Articulus 3

Questio I. PRimo ostendo: quod non fuit conuentens christum resurgere ante communem aliorum rationem. Christus enim inquantum homo non fuit natus ante omnes alios: ergo a simili nec aliorum resurrectionem debuit preuenire.

¶ Item caput non forma tur ante alia membra: immo cor secundum Auicennam et Aristo. ergo a simili christus cum sit caput aliorum hominum non debuit ante alios resurgere.

¶ Item per passionem suit completa nostra re demptio: ergo acceleratio sue resurrectionis nihil fuit cooperata ad nostram redemptionem: cum ergo quicquid post in carne gesserit pro nobis fecerit: videtur quod non debuiti accelerare suam resurrectionem.

Contra ad Ro. vii. dicitur de christo: quod ipse est primo genitus in multis fratribus: quod non potest in telligi de natiuitate nature nec de natiuitate gratie: ergo hoc intelligendum est de gloriosa resurrectione: ergo conueniens fuit ipsum ante alios resurgere.

¶ Item secundum glo. super illud Actuum. 2. Quem deus suscitauit assertio huius resurrectionis testimonium est deitatis: sed decuit vt testimoni um de sua deitate communem praeueniret resurrectionem: ergo sua resurrectio debuit praeuenire resurrectionem aliorum.

Respondeo quod conueniens fuit christum resurgere ante communem aliorum resurrectionem: quia cum corpus illud esset vnitum diuinitati in vnitate persone prius debuit ob eam recipere influentiam resurgendi quam corpora hominum aliorum.

¶ Preterea resurrectio christi exemplar fuit resurrectionis nostre: vnde debuit praecedere aliorum resurrectionem: vt per eam firmius crederetur futura resurrectioaliorum: vnde apostolus primo Cor. 15. Per christi resurrectionem probat futura resurrectionem aliorum. Preterea ad hoc debuit accelera ri: vt facilius assentiretur praedicantibus ipsum esse hominem et deum.

Ad primum in opposita dicendum quod non est simile de christi natiuitate et resurrectione: quia suum resurgere ante resurrectionem aliorum nobis profuit: suum aut nasci illo tempore quo natus est nobis magis profuit quam si statim de prima muliere natus fuisset: quia a priniuas morbi debent adhiberi remedia leuiora in profectu perfectiora: et ideo quia christus fuit remedium perfectissimum contra lapsum generis humani. quod tempore illo quo christus natus est: maxime inualuerat: ideo conuenientius fuit: et nobis vtilius christum nasci illo tempore quo natus fuit quam ante.

¶ Ad secundum dicendum: quod per caput naturale cetera menbra non formantur: sed per caput ecclesie: quod est christus alia membra reformantur: et ideo sua reformatio corporalis precedere debuit aliorum reformationem quie in resurrectione erit.

¶ Ad tertium cum dicitur: quod per passionem fuit completa redemptio nostra etc. dico quod verum est quantum ad causam meritoriam: non tamen quantum ad causam exemplarem: eiusmodi causa fuit resurrectio christi.

Quaestio II. SEcundo Queritur vtrum christus resurrexerit tertia die: et videtur quod non Actuum. 2. Impossibile erat teneri illum a morte ergo statim resurrexit post mortem.

¶ Item glosa super iudi. 16. Dormiuit sanson vsque ad mortis medium dicit sic. Sanson nocte media non solum exiit: sed etiam portas tulit: quia redemptor noster ante lucem surgens non solum de inferno liber exiit: sed inferni claustra destruxit: ergo eius resurrectio non fuit dilata vsque ad diem tertium.

¶ Item Augu. duodecimo super genesis versus finem dicit: quod quia anime separarate inest naturalis appetitus corpus administrandi retardatur quodammodo ne tota in tentione peargat ad illud summum caelum quamdiu non subesi corpus: cuius administratione appetitus ille quiescat: sed anima christi nunquam sic fuit retardata: ergo videtur quod statim post separationis instans corpus suum resumpsit.

Contra in symbolo dicitur. Tertia die resurrexit et mortuis.

¶ Item Mattb. decimo septimo. Sicut fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus sic erit filius hominis in corde terre idest in sepulchre secundum gloriam: ergo resurrexit tertia die.

Respondeo quod christus tertia die resurrexit sed accipitur pars pro toto per sinecdochen. Unde Augu. quarto libro de trinitate capitulo sexto. Ipsum triduum non totum et plenum fuisse scriptura testis est: sed primus dies a parte extrema annumeratus est. Tertius autem dies a parte prima: melius autem inter eos: idest secundus dies cum viginti quatuor horis suis duodecim nocturnis et duodecim diurnis: et postea dicit quod die sexta hora nona tradidit spiritum: et postea quod totus ille dies a parte extrema totus computabitur: sicut tertius a parte prima. Nox enim vsque ad diluculum quo domini resurrectio declarata est ad tertium diem pertinet: et paucis interpositis subiungit: quia ab hora mortis vsque ad diluculum resurrectionis hore sunt. 40. vt etiam ipsa nona connumeretur: congruitas autem quare tunc resurrrexit: non ante: nec post sicut potest sumi. Illa enim resurrectio fuit exemplar nostre resurrectionis future: que erit post primum diem scilicet post diem innocentie qui non fuit integer: quia eadem hora illius diei creditur adam peccasse: qua hora diei christus mortuus est et post secundum diem qui est integer scilicet dies gratie: et in principio tertie diei scilicet future glorie: et post duas noctes integras scilicet post noctem culpe: que est prima et noctem temporalis miserie que est secunda quibus non sequitur nox tertia in resurgentibus resurrectione gloriosa: et quia cum die innocentie non fuit aliqua nox: nec culpe: nec miserie sed simul cum die gratie est nox temporalis miserie: ideo nox sexte ferie sancte dicitur tenebrosa: et de nocte sabbati sancti dicitur quod nox sicut dies illuminabatur.

Ad primum in oppositum dicendum: quod protantum dicitur quod impossibile erat illum teneri a morte: quia poterat resurgere: quando vosebat. Unde in illo triduo magis detinuit se in morte quam a morte detineretur. Noluit autem statim post mortem resurgere ne phantastice non vere fuisse mortuus crederetur.

¶ Ad secundum dicendum: quod pro tanto christus dicitur resurrexisse ante lucem: quia surrexit ante diem claram scilicet diluculo: quando lux adhuc est tenebris permixta. Et sideo ab aliquibus dicitur resurrexisse de die: et ab aliquibus de nocte.

¶ Ad tertium dicendum: quod illa retardatio que est in aliis animabus separatis non fuit in anima christi: propter hoc quod suam actualem existentiam habebat in verbo dei: vnde semper habuit perfectissimu actualis existentie modum: et ideo semper habuit perfectissimam actionem. 2 I

Questio III. TErtio Queritur vtrum conueniens fue et rit christum per argumenta probare suam resurrectionem: et videtur quod non. Principia scientie non debent probari in illa scientia: sed christi resurrectio est vnus de articulis fidei qui sunt principia scientie theorice non fuit conueniens ipsum probari. in illa scientia.

¶ Item christus alios articulos fidei non probauit: ergo a simili: nec probare debuit articulum desua resurrectione.

¶ Item Gre. in quadam homilia super illud Io. 20. Cum esset sero die illo. Fides non habet meritum: cui humana ratio prebet experimentum: ergo cum christiresurrectio sit articulus fidei quem credendo meremur videtur quod suam resurrectionem probare non debuit nec meritum fider quantum ad illum articulum euacuaretur.

Contra Actuum primo dicitur de christo quod apostolus suis praebuit seipsum viuum post passionem suam in multis argumentis per dies. xl. apparens eis et loquens de regno dei.

¶ Item eodem capitulo dicit christus. Eritis mihi testes in hierusalem: et in omni iudea et samaria et vsque ad vltimum terre: sed qui testificatur debet esse certus per visumvel per auditum de re quam testificatur: ergo christus debuit suos apitulos certificare de sua resurrectione per visum et auditum.

Respondeo quod conueniens fuit christum per argumenta probare suam resurrectionem et probatione secundum exigentiam materie que meritum non tollit qualis est probatio que intellectum consolatur: nec tamen ipsum plene certificat sine aliqua interiori et supernaturali illustratione et talia fuerunt argumenta per que suam resurrectionem probauit: vt patebit in sequenti questione.

Ad primum in oppositum dicendum: quod in scentia prima potest probari etiam principium primum inter creata principia: probatione per suasoria a posteriori: vnde et philosophus. 4. metaphy. Persuadet et per rationem defendit. Istud principium de quolibet affirmatio vel negatio: sed non simul. Cum ergo hec scientia sit prior quam metaphy. non fuit inconueniens: sed conueniens probari aliquod principium huius scientie probatione praedicta.

¶ Ad secundum dicendum quod quemlibet articulum probauit secundum exigentiam materie: vt articulos spectam tes ad diuinitatem secundum se per miracula vel auctoritates.

¶ Articulos spectantes ad diuinitatem: vt vnitam humanitati probauit ad sensum: sed quia articuli communi sunt natiuitas: passio: assensio: sensibiliter visi sunt. Ideo non dicuntur esse per argumenta probati: sed quia nullus hominum ipsum resurgere viderat: ideo signa sue resurrectionis sensibilia ostendere voluit: vt per ea possent discipuli venire in cognitionem veritatis de eius resurrectione: et propter hoc dicitur eam probasse per argumenta.

¶ Ad tertium differatur respon sio quousque queratur vtrum de eodem possint esse fides et scientia.

Questio. IIII. QUarto queritur. Utrum suerunt argumnua efficacia ad faciendum certam de resurrectione christi probationem Et videtur quod non. Angeli enim in corporibus assumptis apparere possunt in similitudine diuersorum hominum: ergo cum christus se ostendit visibilem discipulis suis post resurrectionem non potuerunt perhoc certificari discipuli: vtrum esset christus vel angelus apparens in similitudine eius.

¶ Item auicen. 6 naturalium libro 4. c. 2. Possibile est describi in sensu communi: vt audiat et videat colores et sonos qui non habent esse extra: ergo cum christus se visibilem ostendit: et locutus est discipulis suis post suam resurrectionem: non potuerunt certificari: vtrum essent ita in re extra vel esset in sensu communi descriptio fantastica.

¶ Item vt habetur Matth. 14. Quando discipuli viderunt christum supra mare ambulantem turbati sunt dicentes: quia phantasma est: ergo similiter potuerunt credere quod esset phantasma quando viderunt eum post suam resurrectionem.

¶ Item vt habetur Gene. 18 Angeli in assumptis corporibus comederunt: et Thobie. 12 dicit. Raphael angelus videbar vobiscum manducare et bibere: ergo per hoc: quod christus post suam resurrectionem manducauit cum discipulis non probauit certitudinaliter se verum corpus viuum hebere.

Contra omnis nostra cognitio incipit a sensu: ergo certissime est probatio que est ad sensum: sed christus probauit suam resurrectionem se ostendendo sen¬ sibiliter visibilem et palpabilem Luc. vltimo: ergo fuerunt argumenta efficacia ad faciendum certam probationem de sua resurrectione.

¶ Item leo papa in quodam sermone quis dubitet a mortuis rediisse saluatorem: cuius presentiam agnouit oculus attractauit manus perscrutatus est digitus: ergo argumenta illa omnem amouerunt dubitationem.

¶ Item glo. super illud Io. vigesimo. Non erat cum eis quando venit iesus dicit de Thobia quod palpandum se ei dominus praebuit: quia eius dubitatione: et facta sibi probatione nulli relinquitur iam dubitare: ergo illa argumenta fecerunt plenam probationem de resurrectione.

Respondeo quod fuerunt argumenta efficacia ad saciendam de resurrectione christicertam probationem secundum exigentiam materie: quia se prebendo palpabilem: probauit se verum corpus habere: quia nihilu potest palpari nisi corpus: vnde dicit discipulis suis Luc. vltimo. Palpate et videte: quia spiritus carnem et ossa non habet sicut me videtis habere. Demonstrando cicatrices se pro bauit habere idem corpus in numero quod habuerat ante

¶ Unde postquam Thomas cicatrices vidit et tetigit: statim dixit: dominus meus et deus meus: vt habetur Ioan 25. Comedendo probauit suum corpus viuere. Corpora enim mortua non capiunt cibum. Ianuis clausis intrando probauit illud corpus dotem subtilitatis habere: sic ergo patet: quod per ista argumenta simul sumpta sufficienter probauit certa probatione secundum exigentiam materie se resurrexisse gluriosa resurrectione.

¶ Ad omnia argumenta in oppositum potest dici. quod non plus concludunt nisi quod non potuissent facere probationem certam sine aliqua interiori et supernaturali illustratione per quam facta secundum veritatem discernuntur a factis secundum apparentiam: sed cum tali illustratione plenam et certam fecerunt de resurrectione christi gloriosa probationem.