Articulus 3

¶ Questio. I. PRimo ostendo quod non in quolibet peccato actuali mortali sit conuersio ad creaturam et auersio a deo. Odire deum nullam dicit conuer sionem ad creaturam: et tamen importat auersionem a deo

¶ Item auersio et conuersio sunt duo motus. Sed in vno peccato non est nisi vnus motus: ergo in quolibet peccato mortali non est simul conuersio ad creaturam et auersio a deo.

¶ Item Hiere. 2. duo mala fecit populus meus me dereliquerunt fontem aque viue: et foderunt sibi cisternas dissipatas etc. ergo auersio et conuersio sunt duo materala. Sed quodlibet peccatum non est nisi vnum malum: ergo in quolibet peccato non simul sunt auersio et conuersio.

¶ Item in peccato commissionis nulla est conuersio ad creaturam. Omittere enim actum debitum: nullam videtur dicere conuersionem.

Contra Aug. 12 de ciui. ca. 8. qui puerse amat cuius libet nature bonum: et si adipiscatur: ipse est in bono malus: et miser meliore priuatus: ergo videtur quod simul sunt in peccato: et inordinatus amor creature et recessus a meliori bono.

¶ Item in quolibet motu locali est recessus a termino a quo et accessus ad terminum ad quem: ergo similiter in quolibet motu peccati est recessus a deo et accessus ad creaturam

Respondeo quod in quolibet actu mortalis peccti est conuersio ad creaturam: illi peccato intrinseca vel ab eodem presupposita: et auersio a deo: non secundum quod auersio a deo dicit quendam inordinatum motum in deum: sicut in obiectum: quia talis auersio nominat specialem motum et est speciale peccatum: sicut est odire deum et inuidere deo: et sic de aliis. Sed secundum quod dicit quidam recessum vel elom gationem a deo: sicut a termino a quo receditur. Et hoc sic potest probari secundum Aug. 14. de ciui. cap. vltimo fecerunt ciuitates duas: amores duo terrenam scilicet amor sui vsque ad contemptum dei: celestem vero amor dei vsque ad contemptum sui. Quodlibet ergo peccatum aut est amor sui vsque ad contemptum dei: aut talem praesupponit amorem: ergo cum in contemptu dei: sit auersio a deo: et in haec quod creatura seipsam diligit conuertat se ad creaturam: omne peccatum quod in actu consistit compraehendit auersionem a deo et conuersionem ad creaturam tamquam sibi intrinsecama vel tanquam ab eodem praesuppositam.

¶ Preterea Glo. super illud pslamum Incensa igitur et suffossa. sententialiter dicit quod omne peccatum procedit: vel ex amore male inflammante vel ex timore male humiliante. Quodlibet ergo peccatum: aut est amormale inflammans: aut timor male humilians: aut ex istorum altero procedens. Sed timor male humilians presuppotesit amorem male inflammantem: omnis enim qui inordinate timet: aut ideo timet inordinate: ne sibi auferatur quod inordinate amat: aut ne sibi inferatur quod inordinate odit. Inordinatum odium praesupponit inordinatum amorem: nemo enim inordinate aliquid odit: nisi quia inordinate diligit suum oppositum: ergo ex quacumque causa oriatur: inordinatus timor presupponit mediate vel immediate inordinatum amorem. Inordinatus autem amor inordinate auertit amantem ad creaturam: respectu enim dei non potest esse amor male inflammans: ergo omne peccatum quod in actu consistit presupponit aliquam innordinatam conuersionem ad creaturam vel ipsam intra se conprehendit. Per inordinatam autem conuersionem ad creaturam est aliqua auersio a deo: ergo in quolibet peccato quod in actu consistit est conuersio ad creaturam vel praesuppoteositur ab eodem: et auersio a deo per quam in illa conuersione est formalis. ratio peccati.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod odire deum nullam importat conuersionem ad creaturam etc. Dico quod si actus odiendi deum: non sit conuersio ad creaturam: praesupponit. tamen eam: nullus enim potest odire deum per se: odiri tamen potest per accidens scilicet inquantum ex iustitia est puniens peccatores: hanc autem iustitiam nullus odit nisi quia inordinate diligit creaturam.

¶ Ad secundum dicendum: quod auersio et conuersio non sunt duo motus secundum quod auersio dicit recessum vel elongationem a deo vt a termino a quo: sed secundum quod dicit inordinatum motum in deum: sicut in obiectum.

¶ Ad tertium dicendum: quod aut ibi accipitur derelictio pro peccato omissionis vel infidelitatis.

¶ Ad quartum dicendum quod secundum quosdam: et si peccatum omissionis non dicat aliquam conuersionem ad creaturam: de necessitate tamen presupponit eam: tamquam sui causam vel occasionem.

¶ Alii autem dicunt: quod non denecessitate presupponit aliquam conuersionem ad creaturam actualem. Ad videndum autem que istarum opinionum sit rationablior recurras ad illam questionem superius positam distin. 35 secet verum omne peccatum aliud ab originali consistit in aliquo actu.

Quaestio II. SEcundo queritur vtrum prius sit ordine nature: in eodem actu peccati conuersio ad creaturam: quam auersio a deo. Et videtur quod non. Prius est ordine nature vnius forme corruptio: quam alterius generatio: sed auersio a deo est quasi quaedam corruptio: conuersio ad creaturam: est quasi quaedam generatio: ergo prius ordine nature: est in eodem actu peccati auersio a deo quam conuersio ad creaturam.

¶ Item prius est ordine nature recessus a termino a quo quam recessus ad terminum ad quemSed auersio a deo est quidam recessus ab eo: conuersio ad creaturam est quidam accessus ad eam: ergo prius ordine nature est in eodem actu peccati auersio a deo quam conuersio ad creaturam.

¶ Item si intellectus non potest simul intelligere. a. et bro prius ordine nature dimittit intelligere. a. quam intelligat. b ergo a simili cum voluntas non possit simul instituere creaturam et creatorem pro principali sine: oportet quod prius ordine nature dimittat creatorem: quam principaliter adhereat creature.

Contra per accidens reducitur ad per se: sicut ad ilud quod prius est natura: sed in eodem actu voluntatis in quo simul est conuersio ad creaturam et auersio a deo: conuersio est per se: auersio per accidens: ergo in illo actu prius est ordine nature conuersio ad creaturam quam auersio a deo.

¶ Item causa prius est ordine nature causato. Sed in eodem actu in quo est conuersio ad creaturam et auersio a deo: conuersio causa est auersionis. Sicut enim dicit beatus Dio. 4. ca. de di. no. Nemo respiciens malum facit que facit: ergo in eodem actu peccati prius est ordine nature conuersio ad creaturam quam auersio a deo.

Respondeo quod ille motus voluntatis quo conuertitur ad creaturam et auertitur a deo est inordinatus amor creature: creaturam respiciens: sicut terminum ad quem: et deum: sicut terminum a quo. Prius autem ordinenature: est comparatio illius amoris ad creaturam amatam: vt ad terminum in quem tendit: quam ad deum sub ratione qua est terminus a quo voluntas per illum amorem recedit. Accessus enim voluntatis ad creaturam per inordinatum amorem: causa est recessus eius a deo. Sed praedictus inordinatus amor inquantum tendit in creaturam est conuersio: et inquantum per ipsum voluntas recedit a deo est auersio. Prius ergo oedine nature in eodem actu peccati est conuersioad creaturam quam auersio a deo.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod ordine nature prius est vnius forme corruptio quam alterius generatoio etc. Dico quod verum est in executione: econtrario tamen est in corrumpentis intentione: non enim intendit na vnius forme corruptionem nisi propter alterius generationem. In rebus autem rationabilibus intentio motus est voluntatis: vnde iste actus prius ordine nature positiue intendit in aliquid: quam per ipsum sit auersio ab alio.

¶ Ad 2m cum dicitur: quod prius est ordine nature recessus a termino a quo quam accessus ad terminum ad quem etc. Dico quod verum est in executione: econtrario est in intentione motoris: quia enim intendit terminum ad quem: ideo remouet mobile a termino a quo: conuersio autem ad creaturam: et auersio a deo est per motum voluntatis qui est intensio: et ideo prius ordine nature respicit terminum ad quem id est creaturam: quam termi num a quo id est quam recessum a deo.

¶ Ad 3m dicendum quod illud argumentum bene concludit: quod si voluntas esset conuersa ad deum vno motu: et auertatur par alium motum: primo ordine nature est desitio primi actus quam alterius actus poteo: hoc autem est sermo non de conuersione et auersione secundum quod consistunt in duobus motibus: sed secundum quod sunt in vno actu qui secundum comparationem est conuersio ad creatura: et secundum aliam auersio a creatore.