Articulus 1

Quaestio I.

PRimo ostendo quod praesoyter non epistmus possit ordinare. Quia cum sacerdos ordinatur non solus episotmus ei manus imponit: sed etiam omnes praesbyteri qui sunt praesentes. decre. di. 23. Prefbyter: ergo non solum episomus ipsum ordinat.

¶ Item quae ad solum episcotum pertinent non epscto committi non possunt: sed minores ordines quandoque conseruntur ex commissione a non episcois. extra de ordinatis ab episcopo qui renunciauit. c. I. ergo conferre saltem minores ordines ad solum episcopum non pertinet.

¶ Item magis excellit presbyter diaconum quam episcopus episco. pum: sed vnus episcopus potest alium consecrare: ergo presbyter potest diaconum ordinare.

Contra Isy. libro 17 ety. c. 12 dicit de pontifice quod ipse efficit sacerdotes atque leuitas: ipse omnes ordines ecclesiasticos disponit: ergo ordines conferre ad nullum alium pertinet.

¶ Item solus episotus potest virgines consecrare. 26. q. 6. Si iubet: et altare consecrare: eadem. q. ministra re. Sed maius est conferre ordines quam altare consecrare: vel virgines: ergo solus episcopus potest ordines conferre.

Respondeo potestas conferendi ordines: alicui potest conuenire dupliter scilicet vel ex ordinaria potestate: vel ex generali seu speciali commissione.

¶ Secundo modo minores ordines conferre possunt: quandoque non episcopis conuenire: vt ostendebatur in arguendo.

¶ Primo modo potestas conferendi quencumque ordinem conuenit solis episcopis. Cuius causa est institutio diuina: cuius institutionis fuit ratio congrua: quia sicut ad solum principem per tinet non tantum ordinare viros bellatores in exercitu: sed etiam exercitus duces. Sic ad episcopos qui sunt in ecclesia principes non tantum pertinet homines ordinare ad certandum contra fidei persecutores audacter confitendo christi fidem: quod sit per sacramentum confirmationis: sed etiam ad ipsos solos perti net duces ecclesiastici exercitus constituere: quod faciunt sacramentum ordinis conferendo: vt enim superius dictum est distin. 5 ordinati administrandum sacramenta ad hoc sunt deputati vt sint duces aliorum.

Ad primum in oppositum dicendum: quod in manuum impositione non confertur ordo secundum quorundam opinionem. Uel potest dici secundum alios quod impositio manuum episcopi est ad ordinem conferendum: sed impositiomanuum sacerdotum assistentium est ad concordiam et commu nionem ecclesiasticam significandam.

¶ Ad secundum patet solutio ex dictis in quaestione.

¶ Ad tertium dicendum: quod quamuis praefbyter magis excellat diaconum in ordine quam episcopus episcopum consecrandum: tamen in dignitate est econtrario: consecrandus enim in episcopum nondum habet dignitatem episcopalem: quamuis ante hec habeat que iurisdictionis sunt post suam confirmationem.

Questio II

SEcundo queritur vtrum episcopus hereticus possit ordines conferre. Et videtur quod nonm in ordinando deus agit principaliter: et ordinans instrumentaliter: sed instrumentum non agit nisi coniunctum principali motori: ergo nec episco pus ordinat nisi in ordinando sit deo coniunctus: sed episco heretici in ordinando deo non sunt coniuncti: quia vt habetur prima. q. prima. Odit. Odit dominus sacrificia hereticorum: et a se proiicit: ergo verum ordinem conferre non possunt.

¶ Item ea. q. Si qui a symoniacis. Qui scienter se a symoniacis consecrari: immo execrari permiserint eorum consecrationem omnino irritam esse decernimus: ergo multo fortius irrita est ordinatio collata ab hereticis.

¶ Item maius est sacramentum ordinis conferre quam recipere: sed heretici non possunt recipere ordinis sacramentum: ergo nec conferre.

Contra. Aug. 2. li. contra epistolam parmeniani vltra medium: dicit de hereticis quod sicut habent in baptismo quod per eos dari possit: sic in ordinatione ius vtrumque dandi ad perniciem suam quamdiu charitatem non habent vnitatis.

¶ Item sacerdos hereticus potest corpus christi consecrare: ergo a simili episcopus hereticus potest ordines conferre.

Respondeo quod episcopi heretici: autem fuerunt ordinati et consecrati in forma ecclesie: aut non: si non: veri episcopi non sunt: et ex consequenti nec ordines conferre possunt: si sic: veri episcopi sunt: sed officiiexecutionem non habent: quia vt superius habitum est: omnes heretici ipso iure sunt maiori excommunicatione excommu nicati: et omnes sic excommunicati sunt suspensi ab omnibus actibus legitimis: et ideo episcopi heretici executionem ordinis conferre non possunt: quia eam non habent: et quia quod non habet aliquis dare non potest prima. q. 7. Diambertum. et extra. de ordinatis ab episcopo qui renunciauit. c. 1. in glo. Uerum tamen ordinem conferunt: si cum debita intentione formam ecclesie seruant decre. di. 19. Secundum. Si autem formam ecclesie non seruant cum debita intentione verum ordinem non conferunt: quantumcumque tamen seruent formam ecclesie in ordinando mortaliter peccant: quia ab executione sui officii sunt ipso iure suspensi.

Ad primum in oppositum dicendum quod episcopiheretici: et si non sint deo coniunctiper fidem et charitatem: que coniunctio respicit episcopum in quantum est singularis persona: tamen deo coniuncti sunt secundum quid scilicet inquantum mouentur a deo in obseruando formam ecclesie in ordinando: quia quo ad hoc ministri ecclesie sunt.

¶ Ad secundum dicendum quod talis consecratio dicitur irrita quantum ad executionem.

¶ Ad tertium dicendum quod sicut heretici verum ordinem conferre possunt de facto: non tamen de iure: sic et recipere. Unde quamuis hereticus si ordinatur in forma ecclesie verum ordinem recipit: tamen recipiendo mortaliter peccat.

Questio. III.

TErtio queritur vtrum episcopus degradatus possit ordines conferre. Et videtur quod non. prima. q. prima. Quod quidam §. Opponi tur aute. Degradatus episcopus potestatem largiendi sacros ordines non habet: facultatem tamen baptizandi non amisit.

¶ Item princeps iuste depositus non est princeps: ergo a simili nec episcopus iuste degradatus est episcopus: sed non episcopus non potest ordines conferre: ergo nec episcopus degradatus.

¶ Item non potest veram tonsuram conferre: quia tonsuratus ab eo debet iterum tonsura ri: ergo a simili non potest conferre verum ordinem.

Contra vt superius ostensum est. dist. 13. Sacerdos degradatus potest christi corpus consecrare: ergo a simili episcopus degradatus potest ordines conferre¬

¶ Item heretici ipso iure sunt omni dignitate priuati: cum ergo episcopi heretici possint ordines conferre de facto: quamuis non de iure: vt in praecedenti quaestione habitum est: episcopus degradatus potest ordines conferre de facto: quamuis non de iure.

¶ Item illa potestas fundata est super aliquid quod per hominem auferri non potest: fundata enim est super factum esse consecrationis: et decreto diuine sententie: quod decretum est vt ille qui sic consecratus est: talem habeat potestatem.

Ad istam quaestionem dixerunt aliqui quod quamuis episcopi suspensi excommunicati heretici possint ordines de facto conferre: hoc tamen non possunt episcopi degradati: quia degradati non tantum sunt suspensi ab officii executione: sed etiam sunt spoliati episcopali dignitate: vnde non remanent epistoi: quamuis enim per hominem auferri non possit a sacerdote potestas conficiendi corpus christi verum: eo quod nulli concessit christus talem potestatem: quia nec decebat pro magna dignitate corporis sui: quia tamen dignitas episcopalis respicit corpus christi mysticum: super quod concessit vicario suo potestatem: potest ab episcopo dignitas episcopalis totaliter auferri aucioritate vicarii christi.

¶ Sed contra hoc sic potest argui. Altare. calix. et sic de aliis semel consecrata nunque consecrationem amittere possunt nisi destruantur: ergo multo fortius nec episcotum: cum consecratio episo sit a deo principaliter: quamuis ab homine ministerialiter.

¶ Preterea. episctmus qui resignauit loco et dignitati: quamuis talis exequi non debeat officium episcoi de iure: tamen si ordinat verum ordinem confert: quamuis non ordis executionem. extra de ordi. ab episco qui renunciauit epriseatui. c. I quia vt ibi dicit gl. resignatio non abstulit isti ordinem: sed ordis executionem: sed degradatus non est magis spoliatus dignitate epistoali quam iste: quamuis turpiori modo sit ab executione illius dignitatis suspensus quam iste: ergo videtur quod episctus degradatus possit verum ordinem conferre de fctmo: quamuis non debeat de iure.

¶ Et ideo alii hanc conclusionem concedunt dicentes: episcotum per hominem dignitate epistoali totaliter spoliari non posse. Unde degradatio: non est dignitatis ablatio: sed perpetua suspensio ab executione dignitatis illius. extra de conse. ecclesie. in gl. ibi enim dicitur quod visibilis vnctio exterior signum est interioris vnctionis in corde: quamperpetua est: et amitti non potest: licet executio quandoque suspendatur. Qui tenent hanc secundam opinionem que mihi videtur rationabilior possunt dicere ad primum quod degradatus ideo dicitur potestatem largiendi sacros ordines non habere: quia effectu sue potestatis pe¬ nitus priuatur: secundum quod patet per textum sequentem. Unde secundum glo. ibidem confert ordinem: sed non ordinis executionem.

¶ Ad secundum dicendum quod sicut dignitatem apostola tus omnes apostoli: quorum sunt episcopi successores: im mediate acceperunt a christo: ita episcopus quantum ad dignitatem epistalem supra se potestatem que illam sibi possit auferre non habet nisi diuinam: quamuis eius executio a superiori in iurisdictione dependeat potestatem scilicet a potestate pape que est omnibus aliis potestatibus superior in iurisdictione: vt supe rius dictum est. Sed principatus terrenus dependet a potestate capitis ecclesie: et principatus inferior a superiori: ideo ab inferiori potest principatus auferri per principem superiorem: et uo principe superiori per vicarium christi cum iusta causa et rationabi lis hoc requiritur.

¶ Ad tertium dicendum quod tonsuratus ab eo non debet iterum tonsurari: sed tamen debet puniri. Qui tenent opionem primam possent dicere ad primum in oppositum sicut dictum est in corporeiquaestionis.

¶ Ad secundum dicendum quod heretici ipso iure non sunt priuati omni dignitate: nisi quantum ad executio nem. Unde magis debent dici ab omni dignitate suspeciensi quam piruati: per sententiam tamen sunt priuandi.

¶ Ad tertium dicendum quod sicut a deo decretum est: vt ille circa quem fit talis consecratio habeat talem potestatem: ita decretum est: vt ille qui degradatur careat illa potestate.

Ad primum quod arguebatur in corpore quaestionis contra hanc opinionem solui potest per interemptionem maioris. Papa enim posset ab altari et calice auferre consecrationem absque illorum destructione.

¶ Ad se cundum etiam dicendum quod per resignationem non potest se episcopo priuare omnibus quibus posset priuari per degradationem: quamuis enim iurisdictio siue ordinaria siue delegata sola voluntate et verbo possit conferri: tamen consecratio epistalis dignitatis sola voluntate et verbo non confertur: immo facto opus est. extra. de consec. ecclesie. Aqua. in glo. A simili dico quod quamuis sola voluntate et verbo possint episcti ab his que sunt iurisdictionis priuari: tamen sola voluntate et verbo non possunt priuari dignitate episcopali.