Articulus 4

Quaestio I.

PRimo ostendo quod non de necessitate vnius actus baptizandi sit ministrivnitas: quia si duorum vnus sit mancus et alter mutus: si mutus puerum immergat: et mancus verba pro ferat videtur esse baptismus: quia neuter eorum vtrumque facere posset: vnde probabile videtur quod ambo possunt succurrere saluti peruuli.

¶ Item secundum philosophum. 5 phy. Magis dependet motus a termino ad quem quam a termino a quo. Sed vno actu baptizandi plures possunt baptizari: vt enim habetur Act. 2. Apostoli vna baptizauerut die circiter tria milia: quod facere non potuissent: si per se quemlibet immersissent: ergo similiter vno actu baptizandi possunt plures baptizari.

Contra. omne plurale geminat suum singulare ergo cum duo dicunt: nos baptizamus te. sensus est. Ego baptizo te. et ego baptio te. quod est contra formam: quia per interationem exprimitur pluralitas actuum baptizandi.

Respondeo quod de necessitate vnius actus baptidandi: est ministri vnitas ad vitandum peccatum ex parte baptizantis: nisi sorte in casu necesrii essent plures ad puerum abluendum: non est autem de necessitate ad efficaciam sacramenti: modus enim exprimendi baptizandi actum: et persone mistri expressio sunt de necessitate efficacie sacramenti: sunt enm ex traditione ecclesie: vnde non videtur efficacie sacramenti repugnare: puerum a pluribus simul ablui.

Ad primum dicendum: quod in casu posito puer de idet communi baptizatus non esset: quia quamuis de. siet communi determinatus modus exprimendi baptizandi actum non sit de necessitate efficacie sacramenti: tamen exprimere actum esse ab illo a quo non est derogat efficacie sacramenti: sic autem esset in casu proposito: quia baptismus est ablutio: si ergo ille qui verba profert non abluit: exprimit actum baptizandi esse ab illo a quo non est siue exprimat in singulari: siue in plurali.

¶ Ad 2m dicendum: quod non plus concludit nisi quod vnitas ministri requiritur de necessita te ad efficaciam sacramenti: non enim debent plures baptizari simul nisi in casu necessitatis: minus tamen indecens est plurles simul baptizariab vno: quam vnum a pluribus.

¶ Ad argumentum ad partem aliam dicendum: quod maior non est vera de plurali prime persone: sed de plurali secunde et tertie. Unde cum dico: nos baptizamus non est sensus: ego baptizo: et ego baptizo: sed ego et ille baptizamus.

Quaestio II. Ecundo quaeritur vtrum de necessitate vnius actus baptizandi sit ablutionis et prolationis veborum simultas. Et videtur quod non: quia cum actus baptizandi sit necessarius ad salutem: modus conferendi debet esse certissimus et tutissimus. Sed hoc non esset si ad vnum actum baptizandi de necessitate requereretur ablutionis et prolationis verborum simultas: quia difficile esset semper simul inchoare et simul terminare: ergo non requiritur talis simultas.

¶ Item ex materia prius existenti et forma postea introducta potest vnum constitui: ergo similiter ex ablutione priori et prolatione verborum posterioripotest vnus actus baptizandi constitui.

Contra. ad vnitatem rei magis requiritur suarum partum simultas in re quam in intentione. Sed ad vnum baptizandi actum de necessitate requiritur simultas ablutionis et prolationis verborum in baptizantis intentione: ergo multo fortius requiritur eorum realis simultas in tempore.

Respondeo quod verba et ablutionem simul esse tripliciter potest intelligunscilicet aut per realem essentiam vnius in alio: aut per eorum coexistentiam in intentionem: autem in tempore: simultas secundum modum primum non requiritur: quia nec possibilis est: quia sic verba non sunt nata esse in ablutione: nec econuerso. Sed simultas modo secundo requiritur de necessitate explicite vel implicite: inquantum necessarium est quod abluens et verba proferens intendat circa puerum facere quod facit ecclesia. Simultas autem modo tertio aliquo modo requiritur de necessitate: et aliquo modo non. Necessarium enim est quod baptizans sic abluat et verba proferat quod secundum communem vsum illa duo videantur pertinere ad actum vnum: quod non esset verum si in mane ablueret: et in sero verba proferret: vel econuerso: non tamen est necesarium quod simul punctaliter vtrunque incipiat et terminet: sed sufficit quod prolatio verborum incipiatur antequam ablutio terminetur: vel econuerso: debet tamen baptizans ista facere simul quanto magis potest bono modo. Ex dictis patet solto ad primum

¶ Ad 2m dicendum: quod non est simile de constitutione ex pertibus permanentibus et successiuis: quia in permanentibus vna pars prius facta potest aliam expectare: non sic autem in successiuis: ablutio autem et verborum prolatio res successiue sunt.

¶ Ad argumentum ad partem aliam satis patet quid dicendum per ea que dicta sunt in corpore questionis: et inferius magis explanabitur cum queretur vtrum ad integritatem baptismi de necessitare requiratur intentio baptizantis.

Quaestio III.

TErtio queritur vtrum ad vnitatem actus baptizandi sufficiat immersio vna. Et videtur quod non: de conse. di. 4. Postquam vos. Recte tertio immersi estis qui accepistis baptismum in nomine sancte trinitatis.

¶ Item magister in littera huius di. c. antepenul. Constat baptizandos tertio debere immergi.

Contra de conse di. 4. de trina. et recitat magister in littera huius di. ca. antepenul. Reprehensibile esse nullatenus potest infantem in baptismate vel ter vel sel immergere: ergo sufficit immersio vna.

¶ Item eadem di. parivitandum. Propter vitandum schismatis scandalum vel heretici dogmatis vsum simplam teneamus baptismi mersionem: ergo puer non debet mergi nisi selis Respodeo ad melius videndum que circunstant hanc questionem.

¶ Primo declarandum est vtrum sit necessarium puerum ablui immergendo.

¶ Secundo que pars est abluenda si totum corpus ablui non potest

¶ Tertio quod non preiudicat efficacie sacramenti: puerum immergere semel tantum.

¶ Quarto quis modus debet obseruari in immergendo. Quantum ad primum sciendum quod circa hoc obseruanda est consuetudo ecclesie. vbi enim consuetum est abluere immergendo: baptizans si abluat non immergendo peccat grauiter: nisi quando imminet necessitas que potest imminere: vel propter manuum baptizantis debilitatem: si non sit alius qui supplere possit et velit actum baptizandi secundum consuetudinem illius ecclesie: vel propter pueri infirmitatem: vel quia non est totus natus: vel propter sufficientis quantitatis aque penuriam. Ubi autem consuetudo est ecclsie abluere non immer gendo: ibi sic obseruandum est etiam absque aliqua alia necessitate.

¶ Quantum ad 2m sciendum quod si totum corpus non posset ablui abluenda est pars principalior vt caput: et maxime facies: quia in ea vigent sensus. Unde reputatur hominis sepultura vbi sepultum est caput. ff. de religiosis et sumptibus funerum scilicet cum in diuersis: et post caput pectus: quia sedes cordis est quasi in pectore: si tamen ambe iste partes non possunt ablui: magis abluenda esset facies quam pectus: quia ibi magis manifeste sunt operationes anime. Unde credo quod sicaput pueri baptizaretur antequam alia pars corporis exeat: quod aliquando faciendum est propter periculum mortis pueri: baptizatus est: si autem manus vel pes abluatur antequam aliqua alia pars appareat volunt aliqui dicere quod puer baptizatus esset: quia anima est in qualibet parte. corporis tota. Conius tamentenetur quod de scilicet comuni non esset baptizatus: quamuis forte diuina pietas in tali casu baptismi vicem suppleat. Et ideo semper quando periculum mortis imminet abluendum est il¬ lud de puero quod potest ablui: siue sit parum siue sit multum

¶ Quantum ad 3m sciendum quod immergendo sel vel ter: seruamda est ecclsie consuetudo. Unde vbi consuetum est immergere tergrauiter peccat qui immergit sel tantum. Sed non propter hoc impeditur sacramenti efficacia: quia sicut in tribus mersionibus personarum trinitas: ita in vna potest diuinitatis vnitas de signari: vt habetur de consecra di. 4. de trina. Conuenientior tamen est consuetudo de immergendo ter propter expressiorem trinitatis representationem: et tridui sepulture christi. cuius typum exprimit trina. immersio: vt habetur ea. di. Post. quam vos.

¶ Quantum ad 4m sciendum quod sacerdos debet puerum tenere per latera: et versa facie ad aquam debet innmegere primo: ita quod habeat caput versus orientem: 2o versus aqulonem: 3o versus meridiem ad significandum reformatio nem totius imaginis que initiatur per fidem in rationali: quod significat conuersio capitis pueri ad orientem: a qua parte est origo illuminationis medii: et initium motus celi: sicut a dextera eius. Et promouetur per spem in irascibili: quod significat conuersio capitis perueri ad aqulonem: vbi dicitur esse per quandam similitudinem quasi pes celi: et in hoc repre sentat soliditatem irascibilis per spem. Ibi etiam secundum philosophum. 2. metheurorum est mare altius: et significat irascibilis perspem eleuationem. Consumatur autem predicta reformatio per charitatem in concupiscibili: quod representat conuersic capitis pueri ad meridiem vbi est magna caliditas: et superus celi secundum philosophum. 2. celi et mun. nulla autem trium immersionum fieri debuit verso capite pueri ad occidentem: quia ibi est luminis occasus: et sinistra celi: secundum philosophum. 2. de. celo et mundo.

Ad argumenta ad partem primam dicendum: quod non procedunt per comperationem ad efficaciam sacramenti: sed ad baptizantem vbi est consuetudo ter immergendi: planum est enim quod si ibi tantum seli immergeret grauiter peccaret sicut expressumest in littera.

¶ Primum argumentum ad partem aliam non plus concludit: nisi quod salua baptismi efficacia et sine peccato de immergendo ter vel sel est consuetudo ecclesie obseruanda: vnde magister in littera huius di. capi. pe. Ibi duntaxat selis mergere licet: vbi consuetudo ecclesie talis ex istit.

¶ Ad 2m dicendum: quod per simplam non intelligit vnam: sed vniformen: secundum glo. ibidem volens dicere quod baptizantes in immergendo debent se conformare consuetudini ecclesie.