Articulus 6

¶ Questio

PRimo ostendo ui per elocimapotestas diaboli a baptizando non expellitur. Per exorcismum non expellitur potestas diaboli a corpore baptiIandi: quia non sunt demoniaci: nec ab eorum anima: quia super animam diabolus nullam habet potestatem: ergo nullo modo a baptizando per exorcismum expellitur potestas diaboi.

¶ Item non expellitur effectus nisi expulsa causa. Sed peccatum est tota causa qua¬t re diabolus habet in homine potestatem: ergo cum per exorcismum non purgetur baptizandus a peccato: per ipsum non expellitur potestas diaboli a baptizando.

¶ Item si per exorcismum potestas diaboli a baptizando expellitur: aut hoc est per naturalem exorcismi virtutem: aut per diuinam institutionem: non primo modo: quia naturalis virtus. sensibilium rerum nullam videtur habere super spiritum separatum virtutem. Nec secundo modo: quia cum sacramentum noue legis sit sacre rei signum: et causa ex diuina institutione: iam exorcismus non esset sacramentale: sed sacramentum: quod est falsum et contra Aug. 10. de ciuitate. c. 22. Uera pietate homines dei aeream potestatem inimicam contrariamque pietati: exorcizando eiiciunt non placando.

¶ Item de consecra. dist. 4. siue. Siue paruuli siue iuuenes ad regenerationis veniunt sacramentum: non fontem vite prius adeant quam exorcismis et exufflationibus clericorum spiritus immundus ab eis abigatur.

Ad istam quaestionem dixerunt aliquid quod exorcismi naturali virtute repellunt ab illo qui exorcizatur diabolicam potestatem: quod nituntur declarare auctoritate et ratione: vt enim habetur primo. Re. c. 16. Dauid citharizando reprimebat potestatem mali spiritus a vexatione Saulis. Uirtuosior autem est vox prolata ab homine quam sonus cithare. Ratione etiam. arguunt: omnis effectus participat aliquid de virtute sue cause. causa autem vocis humane est compositum ex corpore et anima: ergo in voce hominis est aliquid et de virtute anime et de virtute corporis. Unde vna et eadem vox prolata ab vno est virtuosior quam prolata ab alio: cui attestatur verbum Hier. dicentis inepistola ad paulinum. c. 2. habet nescio quid latentis energie viue vocis actus: dicunt ergo quod quamuis exorcismus non possiit arctare demonis potestatem ratione corporalis virtutis tantum: potest tamen ratione virtutis anime: et faciendo in bapertizando aliquam dispositionem: per quam magis est dispositus ad patiendum a demone: et etiam directe agendo in ipsum demonem: non obstante quod fortior sit naturalis eius virtus quam naturalis virtus anime: sicut enim ignis quamuis sit potentior terra: tamen agens in eam debilitatur ab eius virtute inquantum ratione sue materie inferior est forma terre: sic demon ratione sui possibilis potest pati a virtute vocis que est in ea ab actiuo ipsius anime: et ideo et si per naturalem virtutem vocis non possit totaliter vinci potestas demonis: potest tamen debilltari per eam. Sed contra hoc arguitur sic: anima exorcizantis per naturalem virtutem non potest facere aliquam impressionem in anima intellectiua paruuli: nec in sensitiua: quia in articulo excominicato a domino Stephano Parisiensi episco continetur: quod intelligentie superiores imprimunt in inferiores: sicut vna anima intellectiua imprimit in aliam: et in animam sensitiuam: nec in corpore: vt enim ostensumest libro 2. di. 7. q. penul. Diabolus per suam virtutem naturalem non potest immediate transmutare istas res materiales: niam ad situm et ad formam artificialem: non potest ergo exorcismus per naturalem virtutem anime exorcizantis aliquam dispositio nem causare in paruulo: per quam magis sit indispositus ad suscipiendum demonis actionem. Et si hec virtus non potest agere in paruulum: multo minus potest agere indemonem.

¶ Preterea exoreismus plus potest ratione significationis quam ratione vocum: significatio enim est dictionis forma et vox materiam dictio enim est vox significatiua: sed significatio vocis non potest naturaliter agere in alium: nisi mediante apprehensione illius. Cum ergo paruulus significationes vocum non apprehendat: voces exorcizantes nihil agere possunt naturaliter in paruulum: non potest etiam significatio vocum naturaliter mouere motione coactiua voluntatem apprehendentis: quia ipsam non mouet nisi mediante vi cognitiua: quia non potest cogere voluntatem. Et ex consequenti nec virtutem executinam: ergo significatio vocum que dicuntur in exorcizando non possuut naturaliter arctare demonis operatiuam potestatem.

¶ Uidetur ergo mihi dicendum ad questionem quod per exorcismum: non virtute naturali nec supernaturali in ipsor sicut in subiecto existente: sed virtute diuina sibi ex decreto diuine misericordie assistente potestas diaboli a baptizando expellitur: sic intelligendo quod arctatur potestas diaboli per comparationem ad illum: ne ceteris paribus tantum possit de cetero contra illum: quantum posset si exoreizatus non esset: maxime in impediendo baptizandum a susceptione baptisimi: et eius effectus: et ideo exorcismus precedit baptismum. Quando tamen ex aliquo casu baptizatur aliquis non exorcizatus debet post baptismum exorcizari si superuiuat propter baptismi solennitatem: et ad seruandum modum baptizandi consueti vniformitatem: et etiam quia exorcismus non tantum ante baptismum: sed etiam post baptismum habet efficaciam in reprimendo diabolicam potestatem: quam diabolus accepit super hominem per peccatum. Unde de consecr. di. 4. Sicut nostis: et sumptum est abAug. primo lib. de symbolo: non multum post principium: non creatura in infantibus exorcizatur: aut exufflatur: sed ille sub quo sunt qui sub peccato nascuntur. Quamuis autem in paruulo post baptismum non sit peccatum: tamen in eo remanet habitualiter fomes peccati.

Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis diabol super animam nullam habeat potestatem: immediate violentandi eam: tamen propter peccatum magnam potestatem accipit ponendi multa impedimenta contra hominis salutem: nisi a deo reprimeretur immediate: vel mediante ministerio angelorum sanctorum. ad repressionem autem illius potestatis ordinatur exorcismus.

¶ Ad secundum dicendum quod quamuis potestas quam diabolus habet super hominem sit propter peccatum: tamen executio illius potestatis est a demone: et ita virtus diuinaarctando ipsum demonem prohibet multas impugnationes quas diabolus faceret contra hominem nisi reprimeretur eius potestas. et prooter hoc ordinatus est exorcismus ad reprimendum potestatem impugnandi ab interiori: et aqua benedicta ad reprimendu potestatem impugnandi ab exteriori.

¶ Ad tertium patet solutio ex dictis in corpore questionis: non enim per exorcismum confertur gratia: sed remouentur impedimenta consecutionis gratie: et ideo non est sacramentum: sed sacramentale. Ad illud quod de primo Reg. adducebatur pro alia opinione in corpore questionis dicit glo. ibidem. Dauid in cithara sua malignum spiritum compescuit: non quod tanta vis esset chordarum in cithara: sed in signo crucis christi: que de lignoet chordarum extensione gerebatur: que iam tunc demones effugabat.

¶ Potest tamen et aliter dici quod ille malus spiritus non erat permissus vexare Saul vexatione de qua ibi loqutur scriptura. nisi excitando intemperatum et excessiuum melancholie motum: quoniam virtus anime confortata per illam harmoniam: quam faciebat in cithara: ad hoc specialiter habentem aspectum temperabat et reprimebat.

¶ Ratio etiam parum valet: quia spiritus cum sint incoruptibiles per suas virtutes non sic possunt suas naturas in inuicem transmutare: nec earum naturales virtutes: sicut generebilia et corruptibilia possunt suas naturas et earum virtutes mutuo transmutare.

¶ Questio II.

SEcundo queritur quid illa significant que siunt quando baptizandus exorcizatur: et que sit forma exorcismi.

Respondeo secundum hug. I libro de sacra. parte. 6 c. 10. Forma exorcismi in hunc modum perficitur. Signatur primo baptizandus crucis signacuio in fronte: in pectore: in oculis: in naribus: in auribus: in ore vt totius corporis sensus hoc signaculo muniantur: cuius virtute omnia sacramenta complentur: et omnia diaboli sigmenta frustrantur: postea datur sal benedictum in os eius: vt sapientia conditus setore careat iniquitatis: et vltra non putrescat a vermibus vitiorum. Deinde exusstatur malignus spiritus vt spiritus spiritu pellatur: postea tanguntur ei aures et nares cum saliua: vt tactu superne sapientie aures aperiantur ad audiendum verba dei: et nares similiter ad discernendum odorem vite et mortis: hoc est sacramentum apertionis quod dominus significauit quando aures et os tentigit surdi et muti dicens: effeta quod est adaperire: vt habetur Mar. 7. His completis venit sacerdos ad fontm: et consecratur sons in nomine patris et filii et spiritus sancti: vt sanctitas sacramenti non ex eo quod ministrat: sed ex eo qui sanctificat constare sciatur: traditur ttiam noue vite auditoribus symbolum fidei in quo apestolice doctrine forma consistit. Postremo oblatus ad baptismum paruulus: et interrogatus a sacerdote si abrenunciet sathane: et omnibus operibus eius: atque omnibus pompis eius per ora gestantium: respondet hoc verbum abrenuncio: vt qui alines iniquitate obligatus est aliena side et confessione soluatur: si autem est adultus: respondet per seipsum: pos abrenunciationem factam innungitur oleo sacro in pectore: vt tunc muniatur aduersus hostem. ne ei deinceps immunda et noxia persuadere possit: vngitur et inter scapulas: vbi vigor portandi oneris est: vt fortitudinem accipiat ad portandum onus domini. Deinde interrogatus si credat in deum patrem et filium et spiritum sanctum: vnam esse ecclesiam catholicam: remissionem peccatorum et vitam eternam: sub hac fidei responsione trina immersione a sordibus vetustatis abluitur nouum indutus hominem. In ecclesiis autem in quibus est consuetudo aliquid omittere eorum que narrata sunt in forma exorcismi vel aliter ordinare seruanda est consuetu do: quia illa non pertinent ad essentiam baptismi.

Quaestio III.

TErtio queritur quid illa significant que siunt in solemnitate que post baptismum celebratur.

Respondeo quod secundum hug. eo libro et ea. parte. c. 1. postquam baptizatus a sonte ascendit sacro chrismate in fronte vngitur: vt spiritum christi participando merito de inceps christianus appelletur coheres regni et glorie sacra vnctione effectus. Deinde traditur christiano vestis candida: vt qui prime natiuitatis decorem vetustatis paenis offuscauerat: habitu regenerationis glorie preferat indumentum. Tegitur etiam eius caput sacro velamine post vnctionem sacram: vt intelligat se diademate regni: et sacerdotali dignitate potiri. Ad vltimum datur cereus accensus in manu eius: quatenus implere doceatur euangelicum illud quod dicitur Math. 5. Sic luceat lux vestra coram hominibus: vt videant vestra opera bona: et glorificent patrem vestrum: qui in celis est. Nec est credendum quod cathecismus et exorcismus que siunt ante baptismum: et ea que siunt post baptismum sint necessaria ad essentiam baptismi: quia sine illis vere conferripotest baptismus. Sed pertinent ad sacramenti solennitatem: et peccaret sacerdos hoc ommittens casu necessitatis excepto.