Articulus 4

Quaestio I.

PRimo ostendo quod speciebus predictis non possit aliquid permisceri: secundum philosophum primo de generatione: accidens non potest permisceri substantae: sed species vini in hoc sacramento non est nisi accidens: quilibet alius liquor substantia est: ergo nullus alius liquor potest sibi permisceri.

¶ Item eorum que per miscentur sit superficies vna: sed impossibile est eandem superficiem esse sine subiecto et cum subiecto: cum ergo in liquo re superaddito maneat subiectum: species autem vini in hoc sacramento sit sine subiecto: spossibile est illi speciei liquo rem alium permisceri.

¶ Item secundum philosophum primo de generatione: quelibet pars mixti est mixta: sed impossibile est in eadem parte mixti esse aliquid cum subiecto et fine subiecto. Cum ergo quantitas liquoris superadditi retineat suum subiectum: et quantitas speciei sacramentalis remaneat sine subiecto quia non transubstantiatur: impossibile est sibi alium liquorem permisceri.

¶ Item aqua que miscetur aque benedicte. benedicta efficitur: ergo similiter si alius liquor possit misceri speciervini conuersi in sanguinem posset transubstantiari in sanguinem christi sine noua verborum prolatione: quod falsum est.

Contra. philosophus primo de generatione. Ea que sunt bene diuisibilia in parua sunt bene miscibilia: sed species vini est bene diuisibilis in parua: ergo est bene alii liquori miscibilis.

¶ Item secundum Inno. de offi. misi. per. 3. c. 25. Si post consecrationem aliud vinum mittatur in calicem: iliud non transit in sanguinem: nec sanguini commiscetur: sed accidentibus prioris vini.

Respondeo quod specier vini coners in sanguinem si alius apponatur liquor: aut est vinum: aut est liquor alius. Si vinum: autem apponitur in maiori quantitate aut equali: aut minori: sed siue sic siue sic apponatur: nunquam vere permiscetur quia ea que sunt eiusdem speciei non possunt in seinuicem agere et pati actione et passione que requiruntur ad hoc vt ex pluribus constituatur vnum verum mixtum. Non enim dicendum est quod quelibet pars dimensionis vini appositi attingat quamlibet partem dimensionis speciei vini in sanguinem christi iam conuersi: quia si hec essent non requererent maiorem locum quam ante: quod per experientiam probari potest falsum. Et ideo secundum aliquos quamtumcumque superaddatur de vino semper manet sanguis christi: non sub speciebus vini superadditi: sed sub speciebus vinitransubstantiati: quia non corrumpuntur: nec earum sit substantia vini superadditi subiectum: quia impossibile est duas sosidi tates esse naturaliter in eadem parte substantiae. Sed alios tamen tantum posset superaddi de vino quod non remaneret sanguis christi sub priori specie: quia quamuis non corrumperetur nec ex ea et vinosuperaddito aliquid vere mixtum constitueretur: tamen diuidere tur in partes ita paruas: quod in neutra saluaretur ratio sacramenti. Si autem addatur alius liquor: aut additur in tali quantitate quod virtus eius plene dominetur speciei vini: aut econuerso: ita quod eorum virtutes proportionantur proportione conuenienti mutue actioni et passioni que requiruntur ad veram mixtionem.

¶ Primo modo: liquor ille additus conuerteret speciem vini in suam naturam quo facto non esset ibi sanguis christi.

¶ Secundo modo species vini conuerteret liquorem additum in vini naturam: non tantummodo in accidentia: quia in specie vini manet virtus substantie ad agendum eo modo quo superius ostensum est: nec tamen esset sanguis christi sub accidentibus vini generati ex illo liquore: sed essent illa accidentia in suo proprio subiecto: remanent tamen sub specie vini prioris.

¶ Tertio modo ex specie vini: et liquore additoconstitueretur aliqua natura tertia que nec esset eiusdem speciei cum vino: neque cum liquore addito: quia ammixtum non est eiusdem speciei cum aliquo miscibilium. Unde sub specie illius nature tertie non esset sanguis christi: nec sub specie vini prioris: quia non maneret: et dimensio enim mixti alia videtur numero a dimensionibus que fuerunt in miscibilibus: et qualitates actiue et passiue alie in specie a qualitatibus actiuis et passiuis miscibilium: magnam tamen similitudinem habent cum illis: et hec est vna de rationibus quare philosophus primo de generatione dicit: virtutem miscibilium manere in mixto.

Ad primum in oppositum dicendum quod aucto ritas philosophi intelligenda est de accidentibus et substantia: que illorum accidentium est subiectum.

¶ Ad secundum dicendum: quod sicut non est inconueniens eandem superficiem secundum vnam sui partem esse albam et secundum aliam nigram: sic non est inconueniens eandem superficiem: secundum vnam sui partem non esse in subiecto per miraculum: et secundum aliam esse in subiecto: et sic est cum speciei vini apponitur vinum non consecratum: vel aqua in tali proportione quod non corrumpitur species vini: nec ex am bobus constituitur aliquid vere mixtum.

¶ Ad tertium dicendum: quod si ex specie vini et alio liquore constituatur aliquid vere mixtum: non est aliquod accidens nec pars eius sine subiecto: sicut videri potest ex dictis in quaestione.

¶ Ad quartum dicendum: quod sicut refert Inno. de offir. misie. per. 3. c. 25. Quidam voluerunt quod per contactum sacramenti vinum quod apponitur efficitur consecratum: et transit in sanguinem: sed sicut dicit ibidem assertioni istorum ratio minimesuffragantur: non enim virtus transubstantiandi data est speciei vini consecrati: sicut data est: vel assistit verbis. aque autem benedicte data est virtus reddendi aquam sibi mixtam benedictam: quia illa benedictio est accidenta lis: et ex institutione ecclesie sic est ordinatum. et de tali de nedictione loquendo liquor additus speciei vini si postes posset separari reputaretur benedictus propter contactum rei sacre: et multo magis benedictus reputari debet menca¬ confusus cum specie vini consecrati.

SEcundo queritur vtrum species predicte hebeant vim nutriendi. Et videtur quod non. secundum philosophum. 2. de generatione. Ex eisdem sumus et nutrimur. Sed non sumus ex accidentibus: ergo nec nutrimur.

¶ Item omne quod nutrit conuertitur in nutritum: sed accidentia conuerti non possunt in substantiam: ergo nutriri non possumus ex illis speciebus.

¶ Item omne quod nutrit soluit ieiunium: sed sumptio specierum non soluit ieilunium: alias enim nunque esset licitum sacerdoti duas missas in die celebrare: ergo ille species non nutriunt.

¶ Item id quod nutrit expoliatur forma sua per virtutem nutriti: et efficitur eius materia sub nutriti forma: alias enim essent duocorpora simul: et esset nutritio generatio: nihil ergo non potest nutrire quod non habet materiam. Cum ergo predictis speciebus non subsit materia: nutrire non possunt.

Contra quod potest inebriare potest nutrire: sed secundum gl. super illud ad Cor 1. c. 11. Alius quidem ebrius est. Aliqui inebriantur ex vsu illarum specierum.

¶ Item experiri potest homo quod temperant famem et si tim: sed talia possunt nutrire.

Respondeo quod species in sacramento altaris vim habent nutriendi absque nouo miraculo quamuis contrarium dixerint aliqui: nec tantum calefaciendo vel fouendo virtutem corporis sine aliqua conuersione vt dixerunt aliqui: sed etiam per hoc quod vere conuertuntur in substantiam corporis quod nutritur: et hoc siue fiat nutritio per ho c quod digeste recipiuntur in poris corporis plenis humiditate subtili que condemsatur ad hoc vt ibi recipiatur nutrimentum: et ibi conuertitur in carnem: et efficitur vnum continuum cum carne nutriti: aut per hoc quod materia expoliatur forma sua: et efficitur sub preexistenti forma nutriti: quamuis enim predictis speciebus non subsit materia: tamen anexa est illis possibilitas conuertibilis non tantum in substantialem formam: sed etiam in materiam: vt superius in eadem dist. ostensum est: nec existunt illa accidentia per illam possibuilitatem: quia per se subiectum accidentium esse non potest: vt dictum est supra e di. 2. q. ar. 2. Sed ad existentiam illius possibilitatis necessaria est actualis existentia illorum accidentium: quibus per virtutem diuinam connexa est: non enim dici potest quod per propriam actualitatem existat cum non sic actualis natura: sed pure peotentialis: vt superius dictum est.

Ad primum in oppositum dicendum: quod ex accidentibus sine nouo miraculo non possemus nutriri: nisi eis esset annexa possibilitas transmutabilis in materiam et formam.

¶ Ad secundum dicendum: quod accidentia non conuertuntur in substantiam nutriti: sed illa substantia in quam predicta possibilitas conuertitur: vnde et illa possibilitas mediate conuertitur substantiam nutriti.

¶ Ad tertium dicendum quod loquendo de ieiunio pro cuius absolutione abstinere debet sacerdos a celebrando: maior non est vera nisi de nutrimento consueto: vel de nutrimento culus existentia naturalis est.

¶ Ad quartum videri potest quid dicendum per ea que dicta sunt in questione.