Articulus 4

Questio II

PRimo ostendo quod corpus christ vt contenturim¬ sub specie sacramentali non possit moueri: quia aut posset moueri per se: aut per motum hostieNon primo modo: quia omne quod per se mouetur est in aliquo: vt in loco. Nec secundo modo: quia tunc simul posset moueri et quiescere per motum hostie consecrate: et alterius quetem: quod impossibile videtur.

¶ Item sicut dicit philosophus. 2 topicorum. Impossibile est contraria simul inesse eidem. Sed si corpus christi posset moueri per motum hostie: cum vna mouetur superius: et alia inferius contrarii) motibus moueretur: ergo non potest moueri per motum hostie: ergo multo minus per se vt videtur.

¶ Item si moueretur per motum hostie versa hostia verteretur: quod falsum est: per motum ergo eius non mouetur: et minus per se: vt dictum est.

Contra plosophus. 3 topi. Mouentibus nobis necessarium: et que in nobis sunt omnia simul moueri: ergo cum corpus christi vere et realiter contineatur sub specie: ipsa mota: oportet ipsum moueri. Sed nihil mouetur per motum alterius quod non possit moueri per se: quia omne tale per se est in potentia ad aliud: ergo corpus christi potest moueri per se et motu hostie.

¶ Item impossibile est idem corpus per se moueri et non moueri simul et secundum idem. Sed corpus christi per se potest moue ri in celo: ergo potest per se moueri in sacramento: aliter posset contingere quod simul et secundum idem moueretur et non moueretur.

Respondeo quod corpus christi vt contentum est sub specie sacramentali per se moueri dupliciter potest intelligi. Uno modo de motu qui non habet comparationem ad extra: sicut motus vitalis et delectationis: et in tali motu potest christus moueri etiam vt est sub specie sacramentali. Alio modo de motu qui nor conuenit mobili nisi per comparationem ad locum: cuiusmodi est motus localis: et tali motu per se moueri non potest vt est sub specie sacramentali: quia quamuis corpus christi non obstante quod sit contentum sub specie panis sit in celo: vt in loco: tamen inquantum sub illa est. nec ibi: nec alibi est per se vt in loco: nec per se habet aliquam habitudinem ad locum: quia tamen. est in loco per accidens: quia species: in qua realiter continetur: in loco est per se: ideo per motum hostie localiter potest moueri: et sic vere corpus christi eleuatur cum hostia eleuatur et defertur ad infirmum cum ad infirmum hostia per sacerdotem defertur.

Ad primum dicendum quod non est inconueniens quod aliquid per accidens moueatur simul et quiescat sicut anima per accidens mouetur moto brachio: et per accidens quiescit quiescente pede. Sed hoc exemplum quidam non approbant: quia quamuis anima sit tota in qualibet corporis parte: tamen: quia non habet suum perfectum esse nisi in toto: ideo non mouetur nisi e motum totius: sed corpus christi sub qualibet specie sacramenti habet suum esse sacramentale perfectum: et ideo ad propositum sufficiat ad presens exemplum de sedente in cathedra in naui: qui per motum nauis mouetur.

¶ Ad secundum dicendum quod motus quo corpus christi mouetur sursum per motum speciei continen¬ tis: et motus quo mouetur deorsum per motum alterius speciei non conueniunt sibi nisi per accidens: non est autem inconneniens quod idem simul ad partes oppositas per accidens moueatur: vt si homo existens in equo in nauimoueatur motu equi versus terminum oppositum termino ad quem tendit nauis.

¶ Ad tertium dicendum quod quamuis mota hostia per accidens corpus christi moueatur: tamen ipsa versa non vertitur: quia quamuis partes ordinem habeant in ipso corpore absolute: non tamen per comparationem ad speciem. Unde dici non potest quod pedes hebeat in vna parte hostie et caput in alia: et sic de aliis membris: quia omnes partes simul sunt sub qualibet parte hostie: vt inferius ostendetur.

Ad primum ad partem aliam patet solutio ex dictis in questione.

¶ Ad secundum dicendum quod aliquid per se moueri: vt est in loco: et illud idem non per se moueri: vt est in aliquo non vt in loco non contradicut: quia negatio et affirmatio: quamuis sint ex eodem: non tamen per comparationem ad eundem existendi modum.

Questio II.

SEcundo queritur vtrum corpus christi contentum sub specie sacramentali possit immediate tangi. Et videtur quod sic: magis tangunt se illa que simul sunt secundum se tota: quam illa quorum vltima tantum sunt simul. Sed species panis et corpus christi simul sunt secundum se tota: quia corpus christi realiter continetur sub specie: ergo species et corpus christi magis tangunt se quam due soliditates: quarum vltima sunt tantum simul.

¶ Item si deus crearet lapidem vnum extra vltimam superficiem celi vltimi nec ipsum tangentem: ille lapis nullam haberet habitudinem ad locum: tamen hoc non obstante si posset caelum perforari posset protendi aliqua lancea vsque ad ipsum qua tangeretur: ergo a simili non obstante quod corpus christi vt contentum sub specie nullam habeat habitudinem ad locum tangi potest per penetrationem speciei.

¶ Item si corpus christi consecratum in cena reseruatum fuisset sub sacramento vsque ad horam qua suit clauis perforatum: sensisset dolorem ex illa perforatione causatum: quia et sub illa specie fuisset mortuum quando mortuum fuit in cruce. Sed sub illa speciepredictum dolorem non sensisset nisi ab illis clauis ibidem perforatum fuisset: ergo inquantum est existens sub sacramentali specie tangi potest.

¶ Item deus non potuisset facere quod corpus christi mortuum fuisset in sepulchro: et viuens sub sacramentali specie: ergo a simili non potuisset facere quod tactum fuisset in cruce quin etiam fuisset tactum sub specie: si vsque tunc sub sacramentali specie fuisset reseruatum.

Contra si corpus christi inquantum est sub sacramentali specie posset tangi: maxime posset tangi ab ipsomet christo. Sed ibi christus cum mauu non potuist set tangere caput suum: vel aliam partem corporis: quia vt ostensum est in questione precedenti: nullum potest ibi habere motum localem: ergo nullo modo potest ibi tangi.

¶ Item si ibi posset tangi: ergo attingi posset a dentibus masticantium species: quod falsum est: quia tunc in cena quando discipuli sui manducauerunt ipsum sub sacramento: quando adhuc corpus eius erat passibile: dolorem sensis set: quod tamen non est verum.

Respondeo quod corpus christi vt contentum sub specie sacramentali non potest im mediate tangi sub illa specie: substantia enim corporea in tellecta preter dimensiones: quamuis intelligatur vt extensibilis: tamem intelligitur vt non extensa. Unde vt non extendi assimulatur substantie spirituali create: in extensibilitate autem differt: quia substantia spiritualis extensibilis non est.

¶ Cum ergo corpus christi sit sub specie primo et per se ratione substantie: et dimensiones non sunt ibi: nisi per concomitantiam: est enim ibi secundum modum similem illi modo quo substantia spiritualis creata per essen¬ tiam est in loco: nec tamen inter istos duos modos existendi est omnimoda similitudo: sed in hoc quod sicut substantia spiritualis creata per essentiam presens est in loco: nec tamen a loco tangitur: nec aliquis homo quantumcumque penetret ilocum potest essentiam eius tangere: sic corpus christi presens est sub specie: nec tamen ab ea tangitur: nec aliquis homo quantumcumque penetret speciem corpus christi vt ibi est potest tangere.

Ad primum in oppositum dicendum quod maior non est vera: nisi de illis que simul sunt secundum corporalis essentie modum quantum ad vtrumque extre mum: sic autem non est in proposito vt visum est in corpore questionis.

¶ Ad secundum dicendum quod ex illa ratione sequeretur quod ille lapis non posset tangi ad quamcunque partem circunferentie illa lancea derigeretur: et quantumcumque longitudo eius vltimam circunferentiam excederet: ille enim lapis esset nusquam: et ex consequenti non esset propinquior circunferentie quam centro: nec remotior ab vna parte circunferentie quam ab alia: quia nullam penitus habitudinem haberet ad quemcunque locum: et ideo nulla esset ratio quare magis tangeretur a lancea trans missa per polum articum quam transmissa per polum antarticum: nec intelligas quod velim dicere quod se non habeat alio modo corpus christi ad speciem quam ille lapis se haberet ad locum: quia de illo lapide non posset vere dici quod esset realiter presens sub aliquibus aliis dimensionibus suis. Sed vere dicitur verum corpus christi esse realiter presens et contentum sub sacramentali specie.

¶ Ad tertium dicendum quod si corpus christi sub sacramento fuisset reseruatum vsque ad. horam qua fuit clauis perforatum: et postea in cruce mortuum: dico quod existens sub specie sacramentali sensisset dolorem ex illa perforatione causatam: et postea fuisset mortuum: nec tamen vt ibi existens fuisset ab illis clauis perforatum: sensus enim doloris et mors corpori conueniunt absolute: non per comparationem ad locum: sed aliquid per forari clauis rei non conuenit nisi inquantum est habens habitudinem ad locum. Cum enim talis actio sit per motum localem: oportet illud in quod talis actio transit esse alicubi vt in loco. vnde versus. Pixide seruato poteris copulare dolorem. Innatum: sed non illatus conuenit illi.

¶ Ad quartum patet solutio ex iam dictis:

Ad primum ad partem aliam dicunt aliqui quod quamuis sub sacramento christus non possit tangi ab alio: potest tamen tangi a se aliquo modo: et aliquo modo non: quia cum corpus suum sit dimensionatum potest ducere manum ab vna parte ad aliam: hoc enim posset facere vnus homo si esset nusquam: supposito quod conseruaretur in vita: non posset tamen manum elongare a corpore: et postea coniungere: quia talis elongatio et interata coniunctio includunt distantiam: et ex consequenti dimensionem inter extrema: ad quod sequitur quod manus et corpus applicarentur dimensionibus: vt ad locum: quod corpori christi vt est sub sacramentali specie non conuenit.

¶ Alii dicunt quod homo si nusquam esset non posset ducere manum ab vna parte corporis ad aliam: etiam tenendo eam semper corpori coniunctam: quia primus locus vbi erat manus relinqueretur vacuus et poneretur vbi prius nihil erat. Sed ista ratio nihil valet: quia illa positione facta: manus non esset in loco: et sic non relinqueretur aliquis locus vacuus: et sicut manus iuncta pectori esset non in loco: ita iuncta ventri esset non in loco.