificialibus: sub ratione quae sunt artificialia principalior videtur forma quam materia: potest dici aliter ad argumentum quod in praedicta diffinitione forma ponitur in obliquo ad significandum eam per modum differentiae que imponitur a forma. Si enim diceremus: homo est animal habens animam intellectiuam significaremus quod homo est animal rationale.

¶ Ad 2m dicendum: quod quamuis signum sub ratione qua signum fit in genere relationis: non tamen id quod est signum: illud enim quod est circulus non est in genere relationis. hic autem diffinitur baptismus secundum id quod est.

¶ Ad 3m dicendum: quod si in illa diffinitione exprimeretur ratio causandi esset perfectior: qua tamen non expressit: quia communis opinio est quod sacramenta noue legis efficiunt quod sigurant

¶ Ad 4m dicendum: quod ibi non loqutur nisi de sanctifietione que conuenit aque per inuocationem trinitatis in actu baptizandi.

¶ Ad 5m dicendum: quod illa praedicatio. Baptismus est aqua: non est praedicatio per essentiam: sed per causam: malor autem argu. intelligenda est de praedicatione per essentiam: de artificiato autem predicaripotest praedicatione causali materia remota: quamuis non remotissima que est materia prima: dici enim potest de statua aurea quod est argentum viuum coagulatum ex vi sulfurum mundi optimi rubore clari habentis vim igneitatis simplicis non vrentis: hec enim est materia auri vt habetur. 3. metheurorum: et ex consequenti est materia statue auree quamuis remota.