Articulus 1

Questio I

PRimo ostendo quod teneat votum de rebona factum propter finem malum: quia secundum magistrum supra distin. 30. c. vltimo. Coniugium contractum fine non bono tenet: ergo a simili votum factum fine non bono: tenet si sit de materia bona.

¶ Item promissio futurarum nuptiarum facta sub conditione turpi non existente contra natutam matrimonii tenet. extra de conditionibus appositis indesponsatione. c. 1. secundum glo. et. c. vltimo in textu: ergo cum fauorabilior sit promissio facta deo quam mulieri: videtur tenere si est de re bona. quamuis facta sit sub conditione vel pro fine turpi.

Contra magis dependet votum i fine suo quam a sua materia: quia secundum philosophum secundo Metaphy. Finis est causa causarum: sed votum factum de materia mala propter finem bonum non tenet vt inserius offendetur: ergo multo fortius non tenet de materia bona factum propter finem malum.

Respondeo quod vouens se sacturum aliquid quod absolute est bonum: non tamen per hoc intendens nisi finem malum peccat grauiter et non tenet votum: quia talis aut intendit per illud votum: se posse consequi sinem illum: aut non. Si non. iam non obligat se pro pter finem illum: quia sicut dicit philosophus. tertio libro ethi. c. I. Electio non est impossibilium: ergo a simili: nec est alicuius possibilis ad consequendum quod homo scit se consequinon posse per illud. Si sic. errat: quia secundum Augustinum libro 83. q. tertia. Impossibile est quod deo volente homo siat deterior: deterior autem efficitur homo per consecutionem finis mali: error autem circa principale motiuum alicuius facti inpedit consensum in ipsum factum: vnde si aliquis se facit ordinari ab illo quem credit ordinem posse conferre et non potest: vtpote quia credit eum episcopum esse et non est: si vouit castitatem: quia credit se recipere sacrum ordinem: quod nisi crederet: castitatem non voueret: talis non consentit absolute in castitatis votum: vnde postquam sibi notum est quod ille ipsum ordinare non potuit: non obligatur voto castitatis: sed posset licite matrimonium contrahere.

¶ Preterea. votum factum de re mala est irritum: sed bonum opus relatum ad finem malum esta formaliter malum: ergo non tenet votum de bono propter finem malum. Ad hoc etiam multum facit ratio ad secundam partem inducta.

Ad primum in oppositum dicendum quod non estr simile: quia illum finem non bonum de quo ibi loquitur potest homo consequi per vxorem cui matrimonialiter copulatur: scilicet libidinosam delectationem: sed per deum homo non potest consequi sinem malum vt ostensum esta. Et preterea non obstante illo malo fine consentit implicite in illud quod essentiale est matrimonio.

¶ Ad secundum dicendum quod non est simile vniuersaliter de conditionibus appositis in promissione de matrimonio comtrahendo et in aliis promissionibus: quod patet: quia promissio futurarum nuptiarum facta sub conditione impossibili tenet: quia illa pro non adiecta habetur in fauoras matrimonii: sed in aliis contractibus talis promissio non tenet. extra de conditionibus in desponsatione appositis: capitulo vlti. in glo. et sic intelligitur illud quod dicitur instituta de inutili stipulatione. §. Si impossibilis. vbi dicitur. quod si impossibilis conditio obligationibus adiiciatur nihil valet: et cum dicitur quod sauorabilior est promissio deo facta quam mulieri: verum est de promissione facta deo modo licito et honesto. aliter non: quia promissionem modo per: contrario factamus qui bonorum nostrorum non eger¬ non acceptat. Potest etiam dici quod principaliter intendere finem malum est contra naturam obligationis deo faciende.

Questio. II.

SEcundo queritur vtrum teneat votum de re bona factum propter bonum temporale tantum. Et videtur quod non: quia vt habitum est in questione precedenti non tenet votum de re bona factum propter finem malum: sed bonum temporale est bonorum spiritualium finis malus: quia est eorum finis indebitus: ergo non tenet votum de rebona factum propter bonum temporale tantum.

¶ Item non tenet votum quod deus non acceptat: sed nullum opus acceptat quod sit propter bonum temporale tantum: quia non acceptat opus nisi relatum ad finem debitum: ergo non tenet votum de materia bona factum propter bonum temporale tantum.

Contra curatio hominis a corporali infirmitate tantum. non est nisi bonum temporale: sed votum de bona materia factum: pro recuperanda corporis sanitate tantum tenet: ergo votum tenet de bona materia sactum propter bonum temporale tantum.

Respondeo quod vouens propter bonum temporale tantum assequendum vel conseruandum: implicat conditionem in mente. hanc scilicet si illud bonum temporale assequatur: quia si se obligare intenderet: etiam si illud bonum temporale non assequeretur non voueret propter bonum temporale tantum. sic ergo vouens aut assequitur illud bonum temporale propter quod et non propter aliud vouit: et tunc tenet votum: aut non assequitur: et tunc non tenet in conspectu dei: quia vt inferius ostendetur: votum sub conditione factum non tenet nisi existente conditione.

Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis minus bonum non sit finis debit maioris boni: quia numquam est finis eius ex intentione illius qui principaliter instituit ordinem in bonis: non tamen propter hoc sequitur quod si statuatur finis eius ex mala intentione vouentis quod est ipsum esse sfinem eius per accidens: quod vere posset dici esse malum: vnde vouens bonum spirituale propter bonum temporale tantum: vouet propter illud quod est bonum: quod respectu sui voti non est finis per se nec debitus nec indebitus: sed statuitur finis in mala intentione vouentis.

¶ Ad secundum dicendum quod quamuis deus non acceptet opus quod sit propter bonum temporale tantum reputando ipsum dignum remuneratione in vita eterna: tamen placet sibi quod teneat obligatio sibi facta vt postea per intentionem illius qui secit ad finem meliorem ordinetur.

Questio. III.

TErtio queritur vtrum aliquis possit aliquid vouere propter finem indifferentem.

Respondeo aliquid potest intelligi indifferens dupliciter ad praesens. Uno modo quo ad acquisitionem vite eterne. Alio modo per comparationem ad hominis voluntatem

¶ Primo modo aliquis potest vouere aliquid propter finem indifferentem: vt patet cum aliquis vouet aliquid propter consecutionem alicuius boni temporalis quod non plus e vtile vouenti ad acquisitionem vite eterne quam carentia eius: et tenet tale votum si consequatur illud bonum temporale propter cuius consecutionem vouit.

¶ Secundo modo nullus potest aliquid vouere nec de iure nec de facto propter finem indifferentem. Impossibile est enim quod aliquis intendat se obligare ad aliquid propter consecutionem alicuius rei ad cuius adeptionem vel non adeptionem voluntas indifferenter se habet: qui enim vouet ad hoc vt aliquam rem consequatur: principalius vult illam rem consequi quam vouere: si non vult vouere nisi propter consecutionem illius: quia secundum philosophum primo posteriorum. Illud propter quod amamus aliquid magis amamus quam illud quod propter ipsum amamus: qui ergo propter aliquid conseauendum vouet illud determinate vult: sed ad illud quod homo vult determinate voluntas eius indifferens non est: vnde videtur quod vouere aliquid propter consecutionem alicuius rei ad cuius consecutionem vel eius oppositum indifferenter se habet voluntas vouentis: contradictionem includit.