Articulus 3

¶ Questio I

PRimo ostendo quod aliquid aliud ab aqua sit materia baptismi: dicitur. n. Mat. 3. de christo Ipse autem baptizabit vos in spiritu sancto et igne: ergo eignis est conueniens materiam baptismi.

¶ Item baptismus est sacramentum communissimum et principium spiritualis vite: sed aer est elatum conmunissimum: cuius qualitates sunt caliditas et habuitas que maxime conferunt ad vitam: secundum philosophum. libro de morte et vita: ergo aer est materiam baptismi.

¶ Item baptismus est quedam similitudo seplture christi: vnde Apostolus Ro 6. Consepulti enim sumus cum illo per baptisitum in morte: sed sepultura communiter sit in terra: ergo terra est conueniens materia baptismi.

¶ Item vinum magis est abstersiuum putredis quam aqua: et magis gnantiuum spirituum et clarificatiuum: cum ergo baptismus sit ad abstergendum peccati putredinem: et ad regenerandum animam quae est spiritus: et clarificandu: conueniens materiam baprimi est vinum.

Contra. Io. 3. Nisi qus renatus fuerit ex aqua et spiritu sancto: non potest introire in regnum dei: ergo materiam baptismi non est nisi aqua.

¶ Item tantum est mariam baptismi illud in quo christus baptizatus fuit: sed christus fuit pabtizatus in aqua: vt habet Mat. 3. ergo nihil aliud ab aqua est materia baptismi.

Respondeo quod nihit aliud ab aqua est ma baptismi comprehendendo sub aqua ablutionem quae sit in ea: et loquendo de baptismo secundum quod distinguitur a baptismus flaminis et sanguis: sacramenta enim virtutem possunt ex sua institutione: baptismus autem non fuit institutus nisi in aqua: quia sicut dicit Hu. i. li. de sac. parte. 9. c. 2. Debet omne sacramentum similitudinem quandam habere ad ipsam rem cuius est sacramentum: secundum quam habile sit ad eandem rem suam representandam. Inter omnes autem res sensibiles de facili haberi possibiles et hominibus commnes que conditiones debent esse in materiam bapmi propter eius necessitatem et communitatem: aqua est magis representatiua effectuum baptismi ratione nature et ratione vsus. Aqua enim naturalie est frigida: ratione cuius representat fomitis repressionem. Est etiam naturaliter huida huiditate apta ad abluendum: ratione cuius repsentat a fordibus peccati purgationem. Est est materialiter diaphana: ratione cuius repraesentat gratiae illuminationem. Quia est quantum ad vsum est multum vtiul: et repraesentat sacramentum bapimi esse in effectu valde vtile. Et quia est ad habendum valde facilis repraesentat sacramentum baptismi esse quantum ad obseruantiam facile. Et quia et quantum ad vsum est multum communis repraesentat sacramentum baptismi quantum ad necessitatem tem commune. Et propter praedicta christus non nisi in aqua sacramentum baptismi in stituit: quibus potest superaddi ad hoc aliqua congruitas quam tangit Dam libro 4. c. 5. dicens. Quia consuetudo erat hominibus aqualauari: et oleo vngi: coniugauit et aquam et gratiam spiritus sancti: et fecit illud lauacrum regenerationis.

Ad primum in oppositum dicendum: quod ibi accipitur ignis metaphoricem scilicet pro angustia passionis quamchristus propter peccata nostra sustinuit.

¶ Ad 2m dicendum: quod quamuis aer sit elatium communissimum et hebeat qualitates maxime vitales: tamen non habet proprietatem ablutiuam sic aqua: effectus autem ad quem primo et principauter ordinatur baus est ablutio anime a clehptita.

¶ Ad 3m dicendum: quod sic patet per litteram sequantem ibidem: et per gl. similitudo illa attenditur quamtum ad extu fectum tantum: quia sic christus in seplultura vetustatem mortalitatis deposuit: et resurgendo nouitatem immontalitatsassumpsit: sic in bapismab anima remouetur vetustas clpe: et ei confertur nouitas gratiae. Preterea terra non habet proprietatem ablutiuam: vt aqua.

¶ Ad 4m dicendum: quod quamuis aliqua fordes melius possent abstergi per vinum quam per aquam: tamen ablutio eius non ita repraesentat effcntum baprimi sic ablutio aqua: quia non est ita communis: nec ita facitur ad habendum: et aliquem odorem reliquit in cute corpori non conuenientem quod non facit ablutio aque.

¶ Questio I

SEcundo queritur: vtrum aqua artificiatlus sit conueniens materiam baptismi. Et videtur quod sic. In omni aqua eadem specie cum naturali aqua potest fieri baptismus. Sed aliqua aqua artificialis: vtpote rosacea: est eadem specie cum naturali aqua: vtrius quam enim sunt eedem proprietates: quae sunt frigiditas: huniditas: perspicuitas: et per proprietates innotescit nob rei species: quia sic dicit philosophus. i. de anima. Accidentia maximam partem conferunt ad cognoscendum quod quid est: ergo aliqua aqua artificialis est conueniens materia bapsmi.

¶ Item aqua rosacea non est quid compositum ex elalis: quia omne tale est magis grossum quam quecumque naturalius aqua: aqua autem rosacea non est grossior quacumque naturali aqua: restat ergo quod sit elatum: et constat quod non est aliud ab elato aqua: ergo idem quod prius.

¶ Item secundum philosophum id s de generatione. Miscibilia postquam ex eis constitu tum est mixtum rursus possunt separari. Sed quod est in potio nature potest per artificium reduci ad actu mediante opere nature: secundum quem modum malefici Pharaonis fecerunt dracones et ranas: vt habitum est in libro 2. di. 7. ergo per artificium potest fieri aquaeadem specie cum naturali: sed omnis talis est conueniens baptismi materiam.

Contra. Philosophus. 4. metheu. circa finem. Ars debilio est quam natura: nec sequitur eam licet multum: elaboret: ergo per artificium non potest fieri aqua eadem specie cum naturali: ergo nulla artificialis aqua est baptismi materia.

¶ Item Philosophus vbi prius. Sciant artifices alchimie species rerum tramsmutari non posse: ergo per artem de re que est alterius speciei cum aqua non potest fieri vera species aque. Sed nihil est materia baptismi nisi vera aqua: ergo nulla aqua artificialis est baptismi materia.

Respondeo quod nulla artificiatur aqua est baptismi materia: quia christus non instituit baptismum in aliqua artificiali aqua: sed in naturali tantum: quia baptismus institutus fuit vt sacramentum necessitatis quantum ad omnes. Et ideo christus ipsum instituere voluit in aqua que faciliter posset haberi et communiter ab omnibus tam pauperibus quam diuitibus: quod non est verum de aliqua aqua nisi naturali.

Ad primum in oppositum dicendum: quod minor est falsa: secundum enim Dama. libro 3. ca. 15. Natura rei eognoscitur per suam actionem naturalem: naturalis autem actio aque rosacee est alia ab actione naturalis aque: naturalis enim aqua effectiue est humida: aqua vero ro saceacorpus exiccat: vnde et constringit in sapore etiam et odore a naturali aqua distinguitur: sua frigiditas et perspicu: tas: quam uis enim hoc non semper percipiatur per sensum: alterius tamen modi sunt quam frigiditas et perspicuitas naturalis aque

¶ Ad 2m dicendum quod aqua rosacea est composita ex. 4. elementis: et est grossior in substantia quacumque naturali aqua: si esset separata ab omnibus partibus cuiuslibet alterius elementi: quamuis. propeter eius admirationem cum aliquibus partibus terreis aliqua sit grossior aqua quam rosace.

¶ Ad 3m dicendum quod sialiquid naturaliter resoluitur in elementa: aut in aliud mixtum tramsmutatur oportet prius ordine nature redire ad materiam: secundum Philosophi sententiam 8. metaphy. talis autem resolutio non fit in mixto: de quo sit artificialis aquata per quod apparet quod illa non est in specie naturalis aque.

Quaestio III. Tertio queritur vtrum aqua alielto vel eltato mixta sit conueniens materia baptismi. Et videtur quod sic: quia omne illud in quo est virtus naturalis aque est materia baptismi: sed in quolibet mixto est virtus naturalis aque: dicit enim Philosophus. primo de generatione: quod virtus miscibilium saluatur in mixto: ergo aqua cuicunque sit mixta est conueniens materia baptismi.

¶ Item vt siperius habitum est: aqua que emanauit de latere christi significauit baptismum. Sed illa fuit mixta sanguini Dicitur enim Ioan 19 quod exiuit sanguis et aqua: ergo aqua alii rei mixta est conueniens materia baptismi.

¶ Item aquapermixta est semper partibus terreis: quapropter dicit philosophus. 2. metheurorum: quod omnis vapor lest duo vapores: ergo nunquam sit baptismus nisi in aqua mixta.

Contra. secundum philosophum primo de generatione. Essentie miscibilium non remanent actu in mixto: sed in potentia. Sed non est conueniens materia baptismi nisi aqua que est in actu: ergo aqua alii rei mixta non est baptismi materia.

¶ Item aqua paludosa siue lutosa non est conueniens baptismi materia: cum non mundet sed inquinet. Sed hoc non videtur esse nisi propter mixtionem aque cum terra: ergo aqua alii elemento mixta non est conueniens baptismi materia.

Respondeo quod aquam alii rei admisceri dupliepotest intelligi: vno modo vere et proprie secundum quem modum ex miscibilibus constituit aliquid vnum per essentiam: et aqua sic mixta non est materia baptismi: quia talis aqua non est aqua in actu: sed in potentia.

¶ Alio modo improprie et per quandam apporentiam: secundum que modum miscentur illa quorum minime partes secundum sensum sunt iuxta se inuicem posite et actualiter alterate: saluis eorum essentiis: que mixtio proprie dicitur confusio: et in aqua sic mixta potest fieri baptismus: quia falua manet species aque: et ideo quamuis aqua maris alterata sit propter admixtionem grossorum vaporum terrestrium adustorum: que permistio secundum sententiam Phlosophi. 2. metheurorum: est causa salsedis in mari: et aqua lixiuii per sui colationem per cineres: et alique alie aque propter eorum transitum per venas sulphureas: tamen quia in eis salua manet species aque in eis potest celebrari baptismus.

¶ In vrina autem cum sit sanguinis colatura: et in vesica de bito modo cocta cum hebeant vim nutriendi: quam non habet simplex elementum secundum philosophum. 2. de generatione: non manet salua species aque: et ideo non sunt debita baptismi materia: nec etiam saliua: extra de baptismos et eius effectu. Non vt apponeres.

Ad primum in inppositum dicendum: quod po tanto virtus miscibilium dicitur saluari in mixto: quia in eo sunt qualitates participantes aliquam virtutem qualitatum elementarium: et aliquo modo eis conformes: non tantum sunt eiusdem speciei cum illis.

¶ Ad 2m dicendum: quod aqua que exiuit de latere christi: quamuis simul cum ea sanguis exierit: veram tamen habuit aqua naturam ad probandum christum habuisse corpus verum non fantasticum vt ponut manichei.

¶ Ad 3m dicendum: quod mixtio aque cum aliqui bus partibus terreis non est vera mixtio: sed confusio: salua enim manet species elementi vtriusque. Primum arguetum ad partem aliam procedit de mixtione vere et proprie dicta.

¶ Ad 2m dicendum: quod in luto non manet salua species aque: et ideo in luto non potest celebrari baptismus: aqua autem paludosa materiam baptismi esse potest: quia quamuis inquenet corpus accidentaliter propter eius confusione cum immunditiis grossis: tamen in ea saluatur species aqua: cui ex sui natura per se conuenit huiditas ad abluendum: et est aliquo modo manet in ea actu proprietas ablutiua: quod ideo dico: quia si in aqua nullo modo remaneat actu proprie tas ablutiua: vt in glaciem: grandine et niue quamdiu sic disposita est: non potest in ea celebrari baptismus.