Articulus 3

Questio. I.

PRimo queritur vtrum penitens teneatur confiteri proprio sacerdoti. Et videtur quod non. Magister distin. presenti. cap. quainto. Qui omnino confitetur sacerdoti meliori quam potest: confiteatur: ergo quando penitens potest inuenire meliorem sacerdotem quam sit suus proprius: non tenetur suo proprio sacerdoti confiteri.

¶ Item Ber. de preceptoet dispositione. cap. 4. Iniquum proculdubio foret si statu ta pro sola charitate contra charitatem tenerentur: sed si penitens non posset confiteri cuicumque sacerdoti cui confitendo vtilius prouideret anime sue: preceptum de confitendo proprio sacerdoti: quod pro charitate institutum est: teneretur contra charitatem: quod irrationabile esset.

¶ Item sacerdos proprius est aliquando indiscretus nimis: aliquando sollicitans ad malum confitentem: ergo saltem in isto casu non tenetur penitens confiteri proprio sacerdoti.

¶ Item ratione delicti debet homo iudicari ab illo in cuius iurisditione deliquit: extra de foro compe. Postulasti. et 3. q. 6. cap. vlti. Ubi videtur. Ibi causa agatur: vbi crimen committitur: ergo de peccato quod quis committit in aliena parrochia: non tenetur confiteri proprio sacerdoti.

¶ Item episcopi abbates exempti non habent proprios sacerdotes: ergo tales non tenentur confiteri proprio sacerdoti.

¶ Item quilibet sacerdos potestatem clauium immediate habet a christo: cum christus dixit discipulis illud verbum Io. 20. Accipite spiritum sanctum etc. non tantum dixit apostolis: sed etiam aliis discipulis: ergo quilibet sacerdos quemlibet ligare et ioluere in foro penitentie potest.

¶ Item in casu extreme. necessita tis quilibet sacerdos potest hominem absoluere. 26. q. 6. Si presbyter: et cap. sequenti. Et extra de furtis. Fures. ergo homo non semper tenetur confiteri proprio sacerdoti.

Contra extra de pe: et re. Omnis vtriusque sextus precipitur confessio proprio sacerdoti facienda.

¶ Item confessio facta coram non suo iudice non valet in foro contentioso. extra de iudiciis. At si clerici. ergo a simili confessio facta illi qui super confitentem nullam habet iurisditionem non valet in foro penitentiem.

¶ Item de penitentia distin. 6 Sacerdos. § quod autem. nemo alterius parrochianum iudicare presumat.

Respondeo quod sacerdos proprius quadrupliciter potest accipi. Uno modo proprius est sacerdos alicuius habens super ipsum iurisditionem ordinariam in foro penitentie: modo tamen inferiori: et sic est proprius sacerdos ille qui communiter vocatur presbyter parrochialis.

¶ Alio modo habens iurisditionem ordinaris modo principali. et sic episcopus est proprius sacerdos omnium existentium in suo episcopatum: vel modo principalissimo: et sic papa est sacerdos omnium christianorum.

¶ Tertio modo habens iurisditsonem delegatam ab aliquo isto rum vel a legato domini pape.

¶ Quarto modo habens iurisditionem ex communi concessione vel permissione iuris et sic sunt proprii sacerdotes illi quos episcopi et abbates exempti eligunt in confessores: talibus enim permittitur ex iure communi eligere sibi discretum et prouidum confessorem. extra de peni. et re. cap. ne pro dilatione: sic enim etiam est proprius sacerdos presbyter quicumque illius quem audit constituti in articulo necessitatis: si proprium sacerdotem aliquo trium predictorum modorum non potest habere: vt patet per auctoritates ad bec allegatas in arguendo: hoc etiam quarto modo est proprius sacerdos vagabundorum quicum quo presbyter parrochialis in cuius parrochia voluerint confiteri: quia tales nusquam habent domicilium proprium. fi. ad municipales scilicest Labeo. Similiter dico de illis qui domicilio relicto nauigant vel iter faciunt querentes quo se conferant. fi. ad municipales id est Eius. ff. §. Si quis domicilio. sic etiam est proprius sacerdos peregrinorum ad sancta loca quicumque parrochialis presbyter cui voluerit confiteri de commissis postquam recesserunt a iurisditione illius in cuius potestate habent domicilium: accipiendo autem pro prium sacerdotem pro sacerdote habente iurisditionem aliquo predictorum modorum est facienda confessio proprio sacerdoti ad hoc: vt homo non transgrediatur preceptum: et consequatur confessionis effectum: quia sicut in naturalibus ad aliquem effectum requiritur potentia actiua in agente: et materia debita in suscipiente:asie ad effectum ligandi et soluendi in foro conscientie requiritur potestas clauium que datur sacerdoti in sua ordinatione: et materia debita: idest subditus qui habetur ex iurisditione aliquo predictorum modorum. Sed accipiendo proprium sacerdotem primo modo vel secundo quamuis sit eis confessioregulariter facienda: in multis tamen casibus non oportet vt ostensum est.

Ad primum in oppositum dicendum est: quod illa auctoritas intelligi debet in casu in quo licitum est alicui confessorem eligere.

¶ Ad secundum dicendum: quod iura magis respiciunt vtilitatem communitatis quam vnius persone. Et ideo quamuis in casu esset melius alicui confessorem posse eligere pro sua voluntate: quam teneri suo ordinario confiteri: tamen non esset vtile pro communitate quod cuilibet licitum esset confessorem eligere. Incasu autem in quo expedit alicui ordinarius debet dispensare si requiratur: quod si noluerit: magis facit subditus vtilitatem anime sue propter bonum obedientie confitendo proprio sacerdoti minus bono: dum tamen sit sufficiens quam confitendo alii meliori.

¶ Ad tertium dicendum: quod in illo casu debet petere licentiam penitens a proptrio sacerdote vel ab episcopo vel a papa vel a legato pa pe: vt possit alteri confiteri: et in tali casu talis licentia sibi denegari non debet: quia sacerdoti proprio non tenetur in hoc casu confiteri. de peni. distin. 6 Placuit.

¶ Ad quartum dicendum: quod ille auctoritates non sunt intelligende in foro penitentie: sed contentioso.

¶ Ad quintum patet quid dicendum ex dictis in questione.

¶ Ad sextum dicendum: quod quamuis potestatem clauium omnes discipuli receperint: immediate a christo: tamen potestatem iu risditionis receperunt inferiores mediantibus apostolis et alii apostoli mediante Petro. Ut autem visum est in questione: non tantum requiritur in confessore potestas claum: sed etiam quod habeat in foro penitentie iurisditionem ordinariam vel delegatam ex commissione speciali: vel ex generali permissione iuris super illum qui sibi confitetur.

¶ Ad septimum solutum est ex dictis in questione. Ad argumenta ad partem aliam dicendum: quod procedunt de sacerdote respectu illius super quem non habet iurisditionem aliquo predictorum modorum.

Questio II.

SEcundo queritur vtrum illi qui confitentur alicui habenti potesta tem episcoi: teneantur illo eodem anno confiteri suo presbytero parrochiali. Et videtur quod sic. xi. q. primo Peruenit. si sua vnicuique epsco iurisditio et potestas non seruatur: ecclesiasticus ordo confunditur: ergo similiter si non seruatur parrochiali presbytero: quantuncumque ergo aliquis sit confessus vel episco vel alicui de licentia eius tenetur confiteri semel in anno suo parrochiali presbytero.

¶ Item secundum Ber. 3 libro de consi. ca. 13. Ecclesiastica hierar. est ad exemplarangelice hierar. sed in angelica hierar. illud quod conuenit angelis alicuius ordinis ex officio numquam committitur angeloalterius ordinis: ergo similiter non est hoc licitum fieri irecclesiastica hierar.

¶ Item sacerdos non debet illi dare ex charistiam cuius conscientiam ignorat: cum ergo cuicumque subdito debeat eucharistiam ministrare semel in aneno: quiliber tenetur sibi semel in anno confiteri quantuncumque sit confessus episco vel eius penitentiario.

¶ Item contra rationem est subtrahere alicui cognitionem rei: de qua tenetur reddere rationem: sed sacerdos de suis subditis deo tenetur reddere rationem: ergo non licet episcopo facere aliquid: quo minus parrochialis possit cognoscere conscientiam subditi sui.

¶ Item quilibet tenetur confiteri semel in anno proprio sacerdoti. extra de peni. et re. Omnis. sed episcopus non est proprius sacerdos: imo communis: ergo penitens confitendo episco vel alicui de licentia eius: non seruat statutum nisi confitea tur cum hoc semel in anno praesbytero parrochiali.

Contra. maiorem potestatem habet episcopus super subditos parrochialium sacerdotum quam ipsipresbyteri: quia eam recipiunt ab episcopis: et vt habetur prima propositione de causis causa prima: plus potest super effectum quam secunda causa: cum ergo illi qui confitentur alicui de licentia sui praesbyteri parrochialis non teneantur anno illo sibi confiteri: multo minus illi quid confitentur alicui de licentia episcoi.

Respondeo episcopus habet ordinariam iurisditionem super subditos sacerdotum parrochialium: illud autem quod conuenit alicui ex drdinaria inurisditione ipse potest committere alii habenti ordinem ad illud offieium exequendum. extra de conse. ecclesie. Aqua. illi ergo qui confitentur legitime habenti potestatem episcopi: et absoluuntur ab eodem: vere sunt absoluti: nec eadem peccate in numero tenentur suis presbyteris parrochialibus confiteri: sed vtrum eodem anno teneantur suis presbyteris confiteri peccata que post absolutionem incurrunt opiniones sunt. Et aliqui dicunt quod non: quia per presbyterum parrochialem non tantum intelligitur curatus inferior: sed etiam episcopus. Unde episcopatus quandoque dicitur parrochia¬. et episcopus presbyter parrochialis: quod probari posse videtur i illud quod dicitur extra de parrochiis et alienis parrochia nis. Nullus. et 9. q. 2: nullus. et. c. nullus primas. et. c. vlti¬

¶ Alii dicunt per presbyterum parrochialem non intelliginisi inferiorem curatum: quia verba debent accipi secundum quod sonant in vsu communi.

¶ Preterea papa in priuilegio concesso minoribus et predicatoribus super confessionibus audiendis: et ere mitanis ex priuilegio speciali nouiter emanato declarando videtur dicere quod in illo statuto. Omnis vtriusque sexus: intelligitur parrochialis presbyter ille qui in communi vsu sic. vocatur in hoc quod dicit confessi fratribus teneantur semel in anno suis presbyteris parrochialibus confiteri prout statuit concilium generale: cum enim dicendo: presbyteris: excludat non presbyteros: et per hoc quod dicit suis excludat non ha¬ bentes inurisditionem super eos: videtur quod per hoc quod dicit parrochialibus excludat episcopos: alias illud verbum parrochialibus ibi poneretur pro nullo: vbicumque enim papa dicit aliquid per modum declarationis iuris si bullatum est ad omnes se extendit: etiam si non sit insertum inter alias de cretales. Cum ergo episcopus non sit super statutum: confessisibi vel alicui auctoritate eius tenentur eodem anno suo curato inferiori semel confiteri: non sic autem dicendum est de confitentibus pape: vel habentibus eius auctoritatem absolute: quia papa est super concilium generale. prima tamen opinio rationabilior videtur.

Ad primum in oppositum dicendum: quod cum episcopus concedit alicui potestatem audiendi confessiones non aufertur inferiori curato iurisditiosua: sed seruatur: quia datur ei coadiutor ad executionem officii quod sibi incumbit ex sua iurisditione: que principalius est episcoti quam illius: sicut in angelica hierar. dona ordinum inferiorum excellentiora sunt inferioribus.

¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile: quia quilibet angelus sufficit plene ad exequendum actus conuenientes officio suo: non sic autem vere potest dici de quolibet inferiori curato.

¶ Preterea ista officia in ecclesia militante fuerunt distinctam: ecclesia pregnante religionibus vtilibus ad huiusmodi officia exequenda. Unde postquam prodierunt in lucem: conueniens fuit vt istorum officiorum aliquo modo scilicet ex commissione essent participes: sicut posthumus partem accipit bonorum: que ante suam natiuitatem aliis filiis erant diuisa. ff. de libe. et posthumis scilicet quod dicitur. et cap. de posthumis licet prima. et l. quod causatum. et insti. de exhereda. libe. § posthu.

¶ Ad tertium dicendum: quod cognitio quam potest habere sacerdos in foro penitentie de conscientia subditi sui dependet a subditi voluntate: et ideo debet eum reputare idoneum ad suscipiendum eucharistiam si affirmat se penitentem esse: et legitime confessum ei qui ipsum potuit absoluere: si tamen sacerdos haberet aliqua signa probabilia quod ille non diceret verum: non teneretur sibi eucharistiam ministrare: nisi ille sibi faceret sufficientem fidem: non dico de hoc quod est vere penitens: nec de hoc quod est vere confessus: quia ista non cadunt sub probatione: sed de hoc quod est confessus illi qui ipsum poterat absoluere nisi impedimentum fuerit ex parte suiipsiconfitentis.

¶ Ad quartum dicendum: quod sacerdos non tenetur reddere rationem de his que subditus suus non reuilauit sibi hoc ex culpa sua processerit.

¶ Ad vltimum pat: quid dicendum sit ex dictis in hac questione et precedenti.

¶ Questio. III.

TEertio queritur vtrum confessti non sacerdoti quem parrochialis sacerdos posuit loco eius: credenseum esse sacerdotem: teneantur illa eadem peccata iterum confiteri: postquam constiterit eis illum cui confessi fuerunt: non esse sacerdotem.

Respondeo quod tales tenentur illa eadem peccata si illorum sunt memores interum confiteri sacerdoti: quia secundum rei veritatem de illis non sunt rite confessi: nec sacramentum penitentie susceperunt: neque tamen iudicandi sunt peccasse tanquam transgressores statu ti de confitendo: quia eos ignorantia inuincibilis seu probabilis excusauit: et dico quod illa confessio eis fuit meritoria: non tamen eis tam vtilis ceteris paribus: ac si confessisacerdoti fuissent: quia non sacerdos non potest conferre penitenti illud beneficium quod sacerdos ex vi clauium amministrat.

Questio. IIII

QUarto queritur vtrum homo teneatur confiteri omnia peccata mortalia tam secreta quam publica. Et videtur quod non. Magister supra distin. 16 capitulo primo. Contritio est contra peccatum cordis: ergo de peccatis cordis non tenentur homines confi¬ teri: sed tantum conteri.

¶ Item confessio est per quam mobus latens in spe venie aperitur: ergo non tenemur confiteri de patentibus peccatis.

¶ Item extra de accusationi bus. Euidentia. euidentia perpetrati sceleris non indiger clamore accusatoris: ergo de sceleribus que euidenter perpe trata sunt non tenemur confiteri.

Contra. de quolibet peccato mortali tenemur integre penitere: sed integra penitenia non tantum comprehendit contritionem: sed etiam confessionem: et exteriorem satisfactionem si sit possible: ergo de quolibet mortali peccato tenemur confiteri.

Respondeo quod homo tenetur confiteri omnia peccata mortalia tam secreta quam publica: quia et si secreta mori debeant interius per contritionem: deferri tamen debent ad sepeliendum exterius per confessionem. Et quia non sufficit aliquid esse notum iudici: nisi sit ei notum in forma iudicii: quia vt dicitur. 3. q. 7. Iudicet. Iudex debet iudicare secundum allegata: ergo peccata publica quam uis sint manifesta sacerdoti sicut homini: quia tamen non sunt ei manifesta sicut vicario dei: opoertet ea confiteri. Et preterea sicut dicit Magister distine. presenti. capitu. vltimo. confessio est quedam punitio peccati et per eam peccator sit humilio: et cautior. Unde non est tantum ad notificandum confessori peccatum.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illud verbum Magistri est intelligendum secundum quandam appropriationem.

¶ Ad secundum dicendum: quod quantuncumque morbus peccati sit patens hominibus in effectu: tamen latens est exterius in sua causa.

¶ Ad tertium dicendum quod illa auctoritas intelligenda est in foro contentioso vbi iudicatur malum de interiori opere: non in foro poenitentie vbi principalius indicatur de intentione.

Quaestio

Uinto queritur vtrum pomo teneatumr peccati circumstantias confiteriEt videtur quod sic. Aug. in libro de pe. et est de pe. dist. 5. in principio: et recitat Magister superius di. 16. cap. 2. postquam narrate sunt peccatorum circumstantie: sequiturquod omnis ista varietas confitenda est: et deflenda: ergo peccati circunstantie sunt confitende.

¶ Item peccati quantitas sciri non potest nisi scitis illis que illorum aggrauant quantitatem. Sed circumstantie aggrauant peccatum: vt superius visum est. ergo quantitas peccati sciri non potest: eorum circum stantiis ignoratur: cum ergo sacerdos: quia est iudex debeat scire totam quantitatem peccati omnes peccatorum circunstantie sibi sunt confitende.

Contra: circunstantie peccatorum possunt esse infinite. Sed nullus obligatur ad confitendum ea que in infinitum possunt procedere: quia de talibus non est ars neque scientia: ergo nullus tenetur omnes circunstantias peccati confiteri.

Respondeo quod circuntantie mutant aliquando speciem peccati vt superius visum est: et tunc circumstantie sunt confitende: quia species peccati confitenda est: aliquando ita aggrauant in eadem speciem quod actum reddunt mortalem: que sine illis mortalis non esset sicut patet

¶ Idem enim actus illicitus potest fieri ex tanta intentione et deliberatione quod est peccatu mortale: qui tamen ex surreptione factus mortale non esset: et talis circumstantia confitenda est. Aliquando etiam non aggrauant criminaliter: sed venialiter: quia sine illis illa deordinatio mortale peccatum esset nec per eas fieret peccatum mortale si alias non esset: et sicut venialia peccata non sunt confitenda de uecessitate nisi aliquando per accidens: vt superius dictum est: sic tales circunstantie non requiruntur de necessitate ad sufficientem confessionem quamuis requirantur ad confessionis perfectionem.

¶ Ut autem melius sciri possit quando confitende de necessitate sint et quando non. Sciendum quod circumstantia dicitur illud quod est extra essentiam actus: in aliquo: tamen modo ipsum attingens: aut quantum ad essentiam actus: aut quantum ad effectum: iut quantum ad causam.

¶ Primo modo dupliciter: aut per modum mensure: et tales circumstantie sunt tempus et locus: vel tamquae qualitates actus et talis circumstantia est agendi modus.

¶ Secundo modo est circunstantia quid factum scilicet mutilatio grauis vel leuis in respectu.

¶ Tertio tripliciter: quantum scilicet ad causam finalem: et sic accipitur hec circumstantia propter quid: aut quantum ad causam materialem que est obiectum actus: et sic accipitur hec circumstantia circa quid: aut quantum ad causam efficientem: et hoc dupliciter secundum quod duplex est causa efficiens: scilicet principalis: et ex parte cuius accipitur hec circumstantia quis fecerit: et instrumen talis: exa parte cuius accipitur hec circumstantia quo instrumen to vel quibus auxiliis fecerit: nec est intelligendum quod propter quid: et circa quid: et quis sint circumstantie inquantum ex eis dependet essentia actus: sed inquantum sunt quedam conditiones adiuncte. Unde quando quaeritur quis fecerit tanquam circunstantia: queritur vtrum clericus vel laicus vel religio sus: et quando queritur circa quid: queritur vtrum ille homo que percussit esset prelatus vel subditus: et sic de aliis: has autem octo circustantias ponit philosophus. 3. ethico. cap. 3. et que libet earum aggrauare potest inordinationem quandoque criminaliter et quandoque venialiter.

Ad primum in oppositum dicendum quod illa auctoritas intelligenda est quantum ad confessionis perfectionem: non quantum ad sufficientiam.

¶ Ad secundum dicendum: quod non opetet confessorem scire totam peccati quantitatem: sed sufficit quod sciat eius quantitatem notabilem seucriminalem. In non opligando autem nos ad circumstantias confitendas percit deus nostre infirmitati.

Quaestio.

Exto queritur vtrum peccator statim teneatur confiteri habita oportunitete sacerdotis. Et videtur quod sic. qui percussus a serpente: non statim querit remedium contempto: est sue corporalis salutis: ergo similiter qui incidit in peccatum mortale: si non quam citius potest quereret remedium confessionis contemptor est sue salutis spiritualis. Sed contemnere suam salutem spiritualem est peccatum mortale: ergo peccator statim tenetur confiteri habita oportunitate sacerdotis.

¶ Item sicut contra iustitiam est se separare a deo: ita separationem continuare. Sed homo pro quolibet tempore tenetur non sep rare se a deo: ergo pro quolibet tempore tenetur separationem remouere: cum ergo remoueri non possit sine confessione: tenetur confiteri pro quolibet tempore.

Contra ille qui non facit quod de necessitate tenetur facere pro illo tempore quo tenetur et potest mortaliter peccat: ergo si peccator statim tenetur de necessita te confiteri habita confessoris oportunitate quamdiu differt non cessat nouum peccatum committere: quod falsum est.

Respondeo quo ille qui ommittit peccatum mortale non stati tenetur de necessitate confiteri habita confessoris oportunitate: sed sufficit quod semel in annosicut statuit concilium gnaturale nisi in quatuor casibus.

¶ Unus et ratione sacrament scilicet quando vult communicare vel celebrare nisi sorte de propinquo expectet alium cui deuotius et securius confiteatur: sic enim expectans nullo iure quod ego sciam communicare prohibetur si vere penitens est.

¶ Alius ratione periculi: vt quin est in notabili in minenti periculo mortis.

¶ Tertius est ratione conscientie scilicet quando conscientia sibi dictat quod statim teneatur confiteri de necessitate

¶ Quartus ratione dubii: quando scilicet probabiliter videt se ampliin anno illo copiam confessoris habere non posse: qui ipsum posset absoluere.

¶ Quintus casus addi potest quantum ad religiosos qui ratione statutorum suorum: et sui status tenentur confiteri frequentius quam statuat concilium generale: nec tamen propter hoc sequitur quod statim teneantur confiteri hta confefforis opportunitate: nisi assit dies quo secundum statutum religionis sue confiteri tenentur. Quod autem peccator non teneatur regulariter statim confiteri patet: quia ad hoc non obligatur ex iure nature: quia confiteri sacerdoti non est de iure nec absolute: nec ad hoc obligatur diuinalege: quia sic christus sacerdoti confiteri precepit implicite: non tamen precepit hoc statim fieri: nec ad hoc obligatur iure positiuo: sed tantum ad semel in anno vt dictum est.

Ad primum in oppositum dicendum: quod contem nere salutem spiritualem hoc potest intelligi dupliciter scilicet positiue et directe per aliquem deliberatiue voluntatis motum: et hoc est peccatum mortale: aut negatiue: hoc est non querere salutem spiritualem sollicite: et hoc non est peccatum mortale: sed circunstantia peccati nisi in aliquo determinato casu: in quo si non quereret sollicite peccaret mortaliter omittendo. Et preterea actus penitendi cum proposito confitendi: quando homo tenetur et satisfaciendi est remedium contra peccatum mortale.

¶ Ad secundum dicendum: quod non separare se a deo: est in hominis potestate: sed reconiungere se deo: non sic: facilius enim potuit seruare charitatem quam habuit: quam se disponere ad recuperandum quod amisit.

Quaestio VIII.

SEptimo queritur vtrum mulier teneatur confiteri suo presbytero parrochiali peccatum quod cum eo commisit. Et videtur quod sic. de pe. diu. 6. ca. vlti. Placuit vt deinceps nulli sacerdoti liceat quemlibet commissum alteri sacerdoti ad penitentiam suscipere sine eius consensu: cui se prius commisit: ergo predicta mulier peccatum predictum suo parrochiali confiteri tenetur nisi parrochialis consentiat quod alteri confiteatur.

¶ Item tenetur suo parrochiali confiteri omnia peccata sua: de quibus ab eo potest absolui. Sed ipse parrochialis potest absoluere mulierem de peccato quod ipsa cum eo commisit: quia hoc in iure prohibitum non inuenitur.

Contra magis potest recusari proprius sacerdos promalitia quam pro ignorantia: quia malitia periculosior est et peior: sed pro ignorantia potest recusari. de appel. di. 6. Pacuit. Cum ergo ista mulier iam experta sit sacerdo tis malitiam: videtur quod ipsum recusare potest: vt non confiteatur eidem.

Respondeo quod aut mulier probabiliter coniecturat quod si ad illum sacerdotem accederet: quod ipse iterum eam sollicitaret: autem sentit se: ita fragilem quod probabiliter timet ne loquendo illi sa cerdoti instigaretur stimulo concupiscentie propter recordationem delectationis nepharie: qua cum illo fuit delectata: et in isto casu: non tenetur isti confiteri: nec hoc peccatum nec aliud: quia si potest recusari sacerdos propter ignorantiam: multo fortius propter malitiam: periculosius est enim penitenti mulieri si sacerdos conatur eam ad peccatum inducere: quam si nesciat consulere sibi: debet tamen petere licentiam: aut facere peti ab illo sacerdote vel a superiori: vt alteri possit confiteri: qui si malitiose dare licentiam recusaret: hoc non prohiberet: quin illa mulier possit alteri sacerdoti confiteri. Si autem mulier probabiliter credat quod nec ex parte sacerdotis: nec ex parte sui immineat periculum si confitetur eidem: tunc tenetur illi confiteri etiam illud peccatum quod cum eo commisit: et ipse de illo potest eam absoluere: sicut de aliis.

Ad primum in presetia dicendum: quod post verba decreti allegata statim subiungitur: nisi pro ignorantia illius cui penitens confessus est: et vt iam dictum est: si potest recusari pro ignorantia: potest recusari pro malitia.

¶ Ad secundum dicendum: quod non semper tenetur penitens confiteri parrochiali suo de omnibus peccatis a quibus ab eo posset absolui: si enim aliquis parrochianus esset aliquid machinatus latenter contra sui sacerdotis personam: de qua machinatione posset ab illo sacerdote absolui: non teneretur hoc confiteri sibi: ne ille prouocaretur ad odium.

¶ Ex dictis patet quid dici debeat ad argumentum ad partem secundam.

Questio. VIII.

OCtauo queritur vtrum confessio sacramenta lis possit fieri pluribus sacerdo tibus simul. Et videtur quod non. quia confessio sacramentalis non potest fieri a pluribus penitentibus simul vni sacerdoti: penitens enim solus debet confiteri peccata sua. extra de peni. et re. Omnis vtriusque sexus ergo a simili confessio sacramentalis non potest fieri pluribus sacerdotibus simul.

¶ Item non debet fieri per pluraquod eque bene potest fieri per vnum: sed vnus sacerdos ita bene potest absoluere penitentem sicut plures simul: ergo confessio sacramentalis non debet fieri a pluribus sacerdotibus simul.

Contra de peni. dist. prima. Mensuram §. non sunt: quanto pluribus confitebitur in spe venie turpitudinem crimnis: tanto facilius consequetur gratiam remissionis.

Respondeo quod si penitens confiteatur pluribus sacerdotibus simul: et absoluitur ab eis: credo quod recipit penitentie sacramentum: non credo enim quod modus exprimendi personam absoluentem vel absolutionis actum in singulari vel in plurali de necessitate requiratur ad essentiam sacramenti: credo tamen quod nisi penitens velit confiteri duobus simul vt certus consilium habeat ab ambobus quam ab altero solum: duo sacerdotes audientes simul vnum penitentem in foro penitentie: et simul absoluentes peccant: quia faciunt contra consuetudinem ecclesie et statutum: statuit enim vt in illo foro solus soli confiteatur.

¶ Alii dicunt sacramentum penitentie suscipi non potest nec administrari nisi in foro secreto: quia ibi de occultis conscientie agitur: sacerdos etiam in illo foro christum repraesentat: vnus autem est christus. Unde dicunt quod confiteri pluribus sacerdotibus simul non videtur confessio que sit pars sacramenti. Qui vult tenere primam opinionem potest dicere ad primum quod plures simul confiteri vni magis est contra secretum quod debet in foro poenitentie obseruari quam vnum confiteri pluribus sacerdotibus simul: quia illi sacerdotes: ita obligantur ad celandum peccata confessa sicut vnus solus. Sed plurium confitentium simul: non ita stricte obligatur vnus ad celandum peccata aliorum: plures tamen posse confiteri vni in articulo necessitatis secuet quando mors: ita imminet de propinquo quod vnus post alium confite ri non posset: licitum est: nec euacuat sacri virtutem.

¶ Ad secundum dicendum: quod illud argumentum non plus probat nisi quod plures sacerdotes simul hoc faciendo peccant.

¶ Potest tamen dici quod in casu in quo viderent penitentem boc facere ex magno feruore: et vt magis tranquillaretur conscientia sua propter collationem duorum in consulendo: licitum esset eis simul ipsum penitentem audire et absoluere. Qui vult tenere secundam opinionem potest diceread argumentum ad partem secundam quod illa auctoritas intelligitur de confessione facta pluribus non simul: sed successiue.

Questio. IX.

Nono queritur vtrum ille i6s conditiones contente in versibus superius positis requirantur ad confessionem.

¶ Respondeo quod illarum quedam requiruntur ad confessionem de necessitate: et quidam de congruitate: ad quod videndum sufficit ad presens illas conditiones exponere. Confessio enim debet esse simplex ita quod nihil admisceatur cum eis qui requiruntur ad peccatorum quantitatem. De bet etiam esse humilis: valde enim humiliter debet se habere confitens in verbo et signo. Debet esse pura idest cum recta intentione facta. Et fidelis: idest vera vt nihil admi sceat de falsitate. Et frequens. frequenter enim confiteri est vtile. Et nuda: idest non inuoluta verborum obscuritate. Et discreta: idest quod maius est confiteatur cum maiori pondere. Et libens: idest facta non de necessitate: sed libera voluntate. Et verecunda. quod non est sic intelligendum quod debeat penitens verecundari de confessionis actu: sed de peccatis que confitetur: quod est contra quosdam qui in recitando peccata sua quasi se iactare videntur de aliqua seculi vanitate. Et integra idest facta sine celatione alicuius peccati: quod confitens tunc habeat in memoria: de quo alias non fuerit legitime confessus: et hoc etiam dicitur et diuidentes confessionem pluribus sacerdotibus dicendo partem vni et partem alii. Et secreta. quia ibi agitur de secretis conscientie. Et lachrymabilis lachrymis procedentib ex peccati dolore. Et accelerata: multum enim est expediens peccatori vt cito confiteatur: quia abyssus abyssum inuocat: idest vnum peccatum ad aliud inclinat. Debet etiam esse fortis: idest penitens debet esse ita constantis animi in confitendo: vt propter verecundiam nihil pertinens ad conscientie sue purgationem omittat. Et accusans idest penitens ita debet accusare seipsum vt in sui excusatione peccatum suum in alium non torqueat sicut Adam dixit: mulier quam dedisti mihi sociam dedit mihi de ligno: et comedi: vt habetur Gen. 3. Debet etiam esse parata parere: penitens enim debet esse paratus parere: hoc est obedire sacerdoti in susceptione et expletione penitentie quam rationabiliter iniungit.

¶ His visis per ea que alibi de confessione dicta sunt: et adhuc dicenda sunt potest faciliter homo videre que istarum conditionum requirantur ad confessionem denecessitate: et que de congruitate.