Articulus 7

Questio I

PRimo ostendo quod excommunicati non sunt priuati omnibus actibus legitimis. Excommunicati non repelluntur a defensione sua in iudicio. extra de excep. Dilecti filii. Sed defendere se in iudicio legitimus actus est.

¶ Item. 3. q. 7. Infamis si seruus dum putaretur liber ex delegatione sententiam dixit: quamuis postea in seruitutem depulsus sit: sententia ab eo dicta rei iudicate firmitatem habet: ergo a simili de excommunicato qui latenter excommunicatus est quando sententiam dicit siue sit condemnatoria siue absolutoria.

¶ Item extra de sen. et re iudi. Ad probandum. in tex. et in glo. Quicquid facit excommunicatus dum excommunicatus non creditur: valet.

Contra excommunicatio ab ecclesia fidelium separat xi. q. 3. Audi. Sed separatus ab ecclesia nullum potest actum legitimum exercere: quia omnis ialis requirit communicationem cum aliquo membro ecclesie: ergo excommunicati sunt ab omnibus actibus legitimis suspensi.

¶ Item vt superius habitum est in ecclesia nulla pena maior est quam excommunicatio: sed hoc non esset verum: si eis aliqui actus legitimi conuenirent: ergo ab omnibus actibus legitimis sunt suspensi.

Respondeo quod duplex est excommunicatio scilicet minor et maior: excommunicati minori ex communicatione tantum non sunt ab omnibus actibus legitimis suspensi: quia talis excommunicatio non separat a communione fidelium: sed a perceptione sacramentorum tantum: tamen non debent celebrare missam: si tamen celebrant notam irregularitatis non incurrunt: quamuis grauiter peccent: peccant etiam conferendo ecclesiastica sacramenta: sed ab eis collata virtutis non carent effectu: cum non videantur a collatione: sed a participatione sacramentorum que in sola consistit perceptione remoti: quamuis etiam non prohibeantur eligere vel ea que ratione iurisditionis sibi competunt exercere: si tamen talis electus fuerit eius est electio irritanda: pro eo quod ad susceptionem eorum eligitur a quorum perceptione a sanctis patribus est priuatus: et hec omnia predicta expresse habetur. extra de clerico. exco. Si celebret quamuis etiam denunciare actus sit legitimus: tamen excommunicati minori excommunicatione ex participatione cum excommunicato non admittum tur ad ipsum denunciandum esse excommunicatum: cum ipsum debuerint euitare extra de sen. exco. In presentia. Excommunica ti autem maiori excommunicatione ab omnibus actibus legitimis sunt suspensi quamdiu excommunicati creduntur: vel si sunt publice excommunicati: quamuis tempore illo quo actum legitimum de facto exercent non obiiciatur eisdem: cum enim posse exercere quencumque actum legitimum includat aliquam communicationem cum membris ecclesie: a qua communicatione homo per communicationem maiorem separatur: ipsa excommunicatio predicta suspensionem includit. Unde vt superius habitum est in dices esse non possunt nec accusatores seu denunciatores 3.q. 4. Conspiratores: et duobus capitulis sequentibus: admittuntur tamen ad accusandum crimen heresis: cum ius tanta est labes: quod ad eius accusationem et serui aduer¬ sus dominum: et quilibet criminosi et infames aduersum quemlibet admittuntur. 2. q. 7. Presumunt. nec possunt eligere nec eligi: eis etiam ecclesiastica beneficia conferri non debent: et collata eis non possunt retinere nisi ex dispensatione. extra de cle. excom. Postulasti. non possunt etiam aliquem in iudicium conuenire. extra de excep. Cum inter. in fi. et. ca. Dilecti filii.

Ad primum in oppositum dicendum: quod defendere non tam videtur posse dici actus quam passio.

¶ Uel potest dici quod in hoc excommunicati sauor non attenditur: sed equitas iudicantis: cum non debeat claudicare iudicium: ac satis videtur absurdum: si actore impugnante: reo defensionis copia denegetur: quia sic multotiens condennaretur absoluendus. extra de excep. Cum inter.

¶ Ad secundum dicunt quidam quod non est simile de seruo et excommunicato: quia seruus in aliquibus casibus habet personam standi in iu dicio: sed excommunicatus in nullo. Et preterea in predicto casu sententia serui non teneret nisi esset a principe confirmata: et sic soluit glo. ibidem.

¶ Sed hec sententia dura videtur: si enim omnes actus legitimi: quos aliqui exercent dum eorum latet excommunicatio essent irriti et inanes iudicandi: postquam eius excommunicatio esset detecta: multi de statu suo essent incerti: quia aliqui sunt prelati: habentes multa beneficiaecclesiastica: qui a latenter excommunicato fuerunt absoluti.

¶ Et ideo est aliorum sententia mitior: et rationabilior qui dicunt quod in tali casu eorum absolutiones et beneficiorum collationes tenent: quamuis postea eorum excommunicatio fuerit detecta extra de excep. Exceptionem. in glo. et argumentum ad hoc de iure patro. Consultationibus. nec obstat illud quod dicitur. extra de sen. et re iudi. ad probandum: quia ibi loqutur decre. de publice excommunicato tempore quo sententiam tulit.

¶ Ex dictis patet solutio ad tertium.

¶ Sciendum tamen quod si latenter excommunicatus alicui electioni interesset: si postea tamen ante electi confirmationem detegeretur eius excommunicatio: quamuis propter hoc non irritaretur. electio: si electus alias habeat sufficientem numerum vocum: tamen vox sua reputaretur fuisse nulla. Unde si necessaria fuit electio ad sufficientem numerum non reputabitur legitime electus.

Quaestio II.

SEcundo queritur vtrum excommuncatis prosint orationes ecclesie. Et videtur quod sic. 11. q. 3. Et si. qui patienter fert iniustam sententiam celestem meretur coronam. Sed talibus prosunt orationes ecclesie.

¶ Item excommunicatio non est culpa sed pena. Sed pena que non est culpa: non excludit suffragium orationum: sed magis misericordiam videtur inclinare.

¶ Item eis potest dari elemosyna corporalis. 11 q. 3. Quoniam multos. ergo a simili et elemosyna spiritualis: quod non esset verum: nisi eis prodessent orationes ecclesie.

Contra 1 q. 3. Nemo episcoporum anathema est eterne mortis damnatio. Sed talibus non prosunt orationes ecclesie.

¶ Item illis qui non possunt a peccatis absolui non prosunt orationes ecclesie: sed excommunicati non possunt absolui a peccatis quamdiu sunt excommunicati. 24. q. 1. Quicumque ergo talibus non prosunt orationes ecclesie.

Respondeo quod excommuncatis minori excomuncatione tantum: prosunt orationes ecclesie. si non sit aliud quod obsistat: quia talis non separatur a communione fidelium: et potest esse in non habente peccatum mortale. De excommunicatis vero maiori excommunicatione distinguendum est: quia aut fuerunt excommunicati pro iniusta causa: aut pro iusta. si pro iniustanon excluduntur propter hoc a suffragiis orationum ecclesie: quia talis non est excommunicatus quo ad ecclesiam triumphantem: nisi sit aliud quod obsistat: nec militans ecclesia tales intendit a suffragiis orationum excludere. Si autem est excommunicatus pro iusta causa: aut penitet et diligentissime absolutionem suam procurat paratus facere quicquid in se est: et pro illo statu valent sibi orationes ecclesie: quia ex tunc peccatum sibi re missum est: cuius remissio absoluit quantum ad iudicium eccleste triumphantis: aut non penitet: sed in sua obstinatione persistit: et sic quamdiu in illo statum est: quamuis aliquo modo sibi possint prodesse orationes ecclesie cum per orationes bonorum diuina misericordia voluntatem penitendi multis inspirauerit sceleratis: tamen longe minus prosunt eis quam aliis: quia quantum est ex parte sua indigni sunt: vt eis prosint. ecclesia etiam ad tales suffragia orationum ex intentione non sic dirigit: sicut ad alios I1. q. 3. Quicumque intra. oratio autem ceteris paribus magis prodest illis ad quos specialius et directius dirigitur quam aliis. Et ideo bene dicitur quod excomunicatio est pena damni et ceteris paribus plus potest diabolus super eum quam super non excommunicatum. Et hec est ratio quare per excommunicationem dicitur excommunicatus tradi Sathane. Unde Apo. 1. Corin. 5. Iudicaui huiusmodi hominem tradere Sathane etc. et. 2. questione. 2. Audi.

Ad primum patet solutio ex dictis.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis excommunicatio non sit culpa: sed pena: tamen non nisi pro culpa mortali debet infligi.

¶ Ad tertium dicendum: quod persona singularis potest orare pro excommunicato: vt deus eum ad bonum statum reducat. Et ideo non est mirum si sibi potest dari elemosyna corporalis: eis tamen non debet dari ecclesiasticum stipendium: vt dicit Glo. super alleg. decre. Ad argumenta ad partem aliam patet quid dicendum ex dictis in corpore questionis.

Questio III.

TErtio queritur vtrum omnes qui morium tur excommunicati priuandi sint ec clesiastica sepultura.

¶ Respondeo quod sic maxime excommunicati maiori excommunicatione: quia vt dicitur. xi. q. 3. Quicumque intra. Quibuscumque viuis non communicauimus nec mortuis communicare debemus. idem. 24. q. 2. de communione. et extra de priui. Ad hoc. in glo. dicitur quod communicando eis in morte inciderunt in excomunicationem: et ni tales in cymiterio fuerunt sepulti inde debent eiici: vt habetur. e. c. quod est intelligendum si ossa eorum potuerint discerni ab ossibus fidelium. alias non quia minus malum est vt in cymiterio remaneant ossa excommunicatorum: quam inde eiiciantur ossa aliorum: nec post mortem absoluiab excommunicatione debent si in sua obstinatione perstiterint vsque ad mortem inclusiue: et sic intelligitur illud. 24. q. 2. legatur. vbit dicitur quod christus in ligatione defunctum nusquam dixit esse soluendum: si tamen ante mortem absolutionem deuote petiit: et eam habere non potuit: si hoc constiterit: post mortem potest absolui eadem questione: nec quisquam manifeste etiam excommunicatis maiori excommunicatione contracta per participationem cum notorie excommunica tis maiori excommunicatione neganda est ecclesiastica sepultura secundum Goffred. et hostien. et Raymundum: quod confirmant per illud quod habetur. 24. q. 2. in illo cap. Sanequod super.

Questio IIII

QUarto queritur vtrum excommuncatis minori excommunicatione tantum possint conferri de iure ecclesiastica beneficiaEt vtrum beneficia in tali statu eis collata possint licite retinere. et ostendo quod non. extra de clerico exco. mi. Si celebret dicitur quod talis non potest eligi pro eo quod ad susceptionem eorum eligitur: a quorum perceptione a sanctis patribus est priuatus: sed ad hoc datur clerico ecclesiasticum beneficium: vt sacramentum ordinis suscipiat: et minister sit in amministratione aliorum sacramentorum: ergo videtur quod minori excommunicatione excommunicato ecclesiasticum beneficium conferri de iure non possit.

Contra eo. tit postulasti. dicitur de illis excomuncatis quibus ecclesiastica beneficia conferri non possunt quod cum eis communicari non debet: sed excomunicatis minori excommunicatione licet communicare: ergo videtur quod hoc solum intelligi debeat de excommunicatis excommunicatione maiori.

Respondeo quod due sunt species minoris excommunicationis: vna que excludit a sacramentis tantum: que vt frequentius contrahitur a iure scilicet per participationem cum excommunicato excommunicatione maiori. extra de senexco. Nuper. quandoque infligitur ab homine per sententiam 5. q. d. ca. 1. Alia est species minoris excommunicationis que non contrahitur a iure: sed infligitur ab homine tantum et separat a communione fidelium aliquorum et non sacramentorum. 5. q. 2. praesenti. et. q. 4. in loco: et i18 di. placuit: vt quotienscumque. et 23 di. quorudam. et 58 dis. Si quis de alterius. Sed in istis iuribus multum extenditur nomen excommunicationis: quacumque autem istarum minorum excommunicationum clericus fit excommunicatus: si in eo non est aliud quod obsistat sibi potest secundum aliquorum opinionem ecclesiasticum beneficium conferri: quod non per electionem habetur: et illud potest licite retinere: quia hoc non inuenitur in iure prohibitum: et preterea illa iura que prohibent excommunicatis ecclesiastica beneficia conferri: expresse loquuntur de excommunicatis excommunicatione maiori: nullam penitus mentionem facientia quo ad hoc de excommunicatis excommunicatione minori: vt patet in decre. alleg. ad partem secundam. in tex. et in glo. et per illud quod dicitur. extra de etate: et quali. or. cum bone. Aliis autem videtur dicendum quod sicut electio excommunicati minori excommunicatione: que excludit a sacramentis non est irrita ipso iure: sed irritanda. extra de cleri. excommunicato celebrante: si celebret. sic quamuis collatio beneficii ec clesiastici facta tali non sit irrita ipso iure: tamen est irritanda: si probari potest in iure quod tempore collationis sibi facte erat excommunicatus excommunicatione minori: talis enim collatio est aliquo modo electio: cum enim episcopus dat alicui clericoaliquod beneficium ecclesiasticum inter multos eligit ipsum ad illud beneficium. Unus enim breuiter potest eligere aliquem de multis: cum illi vni illa potestas est concessa seu collata: et videtur quod ille qui scienter tali contulit sit priuatus ipso iure hac vice illius beneficii collatione: quia scienter eligentes talem priuati sunt iure eligendi hac vice. extra de cleri. exco. mi. Si celebret in glo. et argumentum ad hoc supra. de electione: cum in cunctis. et. c. scriptum est in fine. Qui vult tenere opinionem primam potest dicere ad argumentum ad partem primam dicendo quod non est simile de adeptione beneficii ecclesiastici per electionem et de adoptione simplicis beneficii ecclsiastici per collatio nem: in prima enim adeptione eo quod modus adipiscendi est solemnior: et beneficium sic adeptum quo ad hoc est dignius et honorabilius: ideo in adipiscente requiritur dignitas maior et idoneitas. Qui vult tenere opinionem ecunam que mihimam gis placet potest dicere ad argumentum ad partem secundam: quod illa decre. loqutur tantum de illis excommunicatis quibus collatio beneficii ecclesiastici facta nulla est ipso iu re: et soli tales sunt illi qui sunt excommunicati maiori excommunicatione.

Questio. VI.

Uinto queritur vtrum excomuncatus maio ri excommunicatione solenniter baptizans sit irregularis. Et videtur quod non. ii. q. 3. Si quis epstmus in concilio. Si quis episcopus in concilio excommunicatus fuerit: siue presbyter aut diaconus a suo episco: et post excommunicationem praesumpserit facere oblationem vel vesper tinum vel matutinum sacrificium quasi in officio suo ageresicut prius: non liceat ei nec in alio concilio spem reconcilia tionis habere: cum ergo hic non fiat mentio nisi de officioecclesie: videtur quod amministrans sacramentum baptismi exotmmuni catus irregularitatem non incurrat.

Contra eadem quaetione Siquis episus danatur. Si qu eprsatus damnatur a synodo. vel si presbyter vel diaconus a suo episco: et ausi fuerint aliquid de ministerio sacro contingere: nullo modo liceat eis nec in illa nec in alia synodo spem restitutionis aut locum satisfactionis habere: sed solenniter baptizare est ministerium sacrum: ergo excommunicati illud exercentes irregularitatem incurrunt.

Respondeo quod quamuis aliqui dixerit tales itrem gulares non esse: et illam peuam non extendi nisi ad excommunicatos celebrantes et ecclesiam officiantes: vt prius in faciendo officium diurnum: et vespertinum: tamen in hoc non acquiesco eis: sed concedo excommunicatum maiori excommunicatione soleniter baptizantem. si de sua excommunicatione non habet probabilem ignorantiam: que vt dicitur. extra de cle. exco. midii. apostolice excusat: incurrere irregularitatem: quia cum omnis excommunicatus excommunicatione maiori sit suspensus ab omni actu legitimo: vt visum est. constat eum esse suspensum ab executione sacerdotalis officii: ad sacerdotalem autem officium pertinet solenniter baptizare cum ergo transgredi seu violare saltem solenniter suspensionem a sacerdotali officio: et ab executione cuiuslibet ordinis saltem loquendo de ordine sacro: irregularitatem inducat: vt habetur. extra de sen. et re iudi. cum eterni. concedendum videtur quod excommunicatus solenniter baptizans et in foro penitentie absoluens sit irregularis. Po hac etiam conclusione videtur facere illud quod dicitur. dist. 28 presbyterum. et extra de cleri. exco. mi. Si quis presbyter. et infra de sen. exco. Cum medicinalis. in glo. super illud. Irregularitatem non effugient. vbt dicitur quod hoc est verum in quocumque officiodiuino et horis diuinis cantandis officiando ecclesiam et sacramentis conferendis.

¶ Ille etiam irregularis est qui exequetur officium alicuius ordinis quem non habet ac si illum ordinem haberet et ei ratione ordinis liceret. extra de cleri. non oadi. mi. per totum: si tamen excommunicatus baptizaret non solenniter vt faciunt vetule in casu necessitatis: aut diceret epistolam aut euangelium non solenniter: non propter hoc irregularis esset: et voco solenniter legere epistolam legere eam inecclesia in vestimentis subdiaconi ac si subdiaconus esset.

¶ Uidetur etiam aliquibus et probabiliter quod si excommunicatus. etiam extra ecclesiam dicat horas suas officiando populum in exercitu vel in naui irregularitatem contrahit: si tamen dicat horas suas cum vno socio vel pluribus: non tamen officiando ecclesiam vel populum irregularitatem non contrahit: videtur tamen quibusdam quod debet supprimere verba ista. Dominus vobiscum. et loco huius dicere. Domine exaudi orationem meam: si tamen mensam benedicat non propter hoc irregularis est: quia vt dicitur extra de sente. excom. Cum medicinalis. in glo. non videtur quod peua ista ad hoc extendi debeat.

Ad argumentum in oppositum dicendum: quod et si ibi non exprimatur aliquid de administratione aliorum sacramentorum a sacramento altaris: tamen hoc exprimitur in pluribus aliis iuribus alleg.

¶ Sed nunquid excommunicatus scienter in foro penitentie absoluens contrahit irregularitatem: videtur aliquibus quod sic. quia sic absoluere pertinet ad sacerdotale officium.

¶ Preterea excommunicatus maiori excommunicatione scienter administrans sacramentum extreme vnctionis irregularitatem contrahit: et sic videtur dicendum de aliis sacramentis.

¶ Alii autem dicunt contrarium: quia non inuenitur in iure expressum quod excommunicatus maiori excommunicatione in foro penitentie absoluens contrahat per hoc irregularitatem: et sic dicitur de peniten. distin. prima. cap. Hec autem verba. §. Pene. pene legum interpretatione molliende sunt potius quam nimis exasperande.

¶ Preterea talis absolutionon sit cum solemnitate: et videtur eis quod transgredi non soleniter suspensionem ab ordinis executione irregulari tatem non inducit: et propter hoc dicunt quod non est simile de administrante sacramentum extreme vnctionis: et de absoluente in foro penitentie: quia sacramentum extreme vnctionis communiter administratur cum aliqua solemnitate: et ideo excommunicatus scienter ipsum ad ministrans est irregularis.