Articulus 2

Quaestio PRimo ostendo quod christus peccare potuit Ansel. secundo libro cur deus homoca. 10. Possumus dicere de. christo: quia potuit mentiri: sed vt dicit in eodem ca. ante verbum preallegatum: Mentiri semper est peccatum: ergo christus peccare potuit.

¶ Item sicut peccatum est voluntarium: ita et meritum: sed nullus peccat in eo quod vitare non potest: vel in non faciendo quod facere non potest secundum sententiam Aug. I. lib retract. c. 14. ergo similiter nullus meretur indeclinando malum quod facere non potest: sed christus meruit in refugiendo malum culpe: ergo potuit facere illud malum.

¶ Item Io. 8. dicit saluator de patre: si dixero: quia non scio eum: crosimilis vobis mendax: sed potuit dicere se patrem nescire: ergo potuit mentiri.

Contra glo super illud ad Heb. 2. c. Et "eum qui modico quam angeli minoratus est:" sic ait: natura humane mentis: qualem christus assumpsit: que de nullo modo potuit deprauari: solus deus maior est.

Respondeo quod christus peccare non potuit: nequam inquantum deus: quia vt superius habitum est lib 1. di. 4. Deus non potest facere malum cul pe: et lib. secundo di. 37. declaratum est quod actio mala: inquan¬ tum mala a deo esse non potest: vt enim ibi dictum est: omnes effectus habet aliquam similitudinem sue cause: sed nullus effectus potest esse similis deo: ratione alicuius defectibilitatis: quia in eo nulla defectibilitas est: omnis ergo effect dei habet aliquem similitudinem entitatis diuine: ex quo sequitur quod nulla malitia a deo esse potest: neque in se: neque in alio: cum malitia nullam dicat entitatem: sed tantum carentiam debite bonitatis.

¶ Preterea: peccare aut est ab actione debita deficere si est peccatum omissionis: aut deficere ab aliquo debito in actione: si est peccatum commissionis: sed in deo nulla defectibilitas esse potest: neque defectus: patet ergo quod christus peccare non potuit inquantum deus. Non potuit etiam peccare inquatum homo comprehensor: quod potest declarari per illum modum: per quem superius deciaratum est lib. secundo di. 7. quod angeli boni peccare nequeunt. Non potuit etiam peccare inquantum homo viator: quando enim materia est sub aliqua forma: cuius actualitas equat: et implet totam capacitatem et possibilitatem illius materie: non est possibilis ad contrariam priuationem: vt patet in materia cuiuscumque corporis celestis: sed christus etiam inquantum viator: tantam habuit gratiae plenitudinem quod equabat: et implebat totam capacitatem anime sue: et ideo non fuit passibilis ad contrariam priuationem que est per peccatum: sicut per simile est in materia declaratum.

Ad primum in oppsitum dicendum: quod potest auctori tatem Ansel. prsimallegatam statim sequitur: subauditur: si vellet: et quoniam mentiri non potuit volens: nec potuit velle mentiri: non minus dici potest nequisse mentiri: patet ergo quod non dicit absolute christum potuisse mentiri: sed sub hac conditione si voluisset. Ad veritatem autem conditionalis non requiritur veritas antecedentis: nec consequentis: sed est necessaria habitudo consequentis ad antecedens.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis necessitas coactionis: tollat rationem meriti: vel demeriti: necessitas tamen que est ex perfectione bonitatis: non tollit rationem meriti in viatore.

¶ Ad tertium dicendum: quod illud verbum saluatoris fuit conditionale: quod ad sui veritatem non requirebat veritatem in antecedemte: neque in consequente: sed habitudinem antecedentis ad consens. Unde ex hoc non potest concludi quod posset dicere se patrem nescire: nisi verbum materialiter recitando.

Quaestio II. SEcundo quaeritur vtrum christus habuerit potentiam peccandi. Et videtur quod non. Ansel. libro de libertate arbititrii prope principium. Potestas peccandi nec est libertas: nec pars libertatis: immo vt parum postea subditur: minuit libertatem voluntatis: sed in christo libertas arbitrii non fuit diminuta. ergo non habuit potentiam peccandi.

¶ Item secundum quod dicit philosophus secundo de anima. Talpa videtur habere oculos sub pelle: et ita videtur quod habeat potentiam visiuam: que in actum videndi exire non potest: nec tamen dicimus propter hoc quod talpa habeat potentiam videndi. ergo a simili: quamuis christus habuerit liberum arbitrium quo peccat quicumque peccat: quia tamen in ipso non potuit exire inactum peccandi: non debet dici quod habuit potentiam peccandi.

Contra. philosophus quarto topi. dicit quod potestates prauo rum sunt eligende eo quod deum: et studiosum eas habere dicimus. Sed christus habuit omnia bona hominis boni: ergo habuit potentiam malefaciendi.

¶ Item secundum Augu. de natura boni non multum longe post principium. Potestas peccandi a deo est: sed quicquid a deo est: bonum est: ergo potestas peccandi bona est: nulla autem bona potentia: quam homines alii habent christo defuisse videtur: ergo habuit potentiam peccandi.

Respondeo quod christum habuisse potentiam peccandi: dupliciter potest intelligi: vno modo. ita quod habuit potentiam: qua potuit exire in actum peccandi: et sic fasum est. Alio modo: ita quod habuit potentiam similem in specie illi potentie: qua peccant homines peccatores: et sic verum est: ha¬ buit enim voluntatem que est potentia qua peccat homo: quicumque peccat. Ex dictis faciliter potest responderi ad argumenta ad vtramque partem.

Ad primum cum dicitur: quod potestas peccandi minuit libertatem voluntatis: dicendum quod ibi non accipitur potestas peccandi pro ipsa voluntate: sed pro reducibilitate eius in actum peccandi.

¶ Ad secundum dicendum: quod si talpa habeat oculos in quibus sit potentia visiua: quamuis non possit exire in actum videndi: tunc ista talpa habet potentiam videndi: esset distinguenda modo consimili: quo distinxi christum habuisse potentiam peccandi. Utrum autem talpa tales habeat oculos sub pelle quod si amoueretur pellis posset per illos videre: non recolo me ab aliquo auctore inuenisse determinatum.

Ad primum alterius partis cum dicitur quod potestates prauorum sunt eligende etc. hoc est intelligendum per accidens: inquantum scilicet eedem sunt bono rum: vnde magis essent eligende si essent bonorum tantum.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod potestas peccandi a deo est etc. dico quod verum est: secundum id quod est: tamen reducibilitas eius in defectum peccati a deo non est: nec bona est.