Articulus 1

Questio.

Primo ostendo quod fideuis potest contrahere cum insideli: quia Ioseph cum Egyptia contraxit. vt habetur genesem 41. et Morses cum ethyopissa. de quo habetur numerorum 12 nec tamen predicti fideles pro illis matrimoniis reprehensi sunt in scriptura.

¶ Item peior est apostatans a fide quam ille qui nunquam fidem suscepit: vt habetur. 2. Pe. 2. sed si fidelis contrahit cum illo qui apostatauit a fide non dirimitur matrimonium. ergo multo fortius potest esse matrimonium inter fidelem et illum qui nunquam suscept fidem.

Contra. Esdre. primo cap. 9. et. 10 habetur quod praecepit Esdras filiis israel dimittere vxores alie. nigenas: quas in matrimonium duxerant.

¶ Item vt habetur deutero. 7o precepit dominus filiis israel quod cum amorreis: cananeis: pherezeis: eueis: et hiebuseis non sociarent coniugia.

¶ Item non est communicandum cum infidelibus 2o Ioan. 3 nec aue eis. dixeritis: sed coniuges simul communicant. ergo fidelis non debet matrimonium contrahere cum infideli.

Respondeo quod ante legem scriptam licebat fideli contrahere cum infideli: quia nulla lege prohibebatur: vt bene ostendit primum argumentum ad partem primam. Tempore vero legis scripte prohibitum fuit filiis israel contrahere cum cananeis propter eorum peruersitatem et obstinationem: et ne consunx infidelis peruerteret fidelem non autem prohibitum fuit contrahere cum aliis infidelibus. vnde Hester contraxit cum assuero. vt habetur Hester secundo. modo autem non licet alicui fideli contrahere cum infideli: qui fidei sacramentum non suscepit: vt ostendunt auctoritates quas adducit magister huius di. c. primo. vnde si de facto contrahat matrimonium dirimendum est. Cuius rationem assignant aliqui: quoniam in tali matrimonio et si esset bonum fidei ad hominem: non tamen ad deum ex parte coniugis infidelis. nec esset ibi etiam bonum prolis: quia infidelis conaretur educare prolem non ad cultum dei: sed ad contrarium. Sed hec ratio est insufficiens: quia hec omuia dici possent de matrimonio contracto inter fidelem et hereticum qui susceperit fidei sacramentum: et tamen quamuis fidelis contrahens cum heretico peccet: matrimonium tamen contractum non est dirimendum.

¶ Dicendum ergo quod ratio quare non tenet matrimonium contractum inter fidelem et infidelem: qui sacramentum baptismi non suscepit est: quia iura reddunt fidelem esse personam illegitimam ad contrahendum cum infideli predicto. vnde dicitur. 28 q 1. Sic enim. vltra medium: qpupod non nisi eiusdem religionis et fidei maneant copulata coniugia. simile habetur. e. q. Caue. huius autem constitutionis fuit ratio comgrua: quia non deceret christianum contrahere matrimonium: in quo non esset ratio sacramenti: sed in predicto matrimonio ratio sacramenti non esset: quia non posset habere sacramenti rationem ex parte coniugis vnius: et non habere ex parte alterius. Ille autem qui sacramentum baptismi non suscepit nullum alium sacramentum suscipere potest: vt superius ostensum est: quapropter non teneret matrimonium contractum inter baptizatum: etiam si omnes articulos fidei crederet. dicitur enim 28 q. 1. Caue. et sumptum est ab Ambro. in lib. de patriarchis. si christiana sit: idest cathetizata secundum glo. non est satis nisi ambo iniciati sint sacramento baptismatis.

Ad primum in oppositum patet solutio ex dictis in questione.

¶ Ad secundum dicendum quod non redditur fidelis persona illegitima ad contrahendum cum infideli propter infidelitatis peccatum quia tunc magis esset persona illegitima ad contrahendum cum heretico: et esset persona legitima ad contrahendum cum fideli non baptizato: quod falsum est: sed est ratio quia non suscepit sacramentum baptismi quod omnium alio rum sacramentorum ianua est.

¶ Argumenta ad partem aliam gratia principalis conclusionis possunt concedi: quia tamen tertium concludit quod nullo modo sit communicandum cum infidelibus: ideo dicendum quod ecclesia prohibet fideles communicare cum infidelibus propter cautelam fidelium. et quandoque etiam in penam fidelium. Pro prima causa inhibet communionem fidelium cum quibuscunque infidelibus siue paganis siue iudeis siue hereticis siue apostatis: sed in hoc distinguendum est secundum diuersas conditiones personarum et negociorum et temporum: quia si fideles sint firmi et docti in fide: ita quod ex eorum communione cum infidelibus magis probabiliter possit sperari in fidelium correctio quam fidelium peruersio licitum est eis communicare cum infidelibus paganis vel iudeis: maxime si vrgeat necessitas. si autem fideles sint simplices vel infirmi in fide: ita vt probabiliter timeri possit de eorum peruersione: ideo prohibendi sunt communicare cum infidelibus quibuscunque: maxime ne magnam familiaritatem habeant cum eis: vel ne communicent cum eis: nisi in necessitate. vnde glo. super illud secunde epistole. Ioan. Nolite eum recipere in domum. dicit. Ne dum hospitales esse velitis per mala eorum colloquia videteri boni mores corrumpantur. Fideles autem prohibentur communicare cum hereticis et apostatis maxime in penam eorum. vnde et tales infideles excommunicat ecclesia: quia cum receperint fidei sacramentum ecclesia non tantum habet iudicare eos iudicio temporali: sed etiam spirituali: et talibus non debeti dici aue. vnde glo. super illud secunde Io. neque aue. etc. dicit quod videtur signum consensus erroris. hoc enim dicimus amicis quorum opera nobis placent.

Quaestio II.

SEcundo quaeritur vtrum inter infideles possit esse matrimonium legitimum. Et videtur quod non quia matrimonium legitimum indissolubile est. dicitur enim Mat. 19. Quos deus coniunxit homo non separet: sed matrimonium infidelium dissolubile est per conuersionem albterius ad fidem altero remanente in infidelitate vt inferius ostendetur. ergo inter infideles matrimonium legitimum esse non potest.

¶ Item matrimonium contractum inter infideles magis est contra bonum prolis et fi dei quam contractum inter fidelem et inter infidelem. sed contractum inter fidelem et infidelem non potest esse legitimum. ergo multo minus inter infideles potest esse legitimum.

Contra magister huius dist. capit. vltiro dicit quod copula maritalis que est inter infideles coniugium est legitimum.

Respondeo secundum quod hobetur. 8. q. i. Siquit in daice. §. Item illum. quoddam est coniugium legitimum et non ratum: quoddam ratum et non legitimum. quoddam legitimum et ratum. Legitimum et non ratum est quod legali institutione vel prouincie moribus contrahitur: quod tamen separabile est. Ratum et non legitimum est matrimonium contractum inter fideles qui sacramentum baptismi susceperunt contemptis solennitatibus que debent adhiberi secundum consuetudinem ecclesie et patrie morem: vt matrimonium clandestinum. Ratum est quia inseparabile est. Illegitimum est propter contemptum solennitatis que secundum legem et patrie morem adhiberi debet. Legitimum et ratum est contractum inter fideles qui sacramentum baptismi susceperunt: et non sunt persone illegitime ad contrahendum: et solem nitates debitas secundum constitutionem ecclesie et morem patrie adhibuerunt. Dico ergo quod inter infideles non potest esse matrimonium ratum: quia vt ostensum est in arguendo tale matrimonium separabile est per alterius conuersionem ad fidem altero in infidelitate remanente: sed inter eos potest esse matrimonium legitimum: quia nec lege nature nec lege diuina prohibentur matrimo: nialiter copulari nec per aliquam constitutionem ecclesie: quia secundum apostolibet prime Corin. 5 ecclesia non iudicat de his que foris sunt: quamuis autem illud matrimonium non sit sacramentum cum sit separabile: quia nullum sacramentum ante baptismum suscipi potest: tamen est in officiun nature: et quoddam fedus societatis humane.

Ad primum in oppositum dicendum quod maior est vera nisi intelligatur de matrimonio legitimo et rato.

¶ Uel potest dici quod cum illud matrimonium separatur per conuersionem alterius ad fidem: non sepatarur ab homine sed a deo: deus autem se parare potest quos conunxit: et quamuis hoc non possit homo.

¶ Ad secundum dicendum quod non valet: quia ecclesia potest fidelem reddere illegitimum ad contrahendum cum infideli: quia de quolibet fideli iudicare potest: sed illos qui nunquam sacramentum fideis susceperunt non iudicat: et ideo infidelis reddere illegitimos ad contrahemdum inter se ad ipsam non pertinet.

Quaestio III.

TErtio queritur vtrum matrimonium contractum inter infideles excuset eorum carnalem concubitum. Et videtur quod non: quia vt habetur. 28 q. prima. Sic enim propeprincipium et recitat magister. in littera. c. vlt. non est vera pudicitia infidelis eum infideli coniuge. ergo tale matrimonium non excusat carnalem concubitum.

¶ Item carnalis concubitus non excusatur nisi per bona matrimonii que non sunt in matrimonio infidelium. ibi enim non est bonum sacramenti: quia est separabile: nec prolis: quia non educitur ad cultum dei nec fidei: quia non seruatur in eo fides homini propter deum. ergo tale matrimonium carnalem concubitum non excusat.

Contra coniunx infidelis suo coniugi infideli tenetur carnalster cohabitare si exigat: sed faciens illud ad quod tenetur a peccato excusatur. ergo per matrimonium infidelium potest excusari carualis concubitus a peccato.

Respondeo quod bona matrimonii secundum quod sunt in matrimonio excu ¬ sant coniugum carnalem concubitum: et quia in matrimonio fidelium sunt complete: ideo secundum quod sunt in intentione coniugum carnaliter concumbentium: ita complete ex cusant illum actum: quod etiam ipsum reddunt meritorium. in matrimonio autem infidelium sunt incomplete: quia ibi non est bonum sacramenti nisi secundum quid: et si sit ibi fides ad hominem non refertur ordinate in deum. quamuis etiam sit ibi prolis susceptio: non tamen est eius educatio ad cultum diuinum: et ideo predicta bona secundum quod sunt in matrimonio infidelium ipsorum carnalem concubitum non possunt reddere meritorium: ipsum tamen ex cusant a peccato. Et ad huius veritatis explanationem valent aliqua que dicta sunt libo 2. di. 41. in illa questione. Utrum omnis actio sine fide rectificante sit peccatum.

Ad primum in oppositum dicendum quod sicut habetur 28 q. 1. Omnes. §. Ex his. vbi dicitur. non est vera pudicitia hominis infidelis etiam cum coniuge sua: negatur pudicitia esse vera quantum ad effectum et ad premium videlicet eterne salutis: sed ex hoc non sequitur quod ille concubitus semper sit peccatum.

¶ Ad secundum patet solutio ex dictis in questione.